Naczelny Sąd Administracyjny w niedawnym wyroku (sygn. akt II OSK 774/07) stwierdził, że tzw. opłata planistyczna nie może obejmować wzrostu wartości nieruchomości wywołanej innymi okolicznościami niż związany ze zmianą bądź uchwaleniem miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego (np. nakładami właściciela).
Naczelny Sąd Administracyjny uznał, że zgodnie z art. 36 ust. 4 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, jeżeli w związku z uchwaleniem planu miejscowego albo jego zmianą wartość nieruchomości wzrosła, a właściciel lub użytkownik wieczysty ją zbywa, wójt, burmistrz, prezydent miasta pobiera jednorazową opłatę ustaloną w tym planie, określoną w stosunku procentowym do wzrostu wartości nieruchomości przed i po uchwaleniu planu zagospodarowania przestrzennego. Zdaniem NSA skoro podstawą do ustalenia opłaty planistycznej jest wzrost wartości nieruchomości w związku z uchwaleniem lub zmianą miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, to jest rzeczą oczywistą, że opłata ta nie może obejmować wzrostu wartości wywołanej innymi okolicznościami niemającymi związku ze zmianą bądź uchwaleniem miejscowego planu zagospodarowania, czyli np. nakładami właściciela.
NSA podkreślił również, że organ rozstrzygający w sprawie ma obowiązek ustalić stan faktyczny na podstawie zebranych dowodów, w tym również operatu sporządzonego przez rzeczoznawcę majątkowego. W rozpatrywanej sprawie znajdujący się w aktach operat wskazuje jako stan przedmiotu oszacowania takie elementy, jak: lokalizacja, otoczenie, stan oraz sposób użytkowania i zagospodarowania terenu. Rzeczoznawca pisze m.in., że jest to teren równy, o kształcie regularnym, ładnie położony, istnieje możliwość podłączenia wody, kanalizacji i energii elektrycznej, nieruchomość jest ogrodzona, porośnięta trawą. Ustalenie okoliczności tego stanu jest niezbędne dla określenia wartości nieruchomości, a następnie dokonania oceny, czy ewentualny wzrost jej wartości nastąpił w wyniku np. nakładów właściciela czy właśnie w wyniku zmiany bądź uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Bez znaczenia pozostaje przy tym ocena prawidłowości sporządzenia operatu w trybie art. 157 ustawy o gospodarce nieruchomościami, albowiem ocena ta ogranicza się wyłącznie do oceny „technicznej” prawidłowości jego sporządzenia.
Pełna treść wyroku