Co nowego na półkach z kartografią?

W ciągu ostatniego roku na polskim rynku wydawniczym ukazało się wyraźnie mniej książek o tematyce kartograficznej oraz map. Mimo to nie zabrakło ciekawych nowości – wczoraj (20 maja) wybrane z nich prezentowano na seminarium otwartym w Katedrze Kartografii Uniwersytetu Warszawskiego.

Wśród wydawnictw książkowych najwięcej miejsca poświęcono „Kartografii tematycznej” pod redakcją Wiesławy Żyszkowskiej oraz Waldemara Spallka i Doroty Borowicz. Jak podkreślali jej recenzenci, dr hab. Wiesław Ostrowski oraz dr Jerzy Siwek, ostatni podręcznik omawiający to zagadnienie wydano ponad 3 dekady temu. Tak więc mimo iż najnowsza publikacja zawiera błędy i nieścisłości, jest bardzo potrzebną i ważną pozycją. Analizuje bowiem zagadnienie map tematycznych z punktu widzenia najświeższych teorii naukowych i podsumowuje dorobek polskiej kartografii w tym zakresie.

Jeśli chodzi o pozostałe nowości, to – jak w latach poprzednich – najwięcej z nich poświęcono kartografii historycznej. Jerzy Ostrowski wymienił tu m.in.: katalog wystawy kartografii ptolemejskiej w zbiorach Biblioteki Narodowej, monografię dr Beaty Konopskiej o wpływie aparatu władzy PRL na mapy czy III tom „Biblioteki Polskiego Przeglądu Kartograficznego” poświęcony coraz popularniejszemu tematowi wykorzystania map jako źródła historycznego.

Zainteresowanym najnowszymi osiągnięciami kartografii wojskowej warto polecić przewodnik pt. „Polskie mapy wojskowe” wydany przez Ministerstwo Obrony Narodowej. Z kolei osoby zajmujące się analizami przestrzennymi środowiska może zaciekawić napisany w przystępnym języku podręcznik „Geomatyka w Lasach Państwowych”.

Na półce z mapami i atlasami sporo nowości dotyczy opracowań historycznych. Ukazały się np. pierwsze dwa tomy „Historyczno-topograficznego atlasu miast śląskich” (docelowo ma być ich 34), „Topodemograficzny atlas gmin i obszarów dworskich Pomorza Zachodniego” czy kolejna seria reprintów krajowych przedwojennych map wydawnictwa „?tr Kartografia”.

Jeśli chodzi o wydawnictwa urzędowe, w ciągu ostatniego roku znacznie wzbogaciły się zasoby Bazy Danych Obiektów Topograficznych. Jak jednak zwrócił uwagę dr Jerzy Siwek, na razie w niewielkim stopniu przekłada się to na nowe mapy topograficzne. Nieznacznie przybyło natomiast arkuszowych map tematycznych – sozologicznej i hydrograficznej. Poza tym GUGiK wydał serię map podziału administracyjnego poszczególnych województw w skali 1:200 000.

Z innych nowości warto wymienić np.: „Atlas społeczno-demograficzny Mazowsza”, „Atlas sozologiczny gmin Polskich” czy drugi suplement do „Atlasu Miasta Łodzi” (zasadniczy atlas wydano w 2002 r.). Zdaniem Jerzego Siwka tę ostatnią pozycję można byłoby pominąć, gdyby nie fakt, że Łódź jest jedynym polskim miastem, które w ostatnich latach wydaje tego typu publikacje.

Jerzy Królikowski