Jerzy Przywara
Życie w naftowym emiracie
Powszechnie znane są skupiska Polonii w USA, Niemczech, Francji czy Argentynie. Ludzi, którzy wyemigrowali znad Wisły lat temu sto, kilka czy kilkanaście. Takim miejscem jest również daleki Kuwejt, niewielki kraj leżący na Bliskim Wschodzie, w którym obecnie przebywa około 300 naszych rodaków. Ten rzadko turystycznie odwiedzany przez Polaków kraj warto jednak pokazać z uwagi na jego miejsce na politycznej mapie świata oraz odmienność kulturową i obyczajową.
|
Historia
Na obszarze dzisiejszego Kuwejtu krzyżowały się stare szlaki handlowe prowadzące z głębi Półwyspu Arabskiego do Iraku, Syrii, Turcji i Europy oraz z wybrzeża Morza Śródziemnego i wschodniej Afryki do Persji, Indii i dalej do Chin. Pierwsi Europejczycy pojawili się w tym rejonie w 323 roku p.n.e. Początek rozwojowi tego rejonu dali Portugalczycy, którzy po odkryciu w 1498 r. drogi do Indii zaczęli zakładać porty handlowe wzdłuż wybrzeża Oceanu Indyjskiego oraz Zatoki Perskiej. W 100 lat później wyparci zostali przez rosnące w siłę plemiona arabskie i coraz bardziej dominujących w tym rejonie Azji Brytyjczyków.
Pierwsza wzmianka o Kuwejcie, wtedy zwanym Grane, znajduje się na mapie sporządzonej w 1765 roku przez holenderskiego podróżnika Niebuhra. Należy przyjąć, że gdzieś w początkach XVIII w. rywalizujące ze sobą koczownicze plemiona arabskie zaczęły osiedlać się na terenie dzisiejszej stolicy. Przewodnictwo nad nimi objął około 1752 roku Sabah bin Jabar, dając początek panowania rodu Sabahów w Kuwejcie (jak i praktycznie Kuwejtowi). To panowanie trwa nieprzerwanie do dnia dzisiejszego.
Postacią numer jeden w historii Kuwejtu był z pewnością szejk Mubarak Al Sabah. Przewidział on, że istnienie tak małego, samodzielnego państwa nie będzie możliwe z uwagi na rosnące w siłę plemiona arabskie z południa i ekspansywne imperium osmańskie z północy. Podpisując w 1899 roku tajny układ z Brytyjczykami, w którym ustalono, że sprawy polityki zagranicznej oraz obrony Kuwejtu reprezentować będą Brytyjczycy, zapewnił Kuwejtowi ochronę przed zakusami sąsiadów, a rodowi Sabahów wieloletnie panowanie. Układ ten obowiązywał do czasu uzyskania przez Kuwejt niepodległości w 1961 roku. Granice dzisiejszego państwa Kuwejt określili Brytyjczycy traktatami z Arabią Saudyjską i Irakiem dopiero w 1922 i 1923 roku, okrawając terytorium Kuwejtu o 2/3 powierzchni na korzyść Saudyjczyków – „za karę” – za kolaborowanie Kuwejtczyków z Turkami podczas I wojny światowej. Irak od początku swojej państwowości nie godził się na brytyjski podział i wielokrotnie w historii głosił, że Kuwejt jest jego częścią. Już w czasach nam współczesnych wielokrotnie dochodziło do przekraczania przez wojska irackie północnej granicy Kuwejtu. Tak było w 1963 i 1972 roku. W okresie wojny iracko-irańskiej (1980-88) problem przycichł, by wybuchnąć ponownie w 1990 roku.
Początki rozwoju gospodarczego
Koczownicze, pasterskie plemiona z chwilą osiedlenia się nad brzegiem Zatoki zwróciły się w stronę żeglugi i budowy statków. Żegluga handlowa umożliwiła rodom kuwejckim handel w portach i inwestowanie w dobra będące podstawą ich handlowych wypraw (np. w plantacje daktyli w Iraku). Dodatkowym źródłem dochodów okazały się perły. Poławiano je tutaj co prawda od setek lat, lecz na szerszą skalę dopiero w XIX wieku.
Pełna treść artykułu w grudniowym wydaniu miesięcznika GEODETA
powrót
|
