Konferencja na temat ASG-EUPOS w Urzędzie Rady Ministrów

W Sali Kolumnowej budynku Rady Ministrów odbyła się wczoraj (24 czerwca) konferencja podsumowująca budowę wielofunkcyjnego systemu precyzyjnego pozycjonowania satelitarnego ASG-EUPOS.

Realizację systemu rozpoczęto w 2005 roku, 30 czerwca mija termin jej zakończenia. Operacyjne uruchomienie centrów obliczeniowych w Warszawie i Katowicach oraz sieci składającej się w sumie z 116 stacji (wraz z dołączonymi i zagranicznymi stacjami) nastąpiło 2 czerwca. Podczas konferencji w gmachu Urzędu Rady Ministrów przedstawiono przebieg prac nad systemem oraz możliwości jego wykorzystania.

Spotkanie otworzył wiceminister spraw wewnętrznych i administracji Tomasz Siemoniak, który powiedział, że od kiedy sprawy geodezji i kartografii są w MSWiA, resort ten stara się nadać im odpowiednią rangę. Uruchamiany właśnie system będzie narzędziem nie tylko dla służby geodezyjnej i kartograficznej. Jak podkreślił, każdy mądry urzędnik lub polityk będzie wiedział, jak z niego korzystać i jakie zalety on ze sobą niesie. Bez dobrze funkcjonującej służby geodezyjnej i kartograficznej naprawdę niewiele się udaje, wysoka ranga tych służb w krajach zachodnich jest bardzo wymowna. Wiceminister podziękował wszystkim pracującym przy budowie ASG-EUPOS.

Okolicznościowe plakietki wręczono 12 osobom szczególnie zasłużonym dla powstania systemu. Otrzymali je m.in. byli główni geodeci kraju: dr Kazimierz Bujakowski, Jerzy Albin, Wiesław Potrapeluk, dr Mariusz Figurski, prof. Jerzy Śledziński, dr Jarosław Bosy, prof. Janusz Zieliński, Wiesław Graszka, Jarosław Somla, Tomasz Lisicki.

Jolanta Orlińska, główny geodeta kraju, stwierdziła, że obecnie strategicznym zadaniem służby geodezyjnej i kartograficznej jest budowa infrastruktury danych przestrzennych, a jednym z jej elementów są systemy odniesień przestrzennych realizowane przez ASG-EUPOS. Według niej, system wpłynie m.in. na przyspieszenie budowy cyfrowych baz państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego oraz na sposób realizacji prac geodezyjnych. Orlińska podkreśliła jednak, że urząd chciałby widzieć szerokie zastosowanie systemu także poza naszą dziedziną, między innymi w zarządzaniu flotą, zarządzaniu kryzysowym, rolnictwie precyzyjnym itp.
Jak powiedziała, system będzie do końca roku bezpłatny, natomiast o dalszej polityce w tym względzie zdecydują możliwości finansowe GUGiK-u. Według niej szeroki bezpłatny dostęp do usług ASG-EUPOS przyniósłby gospodarce więcej korzyści niż wprowadzenie opłat.

Dr Jarosław Bosy, kierujący projektem od lutego 2007 roku, przedstawił z kolei historię systemu, sięgając do budowy pilotażowej sieci ASG-PL. Podkreślił, że ASG-EUPOS jest systemem otwartym, jeśli chodzi o odbiór sygnału i udostępnianie serwisów. Szczegółowo omówił poszczególne fazy realizacji całego zamierzenia.
Goście zagraniczni poruszali w swych wystąpieniach tematykę: stacji permanentnych EUREF (Carine Bruyninx), ideę programu EUPOS (Gerd Rosenthal), działanie systemów stacji referencyjnych w Czechach (Jan Reznicek) i na Słowacji (Dusan Ferianc).

Sesja techniczna poświęcona była różnym aspektom budowy systemu oraz jego obecnym i przyszłym zastosowaniom.
Konferencja zgromadziła ponad 100 osób, głównie przedstawicieli nauki, reprezentantów administracji geodezyjnej i przedsiębiorców.

Rozmowa z szefem projektu dr. Jarosławem Bosym ukaże się w lipcowym numerze GEODETY

Przetarg na dostarczenie sprzętu i uruchomienie 75 stacji referencyjnych ASG-EUPOS oraz 65 dwuczęstotliwościowych geodezyjnych odbiorników mobilnych GPS z wyposażeniem do pomiarów RTK/DGPS rozstrzygnięto w grudniu 2006 roku. Umowa na wykonanie systemu została podpisana z konsorcjum (WASKO S.A. z Gliwic – lider, Geotronics Polska Sp. z o.o. z Krakowa, Trimble Europe BV, Holandia) w styczniu 2007 r. Koszt realizacji zamówienia wynosi 20,638 mln zł. Łącznie budowa całej sieci pochłonie ponad 29 mln zł, z czego 75% stanowi dofinansowanie z UE w ramach Programu Rozwoju Regionalnego.

Inicjatywa utworzenia systemu EUPOS (European Position Determination System) – jednolitej sieci stacji referencyjnych GNSS na obszarze Europy Wschodniej i Środkowej –narodziła się w 2003 roku. Jej budową kieruje Międzynarodowy Komitet Sterujący, którego siedziba znajduje się w Berlinie. W przyszłości system zastąpi tradycyjne osnowy geodezyjne.
Przy tworzeniu EUPOS przyjęto następujące założenia:
● system jest wielofunkcyjny i realizuje zarówno precyzyjne pomiary geodezyjne, jak i zabezpiecza prowadzenie nawigacji (lądowej, powietrznej, morskiej);
● dane wyznaczane są w układzie ETRS 89 (EUREF89);
● system pracuje w jednolitych standardach technicznych i jest kompatybilny z niemieckim systemem SAPOS;
● odległości między stacjami nie przekraczają 70 km, a dane ze stacji przygranicznych będą udostępniane krajom sąsiednim.
W projekcie biorą obecnie udział: Bośnia i Hercegowina, Bułgaria, Czechy, Estonia, Węgry, Łotwa, Litwa, Macedonia, Mołdawia, Polska, Rumunia, Rosja, Serbia, Słowacja, Ukraina i Słowenia.
W pierwszym okresie stacje bazują na amerykańskim GPS, z chwilą uruchomienia europejskiego systemu nawigacji satelitarnej Galileo podstawowym sygnałem dla sieci będzie sygnał dostarczany właśnie przez ten system. W sieci uruchomionej obecnie w Polsce 14 stacji rejestruje także sygnały rosyjskiego systemu GLONASS.
ASG-EUPOS oferuje pięć serwisów: KODGIS (poprawka w czasie rzeczywistym, dokładność 0,25 m), NAWGEO (czas rzeczywisty, 3 cm – H, 5 cm – V), NAWGIS (czas rzeczywisty, <1 m), POZGEO (postprocessing, udostępniane poprawki, 10 cm – odb. kodowe, 1 cm – odb. fazowe), POZGEO D (postprocessing, udostępniane dane obserwacyjne, dokładność jak w POZGEO).
W skład ASG-EUPOS weszły stacje referencyjne i centrum obliczeniowe systemu ASG-PL, pilotażowej sieci 6 stacji referencyjnych, budowanej przez GUGiK w porozumieniu z Urzędem Marszałkowskim województwa śląskiego i tamtejszym Urzędem Wojewódzkim od 2001 roku. Sieć uruchomiono w 2003 roku, w końcowej fazie pracowało w niej ponad 20 stacji. Z chwilą udostępnienia ASG-EUPOS, serwis sieci ASG-PL został wyłączony.

Jerzy Przywara