Ciekawe Tematyarchiwum Geodetywiadomościnewsletterkontaktreklama
Najnowsze wydarzenia z dziedziny geodezji, nawigacji satelitarnej, GIS, katastru, teledetekcji, kartografii. Nowości rynkowe, technologiczne, prawne, wydawnicze. Konferencje, targi, administracja.
2019-03-18 | Geodezja, Mapy

Plany twierdz i mapy militarne

W marcowym wydaniu miesięcznika GEODETA publikujemy II część artykułu dr. Henryka Bartoszewicza na temat prac Korpusu Inżynierów Koronnych w latach 1775-1795. Od początku istnienia Korpusu do jego głównych zadań tak w czasie pokoju, jak i wojny należało prowadzenie prac w istniejących w Rzeczypospolitej fortecach oraz innych budowlach o charakterze obronnym.


Ilustracja: Plany twierdz i mapy militarne <br />
Ryc. Mapa twierdzy jasnogórskiej z projektem jej rozbudowy, 1790 r., Karol Polewski, AGAD, Zbiór Kartograficzny, 94-8
Ryc. Mapa twierdzy jasnogórskiej z projektem jej rozbudowy, 1790 r., Karol Polewski, AGAD, Zbiór Kartograficzny, 94-8
W drugiej połowie lat 80. i pierwszej połowie lat 90. XVIII wieku powstało wiele planów fortyfikacji i zamków na terenie Korony zarówno inwentaryzacyjnych, jak i projektów rozbudowy tych obiektów. Część z nich zachowała się w zbiorach archiwalnych i bibliotecznych. Największą liczebnie grupę stanowią prace kartograficzne dotyczące twierdzy jasnogórskiej znajdujące się w zespole Map Korpusu Inży­nierów Koronnych, Zbiorze Kartograficznym i w Zbiorze Geograficznym Stanisława Augusta w AGAD.

Pierwsze kartografika powstały w związku z decyzjami, które zapadły po inspekcji przeprowadzonej w 1783 r. w Częstochowie przez generała Brühla i ppłk. Kleina. Postanowiono wówczas, że korpus przeprowadzi prace mające wzmocnić fortecę. Zalecono także sporządzenie dokładnego planu twierdzy, który ppłk Jan Klein miał przedłożyć Departamentowi Wojskowemu. Prawdopodobnie planem, który wówczas powstał, jest Planta fortecy Jasnogorskiey. Jego autorem był kapitan Korpusu Jakub de Sévigny, doświadczony inżynier wojskowy, przez 6 lat służący w armii francuskiej. Zachował się także drugi plan o takim samym tytule i nieomalże identycznej treści, sporządzony przez podoficera Korpusu Józefa Eckierta.

W lutym 1790 r. funkcję inżyniera fortecznego w Częstochowie objął oficer korpusu ppor. Karol Polewski, który wcześniej pracował w twierdzy na stanowisku architekta. Dwa najwcześ­niejsze zachowane plany Polewskiego dotyczące fortecy jasnogórskiej powstały w pierwszym okresie jego pracy, w 1789 r. Dotyczą one wzmocnienia i rozbudowy twierdzy. Na planie sytuacyjnym wykonanym w skali około 1:3500 przedstawiono sytuację twierdzy jasnogórskiej z naniesionym projektem rozbudowy. Natomiast na szczegółowym planie sporządzonym w skali około 1:450 ukazano zabudowę wzgórza i projekt rozbudowy twierdzy (AGAD, Zb. Kart. 94-8 – ryc.).

W 1790 r. powstały kolejne dwa zachowane plany twierdzy jasnogórskiej. Nie widnieje na nich podpis autora, ale najprawdopodobniej był nim Polewski. Podobnie jak poprzednio jeden jest planem sytuacyjm twierdzy, a na drugim przedstawiono zabudowę wzgórza. Pierwszy z nich został sporządzony w skali...

Pełna treść artykułu w marcowym wydaniu miesięcznika GEODETA

• Zamów wersję papierową • Zamów wersję cyfrową

Redakcja


«« powrót

Udostępnij:
udostępnij na Facebook
   

KOMENTARZE Komentarze są wyłącznie opiniami osób je zamieszczających i nie odzwierciedlają stanowiska redakcji Geoforum. Zabrania się zamieszczania linków i adresów stron internetowych, reklam oraz tekstów wulgarnych, oszczerczych, rasistowskich, szerzących nienawiść, zawierających groźby i innych, które mogą być sprzeczne z prawem. W przypadku niezachowania powyższych reguł oraz elementarnych zasad kultury wypowiedzi administrator zastrzega sobie prawo do kasowania całych wpisów. Użytkownik portalu Geoforum.pl ponosi wyłączną odpowiedzialność za zamieszczane przez siebie komentarze, w szczególności jest odpowiedzialny za ewentualne naruszenie praw lub dóbr osób trzecich oraz szkody wynikłe z tego tytułu.



zobacz też:



wiadomości

Laser-3D Jacek Krawiec
Kraków

SKANERY LASEROWE i OPROGRAMOWANIE

GEOPRYZMAT
RASZYN

Serwis gwarancyjny i pogwarancyjny instrumentów firmy Pentax, Kolida i innych.
    poprzedni miesiąc następny miesiąc
ponwtśroczwpiąsobnie
12
3456789
10111213141516
17181920212223
24252627282930
31
strzałka w dółnadchodzące wydarzenia
2025-03-06 | WARSZAWA
Aktualne wyzwania i zasady realizacji scaleń gruntów z uwzględnieniem zarządzania zasobami wodnymi
Zgłoszenia należy nadsyłać do 4 marca 2025 r. przez formularz na stronie wydarzenia.
więcej
2025-03-07 | KOSZALIN
Uroczyste przekazanie do zasobu archiwów państwowych osmienastowiecznej mapy Pomorza i Meklemburgii
7 marca o godzinie 17.00 w Archigalerii na terenie Archiwum Państwowego w Koszalinie (ul. Marii...
więcej
2025-03-17 | WARSZAWA oraz ONLINE
Viewfinder Panoramas - o projekcie tworzenia i bezpłatnego udostępniania modeli terenu
„Viewfinder Panoramas − o projekcie tworzenia i bezpłatnego udostępniania modeli terenu...
więcej
2025-03-21 | KRAKÓW
Konferencja Naukowo-Techniczna: Historyczne znaki graniczne i geodezyjne - zabytki techniki?
Konferencja odbędzie się w dniach 21-22 marca 2025 r. w Centrum Wystawowo-Konferencyjnym Zamku...
więcej
2025-04-03 | OSTRÓW WIELKOPOLSKI
25 KALISKA KONFERENCJA NAUKOWO-TECHNICZNA
Tegoroczna konferencja „25 Kaliska Konferencja Katastralna – od analogu przez...
więcej
2025-04-14 | WARSZAWA oraz ONLINE
Wykorzystanie wieloźródłowych danych przestrzennych oraz metod wizualizacji wyników pomiarów
„Wykorzystanie wieloźródłowych danych przestrzennych oraz metod wizualizacji wyników pomiarów...
więcej
strzałka w dół zobacz pozostałe
Skanery laserowe pomagają kręcić "Grę o tron"
play thumbnail
czy wiesz, że...
strzałka w dół Czy wiesz, że...
w 1602 roku przez Warszawę przetoczył się orkan, w 1603 most na Wiśle zniszczyła kra, a w 1607 spora część miasta spłonęła?
następny
strzałka w dółGeoludzie
Czesław Kamela (1910-1992)
Urodził się 24 lipca 1910 r. w Dzierzkowicach na Lubelszczyźnie. Po ukończeniu w 1928 roku gimnazjum w Kraśniku rozpoczął studia na Oddziale Mierniczym Wydziału Inżynierii Lądowej i Wodnej Politechniki Lwowskiej. Studia ukończył w 1932 roku. W...
więcej

strzałka w dółGeodaty
1932
Powołanie "Komitetu do spraw pomiarowych" przy Ministerstwie Robót Publicznych.
następny

© 2023 - 2025 Geo-System Sp. z o.o.

O nas

Geoforum.pl jest portalem internetowym i obszernym kompendium wiedzy na tematy związane z geodezją, kartografią, katastrem, GIS-em, fotogrametrią i teledetekcją, nawigacją satelitarną itp.

Historia

Portal Geoforum.pl został uruchomiony przez redakcję miesięcznika GEODETA w 2005 r. i był prowadzony do 2023 r. przez Geodeta Sp. z o.o.
Od 2 maja 2023 roku serwis prowadzony jest przez Geo-System Sp. z o.o.

Reklama

Zapraszamy do kontaktu na adres
redakcji: geoforum@geoforum.pl

Kontakt

Redaktor prowadzący:
Damian Czekaj
Sekretarz redakcji:
Oliwia Horbaczewska
geoforum@geoforum.pl
prześlij newsa

facebook twitter linkedIn Instagram RSS

RODO
polityka prywatności
mapa strony
kontakt
reklama