Adolf Jankowski
Bez cienia podejrzeń
Czy w świetle ustawy o pracownikach samorządowych pracownik starostwa zatrudniony na stanowisku głównego specjalisty ds. geodezji i kartografii może prowadzić działalność gospodarczą (usługi geodezyjno-kartograficzne) na terenie tegoż starostwa, a w szczególności brać udział w przetargach organizowanych przez administrację szczebla gminnego?
|
Zjawisko wykonywania prac geodezyjnych i kartograficznych (tzw. dorabiania) przez urzędników, poza aspektem etyczno-moralnym, który podlega ocenie środowiskowej, niewątpliwie posiada istotny aspekt prawny. Jest nim konstytucyjna zasada wolności gospodarczej i jej skutki dla urzędników.
Przyjęta w kwietniu 1997 roku w drodze ogólnonarodowego referendum Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej postanawia w art. 20, iż: „Społeczna gospodarka rynkowa oparta na wolności działalności gospodarczej, własności prywatnej oraz solidarności, dialogu i współpracy partnerów społecznych stanowi podstawę ustroju gospodarczego Rzeczypospolitej Polskiej”. Gwarancję zasady konstytucyjnej wolności działalności gospodarczej zawiera art. 22 ustawy zasadniczej stanowiący, iż ograniczenie wolności działalności gospodarczej jest dopuszczalne tylko w drodze ustawy i tylko ze względu na ważny interes publiczny (koniunkcja warunków). Wspomniane zasady konstytucyjne są podstawowym kierunkiem przy tworzeniu i interpretacji innych przepisów prawa materialnego, w szczególności opisanych poniżej przepisów o pracownikach samorządowych. O jaki konstytucyjny „ważny interes publiczny” chodzi – pozostawiam do rozstrzygnięcia Czytelnikom.
Podstawowym przepisem kształtującym prawo do wykonywania działalności gospodarczej lub wszelkich dodatkowych zleceń przez pracowników starostwa (w tym również tzw. powiatowych jednostek organizacyjnych: gospodarstw pomocniczych, jednostek budżetowych, zakładów budżetowych powiatu) jest wielokrotnie nowelizowana ustawa z 22 marca 1990 roku – o pracownikach samorządowych. Określa ona status prawny pracowników zatrudnionych w starostwie powiatowym, powiatowych jednostkach organizacyjnych, biurach (ich odpowiednikach) jednostek administracyjnych jednostek samorządu terytorialnego. Ustawa o pracownikach samorządowych w art. 18 stanowi, iż: „ Pracownik samorządowy nie może wykonywać zajęć, które pozostawałyby w sprzeczności z jego obowiązkami albo mogłyby wywołać podejrzenie o stronniczość lub interesowność”. I od tego momentu zaczynają się wątpliwości interpretacyjne.
W mojej opinii tak sformułowany zapis świadczy o intencji ustawodawcy zmierzającej do zapewnienia bezstronności wykonywania obowiązków urzędnika przy realizacji zadań publicznych w imieniu organu administracji wobec ogółu obywateli. Pracownik samorządowy (w naszym przypadku pracownik wydziału geodezji, pracownik ZUD czy pracownik ośrodka dokumentacji geodezyjnej i kartograficznej, a nie tylko pracownik będący kierownikiem czy inną ważną osobą, o której mowa we wspomnianej ustawie o samorządzie powiatu) nie powinien prowadzić działalności gospodarczej, która mogłaby wywołać chociażby cień podejrzenia o stronniczość lub, co gorsza, o interesowność. Przy czym nie jest tu istotny stan faktyczny, lecz nawet potencjalna możliwość „podejrzenia”.
Wykonywanie prac geodezyjnych i kartograficznych przez pracowników samorządowych, stanowiących konkurencję wobec osób prowadzących działalność gospodarczą w tym zakresie, uniemożliwia ponadto art. 15 ust. 2 pkt 2 ustawy o pracownikach samorządowych nakazujący „wykonywanie zadań urzędu sumiennie, sprawnie i bezstronnie”, co nie zawsze jest możliwe w przypadku oceny operatów sporządzonych, bądź co bądź, przez konkurencję.
Pełna treść artykułu w grudniowym wydaniu GEODETY
powrót
|
