XX Sesja NT w Nowym Sączu: od odznaczeń do granic nieruchomości

Trzydniowa konferencja z cyklu „Aktualne zagadnienia w geodezji” rozpoczęła się dzisiaj (4 czerwca) od wręczania jubileuszowych odznaczeń. Szybko jednak nastąpiło przejście do merytorycznych obrad pod hasłem „Porządek geodezyjno-prawny warunkiem rozwoju gospodarczego”, które na koniec dnia przerodziły się w żywą dyskusję.

Nowy Sącz jest stałym miejscem spotkań geodetów od 1971 roku. Bogdan Grzechnik, jeden z najbardziej wytrwałych animatorów tych konferencji, przygotował publikację podsumowującą wszystkie sesje. Uczestniczyło w nich w sumie 4000 osób, a 316 autorów wygłosiło 409 referatów. Efektem konferencji było m.in. 420 wniosków, z czego, jak ocenia autor, zrealizowano do dzisiaj 65%. Pierwsi, nieżyjący już, organizatorzy tych spotkań to: prof. Czesław Kamela – inicjator sądeckich konferencji, prof. Michał Odlanicki Poczobutt, Wacław Kłopociński oraz Piotr Abramczuk. Pałeczkę przejęli od nich Janusz Korpak, Marian Ryczek oraz Bogdan Grzechnik.

Kluczowe dla tegorocznej sesji pytania postawił na wstępie Bogdan Grzechnik (fot.): Co to znaczy uporządkowany stan prawny nieruchomości? Dlaczego tak ważne jest uporządkowanie tego stanu? Co należy uczynić, aby doprowadzić tego typu sprawy do pełnego porządku? Udzielając na nie odpowiedzi, przedstawił m.in. statystykę ilustrującą sytuację prawną na kilku kontraktach drogowych. Wynika z niej, że na blisko 3 tys. nieruchomości 66% miało założoną księgę wieczystą, a stan prawny pozostałych regulowały: akt własności ziemi (10%), decyzja administracyjna (4%), postanowienie sądu (5%), akt notarialny (3%), umowa przekazania (1%) i akt nadania ziemi (1%). Brak jakichkolwiek dokumentów odnotowano w 10% przypadków. Bogdan Grzechnik postuluje m.in. zwiększenie środków przeznaczanych na porządkowanie stanów prawnych, wydanie ustawy regulującej problemy gruntów warszawskich, uporządkowanie stanu prawnego istniejących dróg i ulic oraz ustalenie jednolitych zasad wykonywania map i innych dokumentów do celów prawnych.

Niektóre praktyczne aspekty rozgraniczania nieruchomości przedstawił Zenon Marzec (AGP Grunt), sugerując kilka korekt w Prawie geodezyjnym i kartograficznym. Dla usunięcia sprzeczności i wad postępowania istotne jest m.in. ustalenie, kto jest stroną postępowania i że jest ono prowadzone na wniosek i koszt strony, zdefiniowanie pojęcia granicy ustalonej według stanu prawnego i zlikwidowanie obowiązku przekazania przez organ z urzędu sprawy do sądu (powinno to należeć do obowiązku strony niezadowolonej). Zenon Marzec jest jednak przeciwny radykalnej zmianie przepisów w tym zakresie.
Innego zdania jest dr Dariusz Felcenloben, według którego istnieje potrzeba dokonania istotnych zmian w przepisach (dotyczących zasad rozgraniczania nieruchomości). Zaproponował on model, w którym ustalenie granic nieruchomości byłoby możliwe w dwóch niezależnych i fakultatywnych trybach:
• postępowania o charakterze materialno-technicznym – prowadzonego przez geodetę posiadającego stosowne uprawnienia zawodowe; protokół graniczny lub akt ugody podpisany przez wszystkie uprawnione strony kończyłby procedurę ustalenia granic nieruchomości,
• postępowania cywilnego przed sądem powszechnym.

Ewidencję gruntów i budynków w kontekście dokumentacji geodezyjno-prawnej przedstawił reprezentujący GUGiK Witold Radzio. Stefan Bajer zajął się problemami związanymi z procedurami stosowanymi przez biegłych sądowych przy wykonywaniu prac geodezyjnych i sporządzaniu dokumentów w sprawach związanych z podziałem nieruchomości. W kręgu map do celów sądowych pozostał także Leszek Cieciura, omawiając tematykę służebności gruntowych, a także nowej służebności przesyłu.
Kilku autorów skupiło się na aspektach historycznych praw do nieruchomości. Jedynie prof. Bogdan Ney (PAN) wyszedł poza tę tematykę, przedstawiając funkcje geodezji i geoinformatyki w planowaniu i gospodarce przestrzennej.

Końcowa dyskusja dotyczyła głównie procedur i katastru. Wśród wielu różnych głosów można było jednak znaleźć wspólny mianownik, jest nim potrzeba dokonania szybkich i gruntownych zmian legislacyjnych.

Zarząd Główny SGP wyróżnił dzisiaj Diamentowymi Odznakami Honorowymi SGP: Janusza Korpaka, Zofię Piotrowską oraz Bogdana Grzechnika. Wręczono także odznaki złote (5) i srebrne (4). Odznaką Amigo Societas (Przyjaciel Stowarzyszenia) otrzymali starosta nowosądecki Jan Golonka, prezydent miasta Ryszard Nowak oraz prezes MGGP S.A. Franciszek Gryboś. Z kolei powiat sądecki odznaczył 11 geodetów Złotymi Jabłkami Sądeckimi.

Imprezę pod patronatem głównego geodety kraju Jolanty Orlińskiej zorganizowały Stowarzyszenie Geodetów Polskich i Geodezyjna Izba Gospodarcza.

Jerzy Przywara