|2019-03-18| Geodezja, Mapy Plany twierdz i mapy militarne W marcowym wydaniu miesięcznika GEODETA publikujemy II część artykułu dr. Henryka Bartoszewicza na temat prac Korpusu Inżynierów Koronnych w latach 1775-1795. Od początku istnienia Korpusu do jego głównych zadań tak w czasie pokoju, jak i wojny należało prowadzenie prac w istniejących w Rzeczypospolitej fortecach oraz innych budowlach o charakterze obronnym. Ryc. Mapa twierdzy jasnogórskiej z projektem jej rozbudowy, 1790 r., Karol Polewski, AGAD, Zbiór Kartograficzny, 94-8 W drugiej połowie lat 80. i pierwszej połowie lat 90. XVIII wieku powstało wiele planów fortyfikacji i zamków na terenie Korony zarówno inwentaryzacyjnych, jak i projektów rozbudowy tych obiektów. Część z nich zachowała się w zbiorach archiwalnych i bibliotecznych. Największą liczebnie grupę stanowią prace kartograficzne dotyczące twierdzy jasnogórskiej znajdujące się w zespole Map Korpusu Inży­nierów Koronnych, Zbiorze Kartograficznym i w Zbiorze Geograficznym Stanisława Augusta w AGAD. Pierwsze kartografika powstały w związku z decyzjami, które zapadły po inspekcji przeprowadzonej w 1783 r. w Częstochowie przez generała Brühla i ppłk. Kleina. Postanowiono wówczas, że korpus przeprowadzi prace mające wzmocnić fortecę. Zalecono także sporządzenie dokładnego planu twierdzy, który ppłk Jan Klein miał przedłożyć Departamentowi Wojskowemu. Prawdopodobnie planem, który wówczas powstał, jest Planta fortecy Jasnogorskiey. Jego autorem był kapitan Korpusu Jakub de Sévigny, doświadczony inżynier wojskowy, przez 6 lat służący w armii francuskiej. Zachował się także drugi plan o takim samym tytule i nieomalże identycznej treści, sporządzony przez podoficera Korpusu Józefa Eckierta. W lutym 1790 r. funkcję inżyniera fortecznego w Częstochowie objął oficer korpusu ppor. Karol Polewski, który wcześniej pracował w twierdzy na stanowisku architekta. Dwa najwcześ­niejsze zachowane plany Polewskiego dotyczące fortecy jasnogórskiej powstały w pierwszym okresie jego pracy, w 1789 r. Dotyczą one wzmocnienia i rozbudowy twierdzy. Na planie sytuacyjnym wykonanym w skali około 1:3500 przedstawiono sytuację twierdzy jasnogórskiej z naniesionym projektem rozbudowy. Natomiast na szczegółowym planie sporządzonym w skali około 1:450 ukazano zabudowę wzgórza i projekt rozbudowy twierdzy (AGAD, Zb. Kart. 94-8 – ryc.). W 1790 r. powstały kolejne dwa zachowane plany twierdzy jasnogórskiej. Nie widnieje na nich podpis autora, ale najprawdopodobniej był nim Polewski. Podobnie jak poprzednio jeden jest planem sytuacyjm twierdzy, a na drugim przedstawiono zabudowę wzgórza. Pierwszy z nich został sporządzony w skali... Pełna treść artykułu w marcowym wydaniu miesięcznika GEODETA • Zamów wersję papierową • Zamów wersję cyfrową Redakcja

«« powrót

Udostępnij:

   

więcej wiadomości Mapy

REKLAMA

• zaloguj się    • rejestruj konto    • zapomniałeś hasła?

KOMENTARZE Komentarze są wyłącznie opiniami osób je zamieszczających i nie odzwierciedlają stanowiska redakcji Geoforum. Zabrania się zamieszczania linków i adresów stron internetowych, reklam oraz tekstów wulgarnych, oszczerczych, rasistowskich, szerzących nienawiść, zawierających groźby i innych, które mogą być sprzeczne z prawem. W przypadku niezachowania powyższych reguł oraz elementarnych zasad kultury wypowiedzi administrator zastrzega sobie prawo do kasowania całych wpisów. Użytkownik portalu Geoforum.pl ponosi wyłączną odpowiedzialność za zamieszczane przez siebie komentarze, w szczególności jest odpowiedzialny za ewentualne naruszenie praw lub dóbr osób trzecich oraz szkody wynikłe z tego tytułu.

zobacz też: