Ciekawe Tematyarchiwum Geodetywiadomościnewsletterkontaktreklama
Najnowsze wydarzenia z dziedziny geodezji, nawigacji satelitarnej, GIS, katastru, teledetekcji, kartografii. Nowości rynkowe, technologiczne, prawne, wydawnicze. Konferencje, targi, administracja.
blog
|2022-01-13| Teledetekcja, Sprzęt

Skanery rzucą nowe światło na poziom organizacji społecznej neandertalczyków

Jak najlepiej odwzorować relikty kulturowe lub przyrodnicze, aby stały się „biblioteką danych” wykorzystywaną w projektach naukowych? – takie pytanie zadawali sobie archeolodzy z Uniwersytetu Wrocławskiego. Odpowiedź przyniosły skanery kupione dzięki dofinansowaniu z funduszy Inicjatywa Doskonałości – Uczelnia Badawcza.


Skanery rzucą nowe światło na poziom organizacji społecznej neandertalczyków <br />
Skanowanie z użyciem skanera Faro Focus S150+ (fot. Archiwum prywatne)
Skanowanie z użyciem skanera Faro Focus S150+ (fot. Archiwum prywatne)
Skanery rzucą nowe światło na poziom organizacji społecznej neandertalczyków <br />
Wykorzystanie skanera mobilnego Mantis-Vision (fot. Archiwum prywatne)
Wykorzystanie skanera mobilnego Mantis-Vision (fot. Archiwum prywatne)

Jak zapisać obraz lub napis wyryty w skale? Zdjęciem, rysunkiem? Można, ale to zmiana z trzech wymiarów w dwa. A to za mało.

– Wykorzystywany do niedawna sposób dokumentacji rysunkowej reliktów kulturowych lub przyrodniczych, oparty na pomiarze co najwyżej kilkuset punktów w przestrzeni dwuwymiarowej, nie dawał wystarczających możliwości. Technika ta, będąca swoistym kompromisem pomiędzy rzeczywistością a wizją badacza, z naciskiem na to drugie, dostarczała obrazy, które z racji swojego charakteru nie mogły podlegać dalszej obróbce lub reinterpretacji. Rozwiązaniem, które częściowo rekompensowało tę sytuację, było wprowadzenie do zestawu narzędzi modeli tworzonych w oparciu o zbiory fotografii łączonych za pomocą algorytmów fotogrametrycznych. Tutaj jednak stykamy się z wieloma ograniczeniami, jak chociażby czasochłonność oraz trudność w odwzorowaniu dużych i skomplikowanych topograficznie przestrzeni bez utraty informacji. W związku z tym od dawna poszukiwaliśmy możliwości zastosowania w pełni funkcjonalnych skanerów zewnętrznych wykorzystujących laser lub światło strukturalne. Właśnie spełniamy nasze naukowe marzenia – cieszy się profesor Andrzej Wiśniewski z Zakładu Archeologii Epoki Kamienia Instytutu Archeologii Uniwersytetu Wrocławskiego.

Kwota 541 800 zł, uzyskana z funduszy na zakup aparatury badawczej w ramach Inicjatywy Doskonałości – Uczelnia Badawcza na projekt Archeoskan, pozwoliła naukowcom na zakup dwóch skanerów, sprzętu komputerowego oraz specjalistycznego oprogramowania do obróbki danych, które zostały dostarczone przez firmę TPI Sp. z o.o. Jeden ze skanerów to urządzenie laserowe najnowszej generacji, model Faro Focus S150+, działające w trybie stacjonarnym. Jest ono przeznaczone do skanowania na zewnątrz oraz w pomieszczeniach z dużą dokładnością (+/-1 cm) w zasięgu od 0,6 m do 150 m oraz w warunkach bardzo szerokiej różnicy temperatur. To nie jest bez znaczenia np. w pracach archeologicznych prowadzonych zimą. O wydajnym działaniu skanera stanowią parametry szybkości pomiaru: blisko 2 mln punktów w ciągu sekundy. Sprawia to, że schronisko skalne lub budynek może być zeskanowany w ciągu paru godzin. Mimo, że urządzenie ma prosty, dotykowy interfejs, może być zdalnie kontrolowane, ponieważ łączy się ono za pośrednictwem internetu z mobilnym komputerem w ramach „własnej” sieci wi-fi.
Drugi ze skanerów to mobilny Mantis-Vision F6 Short Range (SR) bazujący na technologii światła strukturalnego. Służy do szybkiego skanowania obiektów lub przestrzeni o złożonej budowie, gdzie dotarcie promieni skanera stacjonarnego jest niemożliwe. Ma on wysoką dokładność skanowania rzędu 0,5 mm oraz zasięg od 0,25 m do 0,75 m. W dodatku możemy „na żywo” śledzić proces skanowania na dołączonym tablecie. Daje to możliwość bieżącego kontrolowania pokrycia skanowanej przestrzeni. Do obróbki i łączenia pozyskanych chmur punktów dołączono oprogramowanie Faro Scene i Gexcel Reconstructor, a także Agisoft PhotoScan.

– Jesteśmy już po pilotażowej prezentacji możliwości technicznych skanerów wykorzystanych do wykonania podstawowej dokumentacji fragmentu stanowiska środkowopaleolitycznego Pietraszyn koło Raciborza, datowanego na około 58 tysięcy lat. Pracami pomiarowymi kierował Karol Derejczyk, przedstawiciel firmy TPI. Wyjątkowość stanowiska w Pietraszynie polega m.in. na tym, że pozostałości w postaci skupień odpadów produkcyjnych zachowały się do dziś prawie nienaruszone. Aby dowiedzieć się, czy np. działania, których skutkiem są owe mikro-śmietniki, były czasowo i przestrzennie skoordynowane, potrzebujemy dokładnej dokumentacji – wyjaśnia profesor Wiśniewski i dodaje, że to szalenie istotna kwestia, bo może rzucić nowe światło na poziom organizacji społecznej neandertalczyków.

Podczas próby terenowej wykonano skanowanie całego stanowiska ze wszystkimi wykopami za pomocą skanera Faro Focus. Dodatkowo powierzchnię wykopu, gdzie wystąpił fragment skupienia wyrobów kamiennych z pojedynczymi szczątkami kostnymi mamuta, zeskanowano za pomocą skanera Mantis-Vision, uzyskując bardzo dokładny obraz rozprzestrzeniania obiektów w kontekście warstwy osadów geologicznych.

Obecnie naukowcy dysponują chmurami punktów, które wykorzystają do budowy modeli. Na ich bazie będą prowadzić dalsze obserwacje i analizy układów przestrzennych i stratygraficznych. W najbliższej przyszłości chcą podjąć się również udokumentowania jednej z jaskiń na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej oraz sekwencji stratygraficznej otwartego stanowiska górnopaleolitycznego na Dolnym Śląsku.

Skanowanie obiektów w projekcie Archeoskan to działanie rozłożone na wiele miesięcy i wiele pomysłów badawczych. We wszystkich skanery są nieodzowne.

– Chcemy np. zrozumieć związki kultury z naturą, poznać warunki życia ludzi na przestrzeni wieków w obrębie zmieniającej się tkanki miejskiej, czy poszerzyć wiedzę na temat przyczyn zmienności obiektów w oparciu o analizy dużych zbiorów danych. Mamy pewność, że wyznaczone zadania spotkają się z zainteresowaniem najmłodszych adeptów archeologii, których otwartość i pomysłowość może stanowić ważne wsparcie w rozwoju badań przy użyciu tego rodzaju technik obrazowania – podkreśla profesor Wiśniewski.

Źródło: Uniwersytet Wrocławski


«« powrót

Udostępnij:    

dodaj komentarz

KOMENTARZE Komentarze są wyłącznie opiniami osób je zamieszczających i nie odzwierciedlają stanowiska redakcji Geoforum. Zabrania się zamieszczania linków i adresów stron internetowych, reklam oraz tekstów wulgarnych, oszczerczych, rasistowskich, szerzących nienawiść, zawierających groźby i innych, które mogą być sprzeczne z prawem. W przypadku niezachowania powyższych reguł oraz elementarnych zasad kultury wypowiedzi administrator zastrzega sobie prawo do kasowania całych wpisów. Użytkownik portalu Geoforum.pl ponosi wyłączną odpowiedzialność za zamieszczane przez siebie komentarze, w szczególności jest odpowiedzialny za ewentualne naruszenie praw lub dóbr osób trzecich oraz szkody wynikłe z tego tytułu.

ładowanie komentarzy



zobacz też:



wiadomości

słowo kluczowe
kategoria
rok
archiwum
Skaning ułatwi modernizację statku
czy wiesz, że...
© 2023 - 2024 Geo-System Sp. z o.o.

O nas

Geoforum.pl jest portalem internetowym i obszernym kompendium wiedzy na tematy związane z geodezją, kartografią, katastrem, GIS-em, fotogrametrią i teledetekcją, nawigacją satelitarną itp.

Historia

Portal Geoforum.pl został uruchomiony przez redakcję miesięcznika GEODETA w 2005 r. i był prowadzony do 2023 r. przez Geodeta Sp. z o.o.
Od 2 maja 2023 roku serwis prowadzony jest przez Geo-System Sp. z o.o.

Reklama

Zapraszamy do kontaktu na adres
redakcji:

Kontakt

Redaktor prowadzący:
Damian Czekaj
Sekretarz redakcji:
Oliwia Horbaczewska
prześlij newsa

facebook twitter linkedIn Instagram RSS