Satelity oceniły wpływ rosyjskiej inwazji na ukraińskie rolnictwo

Gdy w lutym br. rosyjskie wojska wkraczały do Ukrainy, nie brakowało prognoz, że wojna ta może przyczynić się do globalnego kryzysu żywnościowego. Przeprowadzone niedawno przez NASA analizy danych satelitarnych pozwoliły dokładnie ocenić, czy obawy te były uzasadnione.

1. Wpływ bliskości linii frontu na ilość niezebranych plonów

2. Niezebrane uprawy są widoczne na zdjęciu satelitarnym jako ciemniejszy kolor

Ze względu na dużą powierzchnię bardzo urodzajnych gleb, czarnoziemów, Ukraina bywa nazywana spichlerzem Europy. Kraj ten jest bowiem kluczowym producentem m.in.: pszenicy, jęczmienia, rzepaku czy słonecznika. Swoje plony eksportuje nie tylko do innych europejskich krajów, ale również do Azji czy Afryki. Wybuch wojny z Rosją zrodził zatem obawy o bezpieczeństwo żywnościowe niektórych regionów świata oraz o drastyczny wzrost cen artykułów spożywczych. Eksperci spodziewali się bowiem, że wskutek działań wojennych ukraińscy rolnicy nie będą w stanie zebrać plonów nawet z 30% swoich upraw.

Trwające wciąż walki uniemożliwiają gromadzenie w terenie precyzyjnych danych o tegorocznych zbiorach. W tej sytuacji nieocenioną pomocą okazała się analiza zobrazowań satelitarnych, której podjęli się specjaliści z programu NASA Harvest. W swoich badaniach wykorzystali zarówno ogólnodostępne dane z satelitów Landsat oraz Sentinel, jak i komercyjne obserwacje z wysokorozdzielczej konstelacji Planet.

Wyniki ich analizy wykazały, że wcześniejsze obawy ekspertów były przesadzone. Obliczono np., że w tym roku ukraińscy rolnicy zebrali 26,6 mln ton pszenicy. To wprawdzie znacznie mniej niż osiągnięte w zeszłym roku 33 mln ton, ale mniej więcej tyle co średnia z ostatnich lat (27,9 mln ton). Stwierdzono ponadto, że w tym roku udało się zebrać 94% oziminy, z czego w przypadku terytoriów poza kontrolą Ukraińców było to 88%. Otrzymane wyniki zestawiono z częściowymi statystykami strony ukraińskiej, co pozwoliło stwierdzić, że satelitarne szacunki są dość trafne.

Eksperci z NASA Harvest wykonali ponadto ciekawą analizę, w której sprawdzili, jak wpływa na plony bliskości linii frontu. Co nie powinno zaskakiwać, wykazano tu wyraźną korelację (rys. 1). Zresztą, już sama wizualna analiza zobrazowań satelitarnych pokazuje, że pola wzdłuż linii frontu są ewidentnie ciemniejsze, co związane jest obumieraniem niezebranych zbóż (rys. 2).

Analiza pozwoliła też ocenić, że około 5,8 mln ton zbóż zebrano w części Ukrainy okupowanej przez Rosjan. Przekłada się to na straty dla strony ukraińskiej przekraczające 1 mld dolarów – ocenia NASA.

– Dane satelitarne umożliwiają nam dostarczanie szybkich szacunków rolniczych, które mają kluczowe znaczenie dla rynków i bezpieczeństwa żywnościowego – powiedział Becker-Reshef, dyrektor programu NASA Harvest. – Znajomość rzeczywistego poziomu produkcji w Ukrainie przyczynia się do zmniejszenia niepewności i zmienności cen na rynkach żywności. Jest to coraz ważniejszy cel dla zespołu NASA Harvest, pracujemy zatem nad opracowaniem i uruchomieniem nowego rolniczego centrum szybkiego reagowania, które będzie się na tym koncentrować – zapewnia.

JK