Pomiary geodezyjne pozwolą dokładniej zbadać pole grawitacyjne Ziemi

Narodowe Centrum Nauki – w ramach konkursu SONATA BIS 11 – dofinansuje kwotą ponad 2 mln złotych projekt „Ewolucja ziemskiego pola grawitacyjnego (EAGLE)” Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu.

W badaniu procesów redystrybucji masy w dużej skali można zastosować precyzyjne laserowe pomiary odległości do satelitów geodezyjnych

SONATA BIS to konkurs na projekty mające na celu powołanie nowego zespołu i skierowany jest do osób z tytułem doktora zdobytym w okresie od 5 do 12 lat przed rokiem wystąpienia z wnioskiem. W obecnej edycji wyróżniono dwa geodezyjne projekty.

Jednym z nich jest projekt profesora Krzysztofa Sośnicy, który wraz zespołem wykorzysta precyzyjne obserwacje laserowe i pomiary odległości od satelitów geodezyjnych, by dokładniej zbadać ewolucję ziemskiego pola grawitacyjnego. Zmiany, jakie zachodzą w polu grawitacyjnym Ziemi bezpośrednio wpływają na jej rotację, a w szczególności na współrzędne biegunowe i zmiany długości dnia od skali rocznej do wiekowej.

Misje satelitarne GRACE i GRACE Follow-On dostarczają rewolucyjnych danych, ale stosunkowo od niedawna. Zdaniem profesora, nie są one jedynymi, które można wykorzystać do wyznaczania zmienności pola grawitacyjnego Ziemi.

– W badaniu procesów redystrybucji masy w dużej skali możemy zastosować precyzyjne laserowe pomiary odległości do satelitów geodezyjnych, takich jak LAGEOS-1/2, LARES, BLITS, a także Ajisai, Starlette i Stella – mówi kierownik projektu.

W projekcie zostanie wyznaczona stała grawitacji – fundamentalny parametr niezbędny w badaniach geodezyjnych, ale też w fizyce i astronomii. Sprawdzony zostanie ruch środka Ziemi wraz z ocenami i atmosferą. Środek wykonuje kilkumilimetrowe ruchy za sprawą zjawisk zachodzących we wnętrzu i na powierzchni planety. Spłaszczenie Ziemi wynikające z ruchu wirowego nie jest stałe w czasie. Projekt ma na celu sprawdzenie, czy topniejące lodowce wpłynęły na spłaszczenie.

– W ramach tego projektu będziemy wyprowadzać i analizować czasowe, zintegrowane i wielosatelitarne modele pola grawitacyjnego Ziemi, na podstawie danych sięgających od lat 80., co da nam pełniejszy ogląd ewolucji pola grawitacyjnego – dodaje prof. Sośnica.

Źródło: UPWr, PH