Kto zleca mapę z podziałem, czyli o regulacji prawnej dróg publicznych

Od ponad dwóch dekad w ramach art. 73 ust. 1 ustawy z 13 października 1998 r. Przepisy wprowadzające ustawy reformujące administrację pub­liczną [DzU nr 133, poz. 872 ze zm., dalej jako ustawa] są określane stany prawne dróg publicznych. To powszechnie znana regulacja, zgodnie z którą nieruchomości pozostające 31 grudnia 1998 r. we władaniu Skarbu Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego (JST) niestanowiące ich własności, a zajęte pod drogi publiczne, z dniem 1 stycznia 1999 r. stały się z mocy prawa własnością Skarbu Państwa lub właściwych JST. Decyzję stwierdzającą zaistnienie takiego stanu na gruncie wydaje wojewoda.

Temat ten był już poruszany w wielu pub­likacjach. Po pierwsze, dlatego że wnioski o odszkodowanie za odjęcie w tym trybie prawa własności nieruchomości można było składać tylko w okreś­lonym terminie (finalnie do końca 2005 r.), mimo że decyzje wojewodów zapadały dopiero w terminie późniejszym. Po drugie, dlatego że regulacja z art. 73 ustawy niejednokrotnie nakładała się na procedurę podziałową określoną w art. 92 i następnych ustawy z 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami [DzU z 2021 r., poz. 1899, dalej jako ugn] i w związku z tym sporne było, czy do czasu zakończenia postępowania prowadzonego przez wojewodę zasadne jest zawieszenie postępowania podziałowego [patrz np. GEODETA 6/2019 czy 5/2021]. Teraz z kolei w orzecznictwie powstał problem, kto (i jakimi środkami dowodowymi) ma za zadanie udowodnić zaistnienie stanu faktycznego na gruncie 31 grudnia 1998 r.

• Wojewoda odmawia

Coraz częściej można spotkać się z decyzjami, w których wojewoda odmawia stwierdzenia nabycia z mocy prawa z dniem 1 stycznia 1999 r. przez JST włas­ności nieruchomości „według wnioskodawcy niestanowiącej 31 grudnia 1998 r. jego własności”, a zajętej pod określoną drogę powiatową czy drogę gminną. Z taką sytuacją spotkałam się w przypadkach zilustrowanych na mapach pokazanych za stronie obok. W każdym z nich JST wystąpiła do wojewody o potwierdzenie w trybie art. 73 ustawy przejścia na jej rzecz z mocy prawa własności prywatnego gruntu zajętego pod drogę publiczną, wskazując we wniosku, o jaką istniejącą w końcu 1998 r. drogę publiczną chodzi. W każdym z tych przypadków wnioskodawca (w jednym gmina, a w drugim powiat) dołączył do wniosku dokumenty potwierdzające, że grunt stanowił i nadal stanowi własność podmiotu prywatnego, oraz wydruk z mapy ewidencyjnej, na którym zaznaczył odcinek drogi publicznej usytuowany na nieruchomości niestanowiącej własności właściciela drogi...

Pełna treść artykułu w październikowym wydaniu miesięcznika GEODETA