W ramach prac badawczych w 2013 r. dokonano m.in. rozpoznania i udokumentowania ponad tysiąca zabytkowych mielerzy, które zlokalizowano dzięki zastosowaniu nieinwazyjnych metod badania – przede wszystkim lotniczego skaningu laserowego wykonanego przez firmę MGGP Aero wiosną 2012 r. W następnym roku podjęto działania na rzecz analizy i interpretacji pozyskanych danych, a także przeprowadzono terenowe badania weryfikujące odkryte obiekty. Wraz ze specjalistami z Zakładu Fotogrametrii, Teledetekcji i Systemów Informacji Przestrzennej, Wydziału Geodezji i Kartografii Politechniki Warszawskiej, pod kierunkiem dr hab. Katarzyny Osińskiej-Skotak, rozpoczęto również opracowanie metodyki badawczej w zakresie zastosowania LiDAR-u w archeologii oraz kontynuowano prace nad detekcją zabytków.
Zabytkowe obiekty zlokalizowano na pograniczu województw mazowieckiego i świętokrzyskiego, na terenach związanych z funkcjonującym w przeszłości Staropolskim Okręgiem Przemysłowym. Wstępne analizy i interpretacje pozwalają zidentyfikować je jako pozostałości mielerzy – obiektów służących przede wszystkim do produkcji surowca energetycznego, jakim był stosowany na ogromną skalę węgiel drzewny. Dzięki zastosowaniu lotniczego skaningu laserowego możliwe było rozpoznanie pozostałości zabytków, po których zachowały się przede wszystkim niewielkie dookolne zagłębienia oraz nieznacznie wyniesiona część centralna – różnice wysokości sięgają 15 cm. Rozpoznanie tak szczątkowo zachowanych obiektów za pomocą tradycyjnych badań powierzchniowych byłoby niemożliwe. Badania po raz kolejny potwierdziły użyteczność i skuteczność lotniczego skanowania laserowego w archeologii. Warto dodać, że identyfikacji tak licznego zespołu obiektów zabytkowych dokonano na niewielkim terenie zalesionym, o powierzchni około 21 km kw.
Wizualizacja numerycznego modelu terenu. Czerwone punkty – lokalizacja zabytkowych mielerzy wykrytych w 2013 r.W ramach projektu w kolejnych latach kontynuowane będą prace nad detekcją zabytków archeologicznych, jak również nad rozwojem metod nieinwazyjnych wykorzystujących dane z lotniczego skanowania laserowego.
Prace badawcze realizowane są przez Wydział Nauk Historycznych i Społecznych UKSW pod kierunkiem dr. Rafała Zapłaty (Katedra Konserwacji Zabytków, Instytut Historii Sztuki, Wydział Nauk Historycznych i Społecznych UKSW) w ramach projektu naukowego „Zastosowanie skaningu laserowego oraz teledetekcji w ochronie, badaniu i inwentaryzacji dziedzictwa kulturowego. Opracowanie nieinwazyjnych, cyfrowych metod dokumentacji i rozpoznawania zasobów dziedzictwa architektonicznego i archeologicznego”. Prace finansowane są z programu ministra nauki i szkolnictwa wyższego pod nazwą „Narodowy Program Rozwoju Humanistyki” w latach 2012-15.
nadchodzące wydarzenia
zobacz pozostałe
