Robert Olszewski, Paweł Kowalski, Andrzej Głażewski
Wprowadzenie pojęcia systemu informacji geograficznej (GIS) i narzędzi cyfrowych wykorzystujących tę technologię w latach 80. XX wieku wpłynęło na konieczność zdefiniowania relacji pomiędzy kartografią i GIS. Przez wielu kartografów GIS jest traktowany jako techniczno-analityczny podzbiór kartografii. W literaturze często występuje także pogląd odmienny, według którego to kartografia jest podzbiorem GIS służącym do prezentacji wyników badań. Niewątpliwie rozwój systemów informacji przestrzennej nie wyeliminował kartografii, przyczynił się jednak do rozszerzenia zakresu jej wykorzystania, między innymi w postaci obrazowej prezentacji informacji potocznie zwanej wizualizacją. Systemy informacji przestrzennej posługują się mapami jako źródłami danych, ale też mapy stanowią produkt finalny tych systemów. Jest to zrozumiałe, jako że nie ma lepszego środka przekazu informacji przestrzennej niż mapa.
Jak słusznie zauważył znany amerykański kartograf Keith C. Clarke w publikacji „Getting started with GIS”, systemy informacji geograficznej „wyrosły z dorobku kartografii, tam mają swoje korzenie”. Kartografia jest dziedziną wiedzy, która zajmuje się modelowaniem informacji przestrzennej oraz jej obrazowaniem – geowizualizacją. Przedmiotem zainteresowania kartografii jest zarówno opis świata rzeczywistego (elementy geografii), organizowanie informacji dotyczących tego opisu w bazach danych przestrzennych (teoria baz danych, informatyka), jak i zasady wizualizacji danych przestrzennych (percepcja wzrokowa, optyka, metodyka kartograficzna, grafika komputerowa) oraz ich udostępniania (internet, reprodukcja, techniki druku). Z dorobku kartografii obejmującego takie dziedziny, jak: kartograficzne metody badań, geostatystyka, generalizacja kartograficzna, metodyka prezentacji wyrosły systemy informacji przestrzennej oparte na technologiach informatycznych, bez których systemowe obrazowanie geoinformacji nie jest obecnie możliwe. Każda poważna, zaawansowana prezentacja kartograficzna ma swój początek w źródle informacji, jakim jest baza danych przestrzennych. Tak więc kartografia zasila systemy informacji przestrzennej koncepcjami (np. sposobu organizacji zapisu informacji przestrzennej), które rodziły się na długo przed pojawieniem się informatyki i umożliwiają uporządkowanie informacji, prowadzą też do tworzenia modeli przestrzeni geograficznej, wśród nich – także map.
Dr Robert Olszewski, dr Paweł Kowalski i dr Andrzej Głażewski są pracownikami Zakładu Kartografii Politechniki Warszawskiej
Opracowanie zamieszczono na GeoForum w marcu 2006 r.
|