|
|2011-05-15|
Geodezja, GIS, Ludzie, Instytucje, Imprezy
VII Spotkanie: Od zbiorów do usług
Krakowskie Spotkania z INSPIRE to jedyna cykliczna krajowa impreza poświęcona w całości infrastrukturze informacji przestrzennej.
Tematyka VII Spotkań z INSPIRE (12-14 maja) dotyczyła głównie obowiązujących i projektowanych przepisów związanych z infrastrukturą informacji przestrzennej oraz projektów (realizowanych przez GUGiK) zmierzających do harmonizacji i rozwoju infrastruktury w Polsce.
Jak wiadomo, Główny Geodeta Kraju jest odpowiedzialny aż za 15 tematów danych przestrzennych wymienionych w ustawie o infrastrukturze informacji przestrzennej. Ujednolicenie i zestandaryzowanie danych georeferencyjnych w państwowych rejestrach oraz uruchomienie usług danych przestrzennych to obecnie jedno z głównych zadań GUGiK wynikających z przeniesienia idei INSPIRE na grunt krajowy.
Prof. Jerzy Gaździcki, przewodniczący Rady Infrastruktury Informacji Przestrzennej, nakreślił tło, cele i konsekwencje wprowadzania INSPIRE. Według niego INSPIRE należy traktować jako ideę zmierzającą do rozwoju i integracji Europy. Jest to bowiem gromadzenie wiedzy o wspólnej przestrzeni europejskiej i umożliwienie dostępu do niej, choć słowo „wiedza” jest zbyt rzadko używane w odniesieniu do INSPIRE. Jak zaznaczył, dyrektywa nie jest pomysłem wąskiej grupy osób czy Komisji Europejskiej, lecz efektem szerszego procesu. Dlatego należy mówić o „procesie” INSPIRE, czyli kształtowaniu inicjatywy z udziałem rządów, organizacji i obywateli UE. INSPIRE wiąże się bowiem z ideami: społeczeństwa informacyjnego, zrównoważonego rozwoju i społeczeństwa opartego na wiedzy.
INSPIRE stanowić ma także istotny wkład w trzech priorytetach zdefiniowanych w dokumencie „Europa 2020” (Strategia na rzecz inteligentnego i zrównoważonego rozwoju sprzyjającego włączeniu społecznemu). Chodzi tu o: inteligentny wzrost (smart growth), wzrost zrównoważony (sustainable growth) oraz wspieranie gospodarki charakteryzującej się wysokim poziomem zatrudnienia i zapewniającej spójność gospodarczą, społeczną i terytorialną (inclusive growth).
Celem dyrektywy jest utworzenie infrastruktury informacji przestrzennej do 2020 roku i proces ten podlega ciągłemu rozwojowi. Jak powiedział Gaździcki, wprowadzanie unijnych przepisów powoduje nieuniknione zamieszanie w systemach prawnych poszczególnych państw. Nie inaczej jest i u nas. Zwłaszcza że projekty rozporządzeń opracowywane przez GUGiK idą dalej, niż wynika to z samej dyrektywy. Prof. Gaździcki zwrócił jednak uwagę na fakt, że państwa członkowskie, które nie dysponują kompletnymi danymi (wg INSPIRE), a ich uzupełnienie wiązałoby się z dużymi kosztami, mają możliwość skorzystania z parametru „void”, czyli stosowania atrybutu nieoznaczoności, który może objąć 60% z 365 atrybutów.
O tym, że nasze prawo idzie dalej, niż wymaga tego INSPIRE, można się było przekonać, wysłuchując informacji o pracach legislacyjnych. Zaprezentowano założenia dotyczące m.in. rozporządzeń na temat gromadzenia i udostępniania informacji w bazach topograficznych BDOT (1:10 000 - 1:1 000 000), BDO (1:250 000 - 1:1 000 000), bazie GESUT i BDOT 500 (1:500 - 1:5000).
Pierwsze z nich wprowadza wspólny model pojęciowy dla obu baz, nowe standardy opracowania map i zasady redakcji, ujednolicony katalog symboli, powiązanie z innymi urzędowymi rejestrami oraz określa format wymiany danych (GML). W rozporządzeniu o GESUT i BDOT 500 m.in.: ujednolicono symbolikę i nazewnictwo obiektów, ograniczono liczbę atrybutów (GESUT), wprowadzono jednolity format wymiany danych i opis obiektów.
Niektóre z pomysłów GUGiK nie podobają się jednak ani firmom specjalizującym się w opracowaniach topograficznych, ani części administracji. Zdaniem przedsiębiorców nie powinno się przejmować bezkrytycznie/automatycznie danych wielkoskalowych do bazy topograficznej, bowiem w skrajnych przypadkach prowadzi to do przekłamań w treści mapy. Z krytyką spotkało się także ciągłe zmienianie wytycznych technicznych (10 razy w ciągu siedmiu lat), odmowa udostępniania informacji przez niektóre urzędy (wykonawcom wykonującym BDOT), różne interpretacje wyników prac przez kontrolujących czy archaiczne aplikacje kontrolne. Kilkanaście pytań postawionych przez firmy wykonawcze czeka na odpowiedź GUGiK.
Na problemy ze schematami aplikacyjnymi i interpretacją wytycznych przy pracach nad BDOT wskazywali także przedstawiciele wojewódzkich ośrodków dokumentacji geodezyjnej i kartograficznej z siedmiu województw. Ożywioną dyskusję wywołał projekt bazy danych topograficznych obejmującej skale 1:500-1:5000. Prowadzona w niedalekiej przyszłości przez starostów BDOT 500 będzie stanowiła element mapy zasadniczej, choć dyskusja wykazała, że zamierzenia GUGiK nie do końca są dla wszystkich czytelne.
Panel dyskusyjny w drugim dniu sympozjum wykazał, że INSPIRE daje geodezji narzędzia, które pozwalają zaoferować rynkowi i administracji zestandaryzowane dane, a także umożliwiają otwarcie baz danych i przełamanie barier mentalnych. Bez odpowiedzi pozostało pytanie o rachunek zysków i strat dla branży z tytułu realizacji tego przedsięwzięcia.
W sympozjum VII Krakowskie Spotkania z INSPIRE (Kraków, 12-14 maja) uczestniczyło 160 osób. Przybyli m.in.: główny geodeta kraju Jolanta Orlińska, wiceprezydent Krakowa Elżbieta Koterba, wicewojewoda małopolski Andrzej Harężlak, członek Zarządu Województwa Małopolskiego Stanisław Sorys, przewodniczący Rady Infrastruktury Informacji Przestrzennej prof. Jerzy Gaździcki, dyrektor IGiK dr Marek Baranowski, prof. Bogdan Ney (PAN). Obecni byli przedstawiciele administracji geodezyjnej różnego szczebla, nauki i biznesu. Rolę gospodarza pełnił doradca prezydenta Krakowa dr Kazimierz Bujakowski (AGH).
Organizatorem sympozjum „Georeferencyjne dane przestrzenne w INSPIRE – od zbiorów do usług danych przestrzennych” był Urząd Miasta Krakowa we współpracy z Urzędem Wojewódzkim, Urzędem Marszałkowskim, Akademią Górniczo-Hutniczą i OPGK Kraków. Patronem medialnym była redakcja miesięcznika GEODETA i portalu Geoforum.pl.
Jerzy Przywara
|
