Jak pisał Karl Schlögel, „Kartografowie towarzyszą nieodzownie pertraktującym stronom, które ustalają i zatwierdzają przebieg przyszłych granic. Do wszystkich traktatów pokojowych dołącza się mapy, z których można wyczytać nową sytuację i granice wpływów – metr po metrze, słupek graniczny po słupku granicznym. [...] Żaden układ pokojowy nie może obyć się bez szeroko zakrojonej akcji opracowania map”.
Już podczas trwania I wojny światowej wszystkie mocarstwa deklarowały, że warunkiem pokoju w Europie po wojnie będzie powstanie niepodległego państwa polskiego, a 5 listopada 1916 r. cesarze Niemiec i Austro-Węgier proklamowali jego powstanie. W odpowiedzi na ten akt 25 grudnia 1916 r. car Mikołaj II zapowiedział, że pokój nie będzie zawarty, dopóki nie dojdzie do utworzenia wolnej Polski. 8 stycznia 1918 r. prezydent USA Woodrow Wilson w orędziu do Kongresu uznał, że powstanie Polski z ziem trzech zaborców i mającej dostęp do morza stanowi warunek trwałego pokoju w Europie. Rosja po zwycięstwie bolszewików i wycofaniu się z I wojny światowej oficjalnie zrezygnowała z ziem zajętych podczas rozbiorów. Kolejnym ważnym etapem umiędzynarodowienia sprawy polskiej była deklaracja wersalska przywódców Wielkiej Brytanii, Francji i Włoch z 3 czerwca 1918 r. w sprawie ustanowienia niepodległego państwa polskiego z wolnym dostępem do morza.
• Polskie granice na konferencji w ParyżuPo zakończeniu wojny i trwającej od 18 stycznia 1919 r. do 21 stycznia 1920 r. paryskiej konferencji pokojowej zwieńczonej traktatem wersalskim nie rozstrzygnięto jednoznacznie kwestii polskich granic. Zresztą problem ten nie był na konferencji obiektem większego zainteresowania, a propozycje nie miały charakteru wiążącego. Traktat pokojowy podpisany 28 czerwca 1919 r. przez mocarstwa Ententy z Niemcami nakreślił tylko ogólnie zachodnią i północną granicę Polski, nie odnosząc się do...
Pełna treść artykułu w sierpniowym wydaniu miesięcznika GEODETA
nadchodzące wydarzenia
zobacz pozostałe
