powrót

Jerzy Królikowski

Ewolucja musi trwać

Po latach oczekiwań mamy wreszcie do dyspozycji cztery globalne systemy nawigacji satelitarnej. A ich administratorzy wcale nie zamierzają spoczywać na laurach i już szykują nowe generacje swoich rozwiązań. Jakie będziemy mieli z tego korzyści? Doroczny przegląd zmian w systemach nawigacji satelitarnej.

Nasze coroczne artykuły na ten temat po wielokroć udowodniły, że budowa systemów GNSS jest zadaniem niezwykle trudnym, złożonym i kosztownym. Choć wszystkie cztery programy prześladuje mniejszy lub większy pech, nikomu nawet nie przeszło przez myśl, by je zarzucić. Posiadanie własnej nawigacji satelitarnej to bowiem nie tylko kwestia prestiżu, ale i bezpieczeństwa militarnego oraz gospodarczego. Dlatego administratorzy poszczególnych rozwiązań z uporem dążyli do ukończenia budowy, a teraz wdrażają kolejne pomys­ły na ich udoskonalanie.

• Bardziej elastyczny GPS

Najnowszym usprawnieniem w amerykańskim systemie jest uruchomienie w grudniu 2020 r. sygnału M. Obecnie jest on nadawany przez 23 satelity, a jego kluczową zaletą jest znacznie większa odporność na zakłócanie i spoofing (nadawanie fałszywych sygnałów). I choć kanał ten jest dostępny jedynie dla uprawnionych użytkowników wojskowych, wspominamy o nim, gdyż innowacja ta dobrze pokazuje, w jakim kierunku będą ewoluować systemy GNSS. Zakłócanie i spoofing stanowią bowiem coraz większe zagrożenie na całym świecie. Jego źród­łem są nie tylko wrogie działania wojsk Rosji, Iranu czy Korei Północnej, ale także niewielkie i tanie zestawy podłączane do zapalniczki samochodowej. Na marginesie wspomnijmy, że przetarg na zakup własnych systemów zakłócania GNSS rozpisał niedawno również nasz MON!

Ale i cywilni użytkownicy odczuwają korzyści z modernizacji GPS. Na razie kluczowe jest rosnące pokrycie świata dodatkowymi sygnałami L2C oraz L5. Ich pełna dostępność ma być osiągnięta odpowiednio w roku 2023 i 2027. Sygnały te są jednak wykorzystywane głównie przez profesjonalistów. A co z przeciętnymi konsumentami? O nich administratorzy GPS też nie zapominają. Szykują bowiem nowy podstawowy cywilny kanał L1C (w miejsce obecnego L1 C/A). Ma on zapewnić nawet 3-krotnie wyższą dokładność pomiaru oraz 8-krotnie lepszą odporność na zakłócanie, a do tego być bardziej kompatybilny z innymi systemami GNSS. Niestety, na globalną dostępność L1C jeszcze trochę poczekamy – ogólnikowe zapowiedzi mówią o końcu bieżącej dekady. Na razie sygnał ten jest nadawany raptem przez cztery z docelowych 24 satelitów III generacji.

Na tym jednak nie koniec zmian – kolejne wprowadzi blok aparatów oznaczonych jako IIIF...

Pełna treść artykułu w kwietniowym wydaniu miesięcznika GEODETA

powrót