powrót

Magdalena Durzyńska

Pół wieku doświadczeń

Propozycje zmian przepisów w zakresie procedury rozgraniczenia nieruchomości

Na tegorocznej konferencji elbląskiej nt. ODGiK wśród projektów zmian przepisów w zakresie geodezji i kartografii wskazano m.in., że rozgraniczenie nieruchomości będzie należało wyłącznie do kompetencji sądów, a w miejsce administracyjnego postępowania rozgraniczeniowego zostanie wprowadzona instytucja ustalenia przebiegu granic na potrzeby katastru.

Na podstawie przepisów ustawy z 1989 r. Prawo geodezyjne i kartograficzne (Pgik) i dekretu Rady Ministrów z 1946 r. o rozgraniczeniu nieruchomości ukształtował się specyficzny model administracyjno-cywilnego postępowania. W pierwszej „fazie” rozgraniczenie prowadzone jest na podstawie przepisów materialnego prawa administracyjnego
i w ramach procedury administracyjnej. Poprzez weryfikację danych ewidencyjnych z odnalezionymi w terenie znakami granicznymi następuje odtworzenie linii granicznej, które jest następnie zatwierdzane w formie decyzji administracyjnej. Sprawa może trafić do sądu w wyniku żądania strony niezadowolonej z linii granicznej ustalonej decyzją organu administracji. Ponadto sprawę do rozpoznania sądowi przekazuje organ administracji, jeżeli materiał źródłowy pochodzący z ewidencji gruntów i budynków (EGiB) nie jest na tyle miarodajny, by wskazać stronom przebieg granicy.
Przekazanie to jest wyrazem stwierdzenia braku kompetencji do wydania autorytatywnego rozstrzygnięcia o spornym
odcinku linii granicznej. Sąd powszechny rozpoznaje przekazaną mu sprawę od początku. Nie jest związany ustaleniami
poczynionymi przez organ administracji, nie odnosi się też do rozstrzygnięcia zapadłego w toku postępowania administracyjnego. Sprawę rozstrzyga na podstawie przepisów materialnego prawa cywilnego i kodeksu postępowania cywilnego. Orzeczenie sądu jest zaskarżalne w normalnym toku instancji.
Jak więc widać, w modelu tym w sposób naturalny wyodrębniają się dwa osobne i niezależne od siebie postępowania. Sąd rozpoznający przekazaną mu sprawę orzeka w całkowitym oderwaniu od czynności dotychczas przeprowadzonych – nie kontynuuje postępowania administracyjnego, lecz rozpoznaje nową sprawę cywilną, a postanowienie sądu o rozgraniczeniu nieruchomości jest orzeczeniem pierwszej instancji. Co istotne, następuje tu nie tylko zmiana podstawy orzekania z przepisów prawa administracyjnego na przepisy prawa cywilnego, ale także określone normatywnie faktyczne podstawy merytorycznego orzeczenia w każdym z tych postępowań zasadniczo się różnią...

Pełna treść artykułu w grudniowym wydaniu GEODETY

powrót