GUGiK "oszczędzi" 177 mln zł na unijnych projektach

Wczoraj (12 marca) w Warszawie odbyła się konferencja GUGiK dotycząca wartych 430 mln zł projektów CAPAP, ZSIN faza II oraz K-GESUT. W jej trakcie Urząd oficjalnie potwierdził to, o czym informowaliśmy pod koniec lutego: zakres tych przedsięwzięć zostanie mocno okrojony, i to aż o 177 mln zł.

Formalnie projekty powinny zostać zakończone do listopada br. Opóźnienia sprawiły jednak, że realizacja wszystkich zamierzeń stała się nierealna. W listopadzie ubiegłego roku GUGiK wystąpił więc do Centrum Projektów Polska Cyfrowa z wnioskiem o znaczące ograniczenie zakresu tych przedsięwzięć oraz o nieznaczne wydłużenie terminów realizacji wybranych zadań. Około dwa tygodnie temu plan ten został zaakceptowany przez Władzę Wdrażającą i obecnie trwa procedura aneksowania umów o dofinansowanie. Zastępca dyrektora Departamentu Informatyzacji i Rozwoju PZGiK w GUGIK Marek Szulc wielokrotnie podkreślał jednak, że ograniczenie zakresu rzeczowego w żadnej mierze nie będą rzutowało na jakość wynikowych produktów. – Bez tego projekty po prostu nie zostaną rozliczone – zaznaczył.

Na co zabraknie?

Cięciami dotknięte zostaną przede wszystkim zamówienia związane z danymi przestrzennymi. W przypadku II fazy ZSIN-u dostosowanie baz EGiB zostanie przeprowadzone nie w 102 powiatach – jak pierwotnie planowano – ale tylko w 66. Projekt K-GESUT obejmie z kolei 69 zamiast 89 powiatów. W przypadku Centrum Analiz Przestrzennych Administracji Publicznej (CAPAP) zrezygnowano z: pozyskania modeli 3D budynków dla 6 województw, aktualizacji lotniczego skanowania kraju dla 7 tys. km kw. oraz opracowania 1,7 tys. arkuszy map w skalach 1:10 000 – 1:1 000 000. Ponadto w ramach CAPAP o 1/3 zredukowano wydatki na infrastrukturę informatyczną. Łącznie suma „oszczędności” (termin użyty przez GUGiK) poczynionych w projekcie sięgnęła ponad 177 mln zł, z czego 147 mln zł dotyczy danych.

Przyczyny: warunki atmosferyczne czy „dobra zmiana”?

Podczas konferencyjnych wystąpień przedstawiciele GUGiK-u bardzo oględnie wypowiadali się na temat przyczyn tak drastycznych cięć. Marek Szulc wspomniał jedynie, że przyczyny są wewnętrzne i zewnętrzne, z czego te pierwsze to np. procedury przetargowe, a wśród drugich wymienił jakość danych i warunki atmosferyczne utrudniające naloty fotogrametryczne.

W publicznej dyskusji o szczegóły próbował dopytywać prezes Geo-Systemu Waldemar Izdebski, ale otrzymał odpowiedź, że przyczyn jest bardzo dużo i podczas tego wystąpienia brak jest czasu, aby skupiać się na szczegółach. – To może ja wyręczę pana dyrektora, bo wydaje mi się, że trzeba – zabrał głos Robert Lach, członek Rady Infrastruktury Informacji Przestrzennej. – Pan dyrektor mówił o czynnikach zewnętrznych. Oprócz dyplomatycznie wymienionych warunków atmosferycznych trzeba powiedzieć także prawdę, że po odwołaniu pod koniec sierpnia 2016 r. kierownictwa GUGiK Urząd był przez 7 miesięcy sparaliżowany – przypomniał.

Wykonawcy zaskoczeni

Część obecnych na konferencji wykonawców geodezyjnych nie kryła rozgoryczenia decyzją GUGiK-u o ograniczeniu zakresu projektów. Dotyczy to przede wszystkim III transzy w projektach ZSIN II oraz K-GESUT, w których latem ubiegłego roku dokonano wyboru najkorzystniejszych ofert, ale do dziś ani nie podpisano umów, ani nie anulowano zamówienia. Przez ten czas firmy nie tylko utrzymywały „moce przerobowe”, ale nawet inwestowały w sprzęt i oprogramowanie, by te moce zwiększyć. De facto dopiero podczas konferencji przedsiębiorcy otrzymali potwierdzenie, że umowy nie zostaną podpisane, choć – jak mówi nam część z prezesów – jeszcze niedawno GUGiK zwracał się do nich z prośbą o deklarację, czy dalej są zainteresowani realizacją prac. – Pani prezes [GUGiK - red.] deklaruje, że chce jak najszybciej zasilić danymi ZSIN, ale to, iż od 7 miesięcy nie chcą Państwo podpisywać umów, pokazuje, że tak naprawdę Państwo tych danych ani nie potrzebują, ani nie chcą – stwierdziła publicznie prezes Geomaru Aneta Lachowicz.

Co się udało?

Nie jest jednak tak, że z tych trzech projektów nie będzie żadnych korzyści. Mimo redukcji ich zakresu powinno udać się m.in.: zmodernizować EGiB oraz założyć bazy GESUT w kilkudziesięciu powiatach, dokończyć lotnicze skanowanie kraju, wykonać modele 3D budynków dla 10 województw (GUGiK zapewnia, że dołoży starań, by pozostałe 6 województw sfinansować z innych działań), zaktualizować BDOT10k dla blisko 15 tys. km kw. (to zadanie już zakończono), opracować mapy dla niewidomych i słabowidzących czy zeskanować blisko pół miliona archiwalnych zdjęć lotniczych.

Clue tych trzech projektów mają być e-usługi. Pozwolą one wykonywać różnorodne analizy przestrzenne w środowisku przeglądarki internetowej, bez konieczności zamawiania i pobierania na swój dysk danych z PZGiK, a także publikować wynikowe mapy w sieci. GUGiK wkrótce ma także udostępnić Geoportal 3D oraz rozbudować o nowe e-usługi systemy K-GESUT i ZSIN. Na konferencji można było zobaczyć kilka przykładów takich prototypowych serwisów i robią one pozytywne wrażenie.

Generowanie mapy ciepła przy użyciu prototypowej usługi systemu CAPAP

Nasuwa się jednak pytanie, jaka będzie ich użyteczność, skoro trafi do nich znacznie mniejsza ilość danych, niż zakładano. Dotyczy to w szczególności ZSIN-u, który do dziś został zasilony raptem przez około 10% powiatów. Kiedy zdecyduje się na to pozostałe 90%? GGK zapewnia, że GUGiK robi, co może, by zapełnić ten rejestr. W tym celu Urząd zebrał niedawno dane EGiB z niemal wszystkich powiatów, by przeanalizować je pod kątem możliwości zasilenia ZSIN-u. Grażyna Kierznowska szczerze przyznała jednak, że jest to tak skomplikowany i drogi proces, że Urząd nie jest w stanie podać choćby orientacyjnej daty jego zakończenia.

Ze szczegółowym zakresem projektów CAPAP, K-GESUT oraz ZSIN faza II można zapoznać się na stronie www.popc.gugik.gov.pl

Jerzy Królikowski