Ważny jest głos użytkowników map

O preferencjach użytkowników dotyczących treści i formy graficznej planów miast w świetle badań metodą wywiadu pogłębionego w najnowszym wydaniu „Polskiego Przeglądu Kartograficznego” (tom 45, nr 2) pisze dr Beata Konopska.

Autorka reprezentująca Instytut Geodezji i Kartografii (wcześniej m.in. członek zarządu PPWK) wykazuje skuteczność tego typu badań i na kilku przykładach pokazuje, że deklarowane oczekiwania odbiorców co do treści daleko przekraczają ich umiejętności czytania mapy oraz że istnieją różnice w preferencjach kolorystycznych wybranych elementów treści osób dobrze i słabo interpretujących mapy. Na podstawie szczegółowej analizy wyników tego typu badań opracowane zostały założenia redakcyjne planów miast, których wydawanie nieistniejące już Polskie Przedsiębiorstwo Wydawnictw Kartograficznych rozpoczęło w 2001 r. pod marką Copernicus (za serię m.in. tych map w 2005 r. otrzymało Złote Godło Laur Konsumenta).

Z kolei trójka autorów reprezentujących Zakład Kartografii Politechniki Warszawskiej – Anna Fiedukowicz, Agnieszka Grabowska i dr hab. Robert Olszewski – w swoim artykule proponuje rozszerzenie metodyki opracowywania map koncentracji przestrzennej zaproponowanej przez Franciszka Uhorczaka. Ich zdaniem ta metoda prezentacji pozornie już „wyeksploatowana” posiada wciąż wiele możliwości.

Mapa poglądowa Królestwa Polskiego Jadwigi Wójcickiej z 1885 r. jest z kolei tematem artykułu Olgi Bułatowicz (X Liceum Ogólnokształcące w Białymstoku) i dr. hab. Jacka Pasławskiego (Katedra Kartografii Uniwersytetu Warszawskiego). Autorzy opisują genezę i okoliczności powstania oraz wydania prawdopodobnie pierwszej opublikowanej polskiej mapy szkolnej opracowanej przez nauczycielkę. Ich zdaniem jest to ciekawy i wartościowy zabytek naszej kartografii.

Natomiast treści kartograficzne na egzaminie maturalnym z geografii i poziom ich opanowania omawia dr Mariola Tracz z Zakładu Dydaktyki Geografii Instytutu Geografii Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie. Jakie błędy najczęściej popełniają uczniowie? Są to między innymi: niedokładnie wykonane pomiary na mapie, niepoprawny zapis obliczeń, nierozumienie pojęć skala liczbowa/liniowa/mianowana, ale także błędny odczyt z mapy wysokości n.p.m. Autorka za celowe uznaje dokonanie przeglądu i oceny dotychczasowych rozwiązań dydaktycznych i stosowanych metod kształcenia.

W „PPK” znajdziemy też m.in. recenzję wydanej w 2012 r. publikacji „Łódź na mapach Polski 1793-1939” współautorstwa Macieja Janika i Zdzisława Szambelana. Jerzy Ostrowski, który szczegółowo przyjrzał się opracowaniu, podkreśla, że „wysiłek włożony przez inicjatorów i wykonawców zaowocował dziełem, którego mimo pewnych potknięć inne nasze miasta mogą Łodzi pozazdrościć, a jeszcze lepiej powinny pójść w jej ślady”.

AW