Poznaliśmy konkrety zmian w Prawie geodezyjnym i kartograficznym

Zgłaszanie i weryfikacja prac, prowadzenie EGiB, cennik za materiały PZGiK, bezpłatne udostępnienie kolejnych rejestrów – to tylko wybrane zagadnienia objęte zmianami przewidzianymi w projekcie nowelizacji Prawa geodezyjnego i kartograficznego, który ujrzał dziś światło dzienne.

Generalnie kluczowe zmiany proponowane w nowelizacji są zgodne z zapowiedziami głównego geodety kraju przedstawionymi podczas tegorocznego oraz zeszłorocznego spotkania z geodetami powiatowymi. Jest też kilka niespodzianek. Poniżej przedstawiamy najważniejsze propozycje.

Zgłaszanie i weryfikacja prac geodezyjnych

Zmianą budzącą bodaj największe dyskusje jest wprowadzenie konkretnych terminów weryfikacji prac geodezyjnych. Dla obszaru objętego zgłoszeniem prac do 1 ha ma to nastąpić w ciągu 7 dni roboczych, dla powierzchni 1-10 ha – 10 dni roboczych, a powyżej 10 ha – 20 dni roboczych. Do terminów tych nie wlicza się opóźnień „spowodowanych z przyczyn niezależnych od organu”. Jeśli ODGiK nie zmieści się w tym czasie, WINGiK będzie mógł nałożyć na starostę karę w wysokości 100 zł na każdy dzień zwłoki.

Nowelizacja zakłada ponadto dopisanie do Pgik obowiązku sprawdzania podczas weryfikacji spójności zbiorów danych przekazanych przez wykonawcę prac z prowadzonymi przez organ SGiK bazami danych.

Zapisano w niej również możliwość zgłoszenia pracy geodezyjnej 5 dni po jej rozpoczęciu. Obowiązkowi zgłaszania nie będzie podlegało natomiast tyczenie budynków oraz sieci uzbrojenia terenu. Proponowane przepisy precyzują też, jaki cel lub zakładany wynik pracy może być przedmiotem jednego zgłoszenia, a także określają zasady składania tzw. zgłoszeń uzupełniających. Zakłada się, że można będzie zadeklarować tylko jeden główny cel pracy. Oznacza to, że nie będzie można wykonać łącznie prac niezwiązanych ze sobą, np. podziału nieruchomości i wytyczenia budynku z przyłączami.

Projektowane przepisy znoszą obowiązek wystawiania i dołączania dokumentu licencji do materiałów PZGiK udostępnianych w związku ze zgłoszeniem prac geodezyjnych. W jego miejsce wprowadzana jest natomiast „licencja ustawowa”, za naruszenie której przewidziano stosowne kary (dziesięciokrotność opłaty zryczałtowanej uiszczonej w związku ze zgłoszeniem danej pracy).

Mapa szybciej u klienta

Nowelizacja dopuszcza ustalenie pomiędzy wykonawcą i organem harmonogramu i zakresu częściowego przekazywania zbiorów danych i dokumentów stanowiących wyniki tych prac – tzw. etapowania. Ma ono znaleźć zastosowanie w szczególności przy rozległych obszarowo inwestycjach.

W projektowanych przepisach dopuszczono, aby na dokumentacji stanowiącej wyniki prac geodezyjnych, która przeszła pozytywnie proces weryfikacji przez organ SGiK, wykonawca prac mógł - nie czekając na opatrzenie przez organ klauzulą dokumentów przeznaczonych dla zamawiającego - złożyć (pod rygorem odpowiedzialności karnej) oświadczenie o uzyskaniu protokołu weryfikacji z wynikiem pozytywnym. W takim przypadku oświadczenie wykonawcy będzie równoważne z klauzulą urzędową. Rozwiązanie to da możliwość szybszego przekazywania materiałów przez wykonawcę zamawiającemu, zapewniając jednocześnie aktualizację baz danych PZGiK.

Nowelizacja uchyla także instytucję tzw. uwierzytelniania, a w jej miejsce wprowadza zasadę obligatoryjnego i nieodpłatnego opatrywania z urzędu dokumentów geodezyjnych stosowną klauzulą, która potwierdzać będzie przyjęcie danych i materiałów do PZGiK.

Zmiany w EGiB

Nowelizacja ograniczy zakres danych przechowywanych w EGiB. W ewidencji nie będą rejestrowane: informacje o wpisaniu nieruchomości do rejestru zabytków, informacje, czy obszar jest objęty formą ochrony przyrody, wartość katastralna nieruchomości oraz informacje dotyczące umów dzierżawy.

Ponadto w celu usprawnienia aktualizacji EGiB, a tym samym przyspieszenia realizacji prac geodezyjnych, projekt zakłada, że aktualizacja na podstawie materiałów znajdujących się w PZGiK odbywać się będzie z urzędu, w drodze czynności materialno-technicznej.

Narady koordynacyjne

W projekcie przewidziano sporo zmian w zakresie przeprowadzania narad koordynacyjnych. Nowelizacja zakłada uchylenie zwolnienia przyłączy z obowiązku przeprowadzania narady koordynacyjnej. Pozwoli to na ujednolicenie zasad sytuowania projektowanych obiektów uzbrojenia terenu.

Projektowane przepisy przewidują jednocześnie zmiany redakcyjne mające doprecyzować sposób przeprowadzania narad koordynacyjnych za pomocą środków komunikacji elektronicznej oraz dostosować treść protokołu z narady koordynacyjnej do tego typu uzgodnień.

Więcej otwartych danych

Do listy danych PZGiK dostępnych bez opłat dopisane mają zostać:

• bazy osnów podstawowych i szczegółowych,
• baza ortofotomapy,
• baza numerycznego modelu terenu (w części dotąd nieuwolnionej),
• bazy danych obiektów topograficznych o szczegółowości zapewniającej tworzenie standardowych opracowań kartograficznych w skalach 1:10 000-1:100 000,
• zbiory danych dotyczące działek ewidencyjnych w zakresie ich identyfikatorów i geometrii.

W ocenie autorów nowelizacji szczególnie istotny jest ten ostatni punkt, gdyż dane te – obok punktów adresowych, które już teraz są dostępne bezpłatnie – mają charakter referencyjny.

Dodajmy, że projekcie przewidziano również darmowe korzystanie z ASG-EUPOS w celach edukacyjnych.

Ryczałty za materiały PZGiK i inne zmiany w cenniku

Nowelizacja ma wprowadzić opłatę zryczałtowaną za materiały PZGiK udostępniane wykonawcom prac geodezyjnych. Będzie ona uzależniona od powierzchni obszaru objętego zgłoszeniem. Do 1 ha będzie to 100 zł, przy powierzchni 1-10 ha – 100 zł plus 10 zł za każdy rozpoczęty hektar powyżej 1 ha, a powyżej 10 ha – 190 zł plus 5 zł za każdy rozpoczęty hektar powyżej 10 ha.

Jak uzasadniają tę zmianę autorzy przepisów, dotychczasowa regulacja była krytykowana jako zbyt skomplikowana oraz skutkująca pobieraniem przez wykonawców minimalnej ilości materiałów ze względów ekonomicznych. Oszczędne korzystanie z materiałów PZGiK przy wykonywaniu prac geodezyjnych ma negatywne przełożenie na jakość tych prac.

W cenniku zrównano także wysokość opłat za materiały w formie papierowej i elektronicznej. Wprowadzono uproszczenia we wzorach na opłaty. Projekt zakłada też zmianę stawek za udostępnianie bazy danych GESUT i BDOT500 oraz mapy zasadniczej. Jak wyjaśniają autorzy, wynika to z obecnej sporej dysproporcji pomiędzy stawką za mapę zasadniczą w postaci wektorowej a bazami danych tworzącymi tę mapę.

Pieniądze z geodezji mogą iść tylko na geodezję

Spore emocje może wzbudzić propozycja wpisania ustawowego obowiązku przeznaczania wpływów ze sprzedaży map i innych materiałów PZGiK na finansowanie realizacji zadań organów SGiK szczebla powiatowego i wojewódzkiego.

Ten przepis miałby wejść w życie dopiero od początku 2020 roku. Ma to pozwolić na prawidłowe zaplanowanie budżetów samorządów na szczeblu wojewódzkim i powiatowym.

Zmiany w ustawie o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym

Projektowane przepisy nakładają na organy wydające akty planowania przestrzennego obowiązek utworzenia i aktualizowania zbiorów danych przestrzennych dotyczących zasięgu tych aktów, a także ich rysunków w postaci rastra z georeferencją. Jak wyjaśniają autorzy, pozwoli to inwestorowi na uzyskanie odpowiedzi na pytanie o obowiązujące na danym terenie akty planowania przestrzennego, a tym samym określenie ścieżki procesu inwestycyjnego. Zamieszczenie rysunku dodatkowo informuje o przeznaczeniu potencjalnego terenu inwestycyjnego oraz jego otoczenia, co w powiązaniu z odwołaniem do treści dokumentu (poprzez łącze internetowe) również ma wpływ na decyzję inwestora o wyborze lokalizacji.

Szczegółowy zakres i format danych dla informacji gromadzonych w tych zbiorach danych przestrzennych zostanie określony w drodze rozporządzenia.

Zmiany w Prawie budowlanym

Nowelizacja uchyli rozporządzenie z 21 lutego 1995 r. w sprawie rodzaju i zakresu opracowań geodezyjno-kartograficznych oraz czynności geodezyjnych obowiązujących w budownictwie oraz ujednolici nomenklaturę geodezyjną, a także doprecyzuje rodzaje dokumentów geodezyjnych wykorzystywanych na potrzeby procesu inwestycyjno-budowlanego.

Jednocześnie wprowadzono regulacje, które zagwarantują wykorzystywanie w procesie inwestycyjnym materiałów geodezyjnych zweryfikowanych przez organy SGiK. Powyższy mechanizm pozwoli zapewnić wiarygodność dokumentacji geodezyjnej wykorzystywanej w procedurach rozpoczęcia i zakończenia procesu inwestycyjnego, jak również zapewni bieżącą aktualizację rejestrów publicznych prowadzonych przez administrację geodezyjną i kartograficzną.

Konsultacje czas zacząć

Konsultacje społeczne tego projektu mają potrwać 2 tygodnie – powinny się zatem zakończyć przed długim weekendem majowym. Nowelizacja miałaby wejść w życie 3 miesiące po ogłoszeniu w Dzienniku Ustaw.

Jerzy Królikowski