Doczekaliśmy się pierwszego polskiego satelity!

Dziś (13 lutego) około godziny 11:00 polskiego czasu z centrum kosmicznego w Gujanie Francuskiej wystrzelono rakietę nośną Vega wraz z pierwszym polskim satelitą PW-Sat.

Polska dołączyła tym samym do prestiżowej grupy krajów, którym udało się umieścić na orbicie samodzielnie zbudowanego satelitę. Dotychczas w przestrzeń kosmiczną wyniesiono ponad 70 instrumentów, które powstały w naszym kraju, jednak za każdym razem stanowiły one jedynie elementy zbudowanych przez inne państwa statków. PW-Sat będzie zatem pierwszym sztucznym satelitą, który na orbitę trafi pod „polską banderą”. Do końca roku w przestrzeni kosmicznej ma się znaleźć również pierwszy polski naukowy satelita – BRITE-PL „Lem” przygotowywany przez CBK PAN i CAMK PAN.

Podczas swojej misji PW-Sat przetestuje nowatorski system mający zagwarantować kontrolowane opuszczenie orbity przez te urządzenia, które zakończyły już swoją pracę i mogą stanowić zagrożenie zarówno dla infrastruktury naziemnej, jak i pozostających w przestrzeni kosmicznej prawidłowo działających statków, w tym m.in. stacji orbitalnych oraz satelitów telekomunikacyjnych, nawigacyjnych czy wojskowych.

To właśnie ze względu na propozycję rozwiązania tak istotnego dla bezpieczeństwa systemów satelitarnych problemu Europejska Agencja Kosmiczna (ESA) zdecydowała się umożliwić wysłanie PW-Sata, mimo że nasz kraj dopiero stara się o członkostwo w tej organizacji.

Opracowany przez zespół PW-Sata system, który w przyszłości może pomóc w zapewnieniu większego porządku na orbicie, ma szanse okazać się dużym sukcesem komercyjnym. Dotychczas nie została opracowana skuteczna metoda pozwalająca na szybkie pozbywanie się „kosmicznych śmieci”, a zamiar wprowadzania regulacji prawnych nakładających na użytkowników nowo wysyłanych satelitów obowiązek bezpiecznej deorbitacji tych instrumentów po zakończeniu okresu ich eksploatacji otwiera bardzo atrakcyjny rynek, na którym technologia opracowana w Polsce może zająć wiodącą pozycję.

Zaproponowany przez Polaków mechanizm spotyka się z uznaniem również dlatego, że udało się go zminiaturyzować. Aparaturę satelity, a przede wszystkim metrowy „ogon”, który rozwinięty na orbicie ma doprowadzić do kontrolowanej deorbitacji, został skonstruowany w taki sposób, że wszystkie komponenty zmieściły się w niemal idealnie sześciennej kostce o wymiarach 10 x 10 x 11,3 cm przy masie nie przekraczającej 1 kg. Jeśli testy na orbicie zakończą się pozytywnie, to także z tego powodu polskie rozwiązanie będzie dla producentów statków kosmicznych bardzo atrakcyjne.

PW-Sat został zaprojektowany i wykonany przez studentów zrzeszonych w kołach naukowych działających na dwóch wydziałach Politechniki Warszawskiej – Studenckim Kole Astronautycznym na wydziale Mechanicznym Energetyki i Lotnictwa oraz Studenckim Kole Inżynierii Kosmicznej na wydziale Elektronicznym i Technik Informacyjnych. W konstrukcji satelity pomagali również specjaliści z Centrum Badań Kosmicznych PAN, a realizacja tego projektu była możliwa także dzięki środkom z programu PECS, którego celem jest przygotowanie Polski do członkowstwa w Europejskiej Agencji Kosmicznej.

Prace nad aparatem trwały od 2004 roku, uczestniczyło w nich 70 osób i pochłonęły łącznie pół miliona złotych (czyli 1/15 ceny satelitów Lem i Heweliusz). Projekt w 90% finansowany był ze środków PECS, a także z grantów rektorskich na działalność kół naukowych Politechniki Warszawskiej, środków dziekana Wydziału Mechanicznego Energetyki i Lotnictwa oraz środków Samorządu Studentów Politechniki Warszawskiej. Stałe, wieloletnie finansowanie pochodzące z tej uczelni było szczególnie ważne w początkowych latach rozwoju projektu, gdy fundusz PECS nie był jeszcze w Polsce dostępny.

Źródło: Zespół informacyjny PW-Sat, JK