powrót

Beata Hejmanowska

Działki do kontroli

Dokładność określenia na ortofotomapie powierzchni działki rolnej

Problem dokładności określenia powierzchni działki w systemie IACS, poza bezpośrednimi skutkami dla rolnika, ma szersze konsekwencje. W przypadku częstego występowania przekroczeń dopuszczonej tolerancji LPIS traci wiarygodność.

LPIS (System Identyfikacji Działek Rolnych) będący ważną częścią IACS-u (Zintegrowanego Systemu Zarządzania i Kontroli) umożliwi ewidencję i zarządzanie bazą danych o działkach rolnych. W systemie dopłat bezpośrednich rolnik co roku wypełnia wniosek o dopłatę, deklarując powierzchnię i typ upraw. Wniosek ten poddawany jest w systemie różnym kontrolom (m.in. o charakterze formalnym i administracyjnym), które mają uniemożliwić np. wielokrotne składanie wniosku na tę samą działkę. Co roku dla wybranej części wniosków wykonywana jest kontrola rzeczywistej powierzchni i typu uprawy. W UE zwykle odbywa się ona z wykorzystaniem danych teledetekcyjnych: ortofotomap lotniczych (dla określenia powierzchni uprawy) oraz obrazów satelitarnych (dla określenia typu uprawy). Istnieje nawet odpowiedni kalendarz, zgodnie z którym pozyskiwane są wielospektralne dane satelitarne.
Rozporządzenie UE nr 2419/2001 z 11 grudnia 2001 r. (art. 32 pkt 1) określa tolerancję dla różnicy pomiędzy powierzchnią zadeklarowaną przez rolnika we wniosku a rzeczywistą powierzchnią uprawy. Bez konsekwencji można pomylić się w granicach do 3% pomierzonej powierzchni działki (lub 2 ha w przypadku dużych działek). W przypadku niezgodności od 3 do 20% rolnik jest obciążany karą w wysokości dwukrotnej wartości wypłaconej
kwoty dopłaty. Powyżej 20% wyciągane są inne konsekwencje. Należy zauważyć, że proces kontroli przebiega etapowo, tzn. na podstawie danych teledetekcyjnych dokonywana jest określona, wstępna selekcja wniosków. Działki, które nie mieszczą się w tolerancji, poddawane są kontroli bezpośredniej. Kary dla rolnika są wymierzane jedynie w przypadku stwierdzenia rozbieżności pomiędzy deklarowaną a rzeczywistą powierzchnią działki rolnej uzyskaną na podstawie pomiaru bezpośredniego.
W Polsce bazą dla LPIS-u jest ewidencja gruntów (zarówno jej cześć opisowa, jak i graficzna). Czasami działka rolna (czyli definiowana przestrzennie przez jeden typ uprawy) jest równa działce ewidencyjnej, czasami uprawiany jest tylko fragment działki ewidencyjnej, bo pozostałą jej część stanowi np. las. Działka rolna może także składać się z kilku działek ewidencyjnych. Określenie rzeczywistej powierzchni działki rolnej, poprzez wycięcie z niej części nieuprawianej, wykonywane jest na podstawie ortofotomapy. Ze względu na różny stopień rozdrobnienia działek wykorzystywane są ortofotomapy o różnej rozdzielczości przestrzennej. W Polsce południowej ortofotomapy będą wyprodukowane z wielkością piksela 0,25 m, a w pozostałych przypadkach – 0,5 m (Preuss R., Kurczyński Z., 2002).

Pełna treść artykułu w grudniowym wydaniu GEODETY

powrót