Zmarł prof. Heronim Olenderek

30 czerwca br. zmarł prof. Heronim Olenderek – profesor zwyczajny nauk leśnych, specjalista w zakresie geodezji leśnej, długoletni kierownik Zakładu Geodezji i Fotogrametrii Leśnej (obecnie Samodzielny Zakład Geomatyki i Gospodarki Przestrzennej), dziekan Wydziału Leśnego SGGW w latach 1993–1999 i 2002–2008.

fot. dr inż. Taida Tarabuła

Prof. Olenderek urodził się w roku 1941. Był absolwentem Wydziału Geodezji i Kartografii Politechniki Warszawskiej, który ukończył w 1963 r. i, bezpośrednio po otrzymaniu dyplomu, rozpoczął pracę na Wydziale Leśnym SGGW. Przeszedł tam wszystkie szczeble kariery akademickiej obejmując kolejno stanowiska asystenta, starszego asystenta, adiunkta, docenta, profesora nadzwyczajnego (od 1992 r.) i profesora zwyczajnego (od 1997 r.). Równolegle rozwijała się jego kariera naukowa. W 1971 r. otrzymał stopień doktora nauk leśnych, zaś w 1984 r. – stopień doktora habilitowanego. Tytuł profesora nauk leśnych nadano mu w 1992 r. Zarówno przewód doktorski i habilitacyjny, jak i postępowanie w sprawie nadania tytułu profesorskiego przeprowadzone były na Wydziale Leśnym SGGW.

Od 1981 do 2002 r. kierował Zakładem Geodezji i Fotogrametrii Leśnej, który wielokrotnie zmieniał swoją nazwę, a od 1 stycznia 2017 r. do dziś jest Samodzielnym Zakładem Geomatyki i Gospodarki Przestrzennej. Prof. Olenderek zorganizował i rozwinął jedyny w kraju zakład zajmujący się systemami informacji przestrzennej w leśnictwie i ochronie przyrody. Tworzył również, organizował i kierował Zamiejscowym Ośrodkiem Dydaktycznym Międzywydziałowego Studium Gospodarki Przestrzennej w Przasnyszu. W uznaniu jego zasług na tym polu Zarząd i Rada Powiatu Przasnyskiego przyznały mu statuetkę Przasnyskiego Koryfeusza.

W trakcie swojej pracy na SGGW odbywał liczne staże zagraniczne, m.in. na politechnikach w Wiedniu i w Darmstadt, na uniwersytetach w Helsinkach i w Getyndze oraz w USDA Forest Service w Stanach Zjednoczonych. Na emeryturę przeszedł w 2012 r. Od lutego 2012 r. prowadził zajęcia na kierunku geodezja i kartografia, gospodarka przestrzenna i inżynieria środowiska na Uniwersytecie Przyrodniczym w Lublinie, a od 1 lutego 2013 r. był pracownikiem Wydziału Agrobioinżynierii tej uczelni. Wykładał także geodezję i kartografię na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim, w Społecznej Akademii Nauk w Łodzi i w Wyższej Szkole Infrastruktury i Zarządzania w Warszawie.

W latach 1985–1993 był prodziekanem Wydziału Leśnego. Był też długoletnim członkiem Senatu SGGW. Po raz pierwszy zasiadał w nim w kadencji 1981–1984. Był członkiem wielu komisji senackich (w tym przewodniczącym Komisji ds. Historii i Odznaczeń na kadencje 2002–2005 i 2005–2008) i rektorskich, Rady Fundacji „Rozwój SGGW” oraz Rady Programowej Ursynowskiego Uniwersytetu III Wieku im. J. U. Niemcewicza.

W latach 1993–1999 i 2002–2008 prof. Olenderek piastował funkcję dziekana WL SGGW. Do jego szczególnych osiągnięć należy utworzenie obecnie wiodącego w kraju Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej oraz rozwój i modernizacja Leśnego Zakładu Doświadczalnego w Rogowie (czołowy ośrodek dydaktyczny, naukowy i wdrożeniowy w Europie). Nadzorował przeniesienie Wydziału ze starej siedziby przy ul. Rakowieckiej do nowego budynku na Ursynowie. Za jego kadencji dziekańskiej Wydział otrzymał akredytację Państwowej Komisji Akredytacyjnej, wdrożono studia dwustopniowe oraz nowe plany i programy studiów. Uruchomiono wspólnie z Uniwersytetem w Eberswalde studia międzynarodowe II stopnia w zakresie technologii informacyjnych w leśnictwie. Współtworzył kształcenie na nowym kierunku studiów gospodarka przestrzenna, inicjując powstanie Międzywydziałowego Studium Gospodarki Przestrzennej w SGGW w Warszawie oraz Zamiejscowego Ośrodka Dydaktycznego w Przasnyszu.

Zainteresowania naukowe prof. Olenderka dotyczyły geomatycznych metod badania stanu i zmian środowiska ze szczególnym uwzględnieniem lasów, parków narodowych i parków zabytkowych. Jest autorem lub współautorem 263 publikacji, w tym 145 prac twórczych, 13 podręczników i skryptów oraz ponad 200 prac niepublikowanych (dokumentacje, projekty). Prace prof. H. Olenderka i jego współpracowników z Zakładu są wysoko oceniane w kraju i za granicą. Przyczyniły się istotnie do pełnienia przez Lasy Państwowe wiodącej roli w Europie we wdrażaniu systemów informacji przestrzennej. Wyniki jego badań znalazły szerokie zastosowanie w praktyce, m.in. w aktach normatywnych resortu środowiska. Profesor wprowadził również problematykę współczesnej geomatyki, a szczególnie systemów informacji przestrzennej, do dydaktyki SGGW. Stworzył na Wydziale Leśnym nową specjalizację. Prowadził zajęcia dydaktyczne w zakresie szeroko rozumianej geomatyki na kierunkach studiów: leśnictwo, architektura krajobrazu, ochrona środowiska, gospodarka przestrzenna. Był cenionym wychowawcą młodzieży. Pod jego opieką promotorską zostało zakończonych 16 przewodów doktorskich, wypromował również 137 magistrów inżynierów, 115 inżynierów i 11 licencjatów. Przygotował 35 recenzji w sprawie awansów naukowych. Był promotorem w przewodzie doktoratu honoris causa prof. Tomasz Boreckiego.

Prof. Olenderek był organizatorem lub współorganizatorem ponad 20 konferencji krajowych i międzynarodowych w tym Kongresu Leśników Polskich (1997 r.) i światowej Konferencji „Remote Sensing and Forest Monitoring” (1999 r.), za co otrzymał wyróżnienie pezydenta IUFRO, oraz cyklicznych (siedmiu) konferencji „Systemy Informacji Przestrzennej w Lasach Państwowych” (po zmianie nazwy „Geomatyka w Lasach Państwowych”). Aktywnie działał na rzecz ochrony dziedzictwa kulturowego Polski, wykonując m.in. wraz z zespołem współpracowników dokumentacje ponad 100 wiejskich parków historycznych.

Wyjątkowo aktywnie działał poza uczelnią m.in. jako członek: Prezydium Rady Leśnictwa, Kolegium Lasów Państwowych, Zespołu Ekspertów Ministerstwa Edukacji Narodowej i Sportu oraz Zespołu Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego, Ministerialnego Zespołu ds. informacji przestrzennej i centralnego banku danych (przy Ministrze Ochrony Środowiska), Rady Naukowej Instytutu Geodezji i Kartografii, Komitetu Geodezji PAN, dwóch rad naukowych Acta Scientarum Polonorum („Administratio Locorum”, „Geodesia et Descriptio Terrarum”), rady programowej „Roczników Geomatyki”. Aktywnie uczestniczył w pracach European Network for Education and Research in Land Information System, Rady Naukowej Ośrodka Kultury Leśnej w Gołuchowie, Rady Naukowej przy Mazowieckim Ośrodku Doradztwa Rolniczego, Rady Programowej Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej w Rogowie i Komitetu Redakcyjnego periodyku „Studia i Materiały Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej”.

Za swoje osiągnięcia naukowe i dydaktyczne oraz działalność społeczną był wielokrotnie nagradzany, m.in.: czterokrotnie nagrodą ministra edukacji narodowej, nagrodą Wydziału Nauk Rolniczych i Leśnych PAN, nagrodą ministra kultury i sztuki oraz nagrodami JM rektora SGGW. Został odznaczony Srebrnym i Złotym Krzyżem Zasługi, Medalem Komisji Edukacji Narodowej oraz odznakami: „Za zasługi dla SGGW”, złotą odznaką Polskiego Towarzystwa Leśnego, odznaką „Za Zasługi dla Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej”, odznaką „Zasłużony Działacz Kultury Fizycznej”. Został uhonorowany Kordelasem Leśnika (wyróżnienie Lasów Państwowych). Całokształt działalności organizacyjnej Profesora został również doceniony nagrodą Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego, przyznaną mu w 2012 r.

Nabożeństwo żałobne zostanie odprawione 12 lipca o godzinie 12:00 w kościele św. Anny w Warszawie przy ul. Kolegiackiej 1, po którym nastąpi odprowadzenie na Cmentarz Wilanowski przy al. Wilanowskiej.

Michał Brach