Mapa ma być dobra i ładna. Opinie kartografów nt. wizualizacji kartograficznej BDOT10k

AUTORZY ARTYKUŁU: Joanna Bac-Bronowicz, Tadeusz Chrobak, Paweł Kowalski, Andrzej Głażewski, Paweł Pędzich, Jacek Pasławski, Ewa Krzywicka-Blum, Wiesław Ostrowski, Jerzy Siwek, Waldemar Spallek, Robert Wł. Bauer, Dariusz Dukaczewski, Anna Markowska, Jan Krupski, Iwona Nakonieczna, Roman Janusiewicz, Adam Górecki, Radosław Golba, Stanisław Szombara, Krystian Kozioł, Izabella Krauze-Tomczyk, Dorota Traczyk, Jerzy Zieliński, Maciej Markowski, Mirosław Krukowski, Paulina Bidzińska, Maria Wojtysiak-Kotlarska, Michał Stankiewicz, Andrzej Kaczyński

Główny Urząd Geodezji i Kartografii wraz z marszałkami województw zakończył z dużym sukcesem opracowanie bazy danych obiektów topograficznych (BDOT10k), a w ostatnich kilku latach znacznie poszerzył użytkownikom dostęp do jej zasobów. O tym sukcesie świadczy nagroda „Geospatial World Innowation Award 2021” za ułatwienie dostępu do oficjalnych danych przestrzennych z wykorzystaniem serwisu internetowego Geoportal.gov.pl sprzyjające popularyzacji w społeczeństwie i zwiększaniu poziomu wykorzystania informacji geograficznej. Znaczącym wydarzeniem było także opracowanie wtyczki do pobierania i wizualizacji danych BDOT10k w środowisku desktopowym dla użytkowników oprogramowania QGIS. Wydaje się więc, że przyszedł czas na udostępnienie BDOT10k w formie publikacji kartograficznej, odpowiadającej zakresowi treści urzędowej bazy danych georeferencyjnych i zredagowanej według wytycznych zapisanych w rozporządzeniu w sprawie bazy danych obiektów topograficznych oraz bazy danych obiektów ogólnogeograficznych, a także standardowych opracowań kartograficznych [DzU 2021 poz. 1412].

Na przełomie marca i kwietnia 2022 r. GUGiK opublikował wizualizacje kartograficzne BDOT10k w skali 1:10 000 w kroju arkuszowym dla całego obszaru Polski na Geoportal.gov.pl, który jest centralnym krajowym punktem dostępowym infrastruktury informacji przestrzennej (IIP) z Uniwersalnym Modułem Mapowym. Prace zrealizowano w ramach działań własnych GUGiK na podstawie aktualnych danych dostępnych w państwowym zasobie geodezyjnym i kartograficznym, tj. bazy danych obiektów topograficznych BDOT10k oraz numerycznego modelu terenu. Opracowania zrealizowano w sposób w pełni automatyczny. Wizualizacja została przygotowana w otwartym środowisku QGIS, natomiast generowanie poziomic – w oprogramowaniu FME.

Zgodnie z zapowiedziami GUGiK wizualizacje mają na celu dostarczenie aktualnych informacji topograficznych w układzie arkuszowym w formacie PDF. Wizualizacja taka może być uznana przez użytkowników za substytut mapy topograficznej i wykorzystywana jako jej zamiennik. Tym bardziej więc opracowanie to powinno być wykonane na wysokim poziomie technicznym i merytorycznym, a ponadto powinno spełniać wszelkie wymogi standardu.

• Wizualizacja a publikacja kartograficzna

Pojęcie wizualizacji kartograficznej bazy danych przestrzennych funkcjonuje od lat nie tylko w odniesieniu do procesu obrazowania geodanych, ale także produktu, który charakteryzuje się określonym zakresem treści, dynamiczną symbolizacją oraz automatyczną generalizacją i jako taki służy do eksploracji danych geograficznych. Wizualizacja kartograficzna jest często stosowana jako podstawa do publikacji kartograficznej, czyli opracowania tworzącego systemową całość (jak np. mapa wielo­arkuszowa) i wyposażonego w niezbędne komponenty użytkowe (np. ramka mapy, siatki współrzędnych, opisy i inne elementy pozaramkowe). Proces redakcji kartograficznej końcowego obrazu mapy dla dowolnej publikacji kartograficznej obejmuje generalizację redakcyjną treści mapy, edycję nazw i opisów oraz korekty graficzne – zadania realizowane często półautomatycznie...