Gdzie leży środek Trójmiasta?

Studenci Wydziału Inżynierii Lądowej i Środowiska Politechniki Gdańskiej będący członkami Koła Naukowego „Hevelius” w ramach pracy dydaktycznej wyznaczyli środek trójmiejskiej aglomeracji.

podkład kartograficzny: OSM

Karolina Sypień i Jakub Jarosik pod opieką dr. inż. Jakuba Szulwica reprezentującego Katedrę Geodezji PG zastosowali tu metodę wyznaczenia środka ciężkości figury (powstała ona po połączeniu obszaru Gdańska, Gdyni i Sopotu w całość). Istotne jest, że wykonano to na płaszczyźnie, na której odwzorowano obszar tej figury. Metoda ta została wymuszona przez rodzaj danych tworzących zbiór współrzędnych punktów załamania granic Trójmiasta, które są zapisane jako współrzędne płaskie.

W pierwszym etapie wykonano analizę graficzną na podstawie dostępnych map w różnych układach współrzędnych. Po zgrubnym wyznaczeniu miejsca, w jakim znajduje się środek, wykonano obliczenia analityczne w programach CAD i GIS. Wybrano – zgodnie z państwowym systemem odniesień przestrzennych – układ współrzędnych płaskich prostokątnych PL-2000 z południkiem osiowym 18°E i uzyskali wyniki:
X = 6 031 312,05 ± 5 cm,
Y = 6 537 693,90 ± 35 cm.

W przedsięwzięciu wykorzystano dane dla miast (gmin miejskich) Gdańsk, Sopot i Gdynia z Państwowego Rejestru Granic i Powierzchni Jednostek Podziałów Terytorialnych Kraju. Przyjęte procedury obliczeniowe dają przybliżenie wynikające z niedoskonałości przekształcenia powierzchni Ziemi na płaszczyznę i miejsca geograficznego Trójmiasta w układzie PL-2000. Można oczywiście wykonać przeliczenie współrzędnych z PL-2000 na współrzędne geodezyjne, ale podajemy je tylko w przybliżeniu ok. 5 metrów dla lepszego zobrazowania miejsca środka Trójmiasta:
N 54°24´37˝
E 18°34´50˝
(przybliżenie na google.maps)

Współrzędne wskazują na działkę ewidencyjną nr 615 w obrębie ewidencyjnym 0016 miasta Gdańska (księga wieczysta GD1G/00050161/4, własność gminy Gdańsk). Przybliżenie pozwala też kierować się na skromną ul. Obotrycką łączącą tylko formalnie ul. Mściwoja II i Bora-Komorowskiego. Do ustalenia pozostaje, która to z gdańskich dzielnic, czy jeszcze Przymorze (wg danych na urzędowym portalu geoportal.gov.pl), czy już Oliwa (wg danych ze strony www.gdansk.pl, zresztą podanych w związku z przetargiem na zakup działki w środku Trójmiasta).

fot. geoportal.gov.pl

Wyznaczenie środków ciężkości miast jest zagadnieniem często podnoszonym w środowisku geodezyjnym i mimo ustalonej procedury bywa przedmiotem ożywionej dyskusji. Zresztą nie tylko środek ciężkości jest jedynym środkiem możliwym do wskazania dla Trójmiasta. Na przykład jego środek geograficzny znajduje się w... wodach Zatoki Gdańskiej.

Wyznaczony punkt odpowiada dzisiejszym granicom aglomeracji, natomiast Trójmiasto wciąż się zmienia, rozbudowuje. Gdybyśmy spróbowali przeanalizować jego wędrówkę na przestrzeni lat, można odnaleźć dowody świadczące, iż podąża on w kierunku rozwijających się dzielnic oraz perspektywicznych obszarów trzech miast. Należy dodać, że pomysłodawcą pracy był portal Trojmiasto.pl, który rozpisał ankietę o możliwym symbolicznym oznaczeniu w terenie środka trójmiejskiej aglomeracji.

Źródło: KN Hevelius