Naukowcy z AGH wykonują pomiary w Peru

Dr Edyta Puniach i dr hab. Paweł Ćwiąkała z Wydziału Geodezji Górniczej i Inżynierii Środowiska AGH przebywają obecnie w Ameryce Południowej, gdzie udali się w ramach projektu „Wpływ ekstremalnych zjawisk klimatycznych na stan zachowania stanowisk archeologicznych w Peru”.

Przedsięwzięcie realizowane jest przez interdyscyplinarny zespół kierowany przez dr Justynę Marchewkę-Długońską z Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie we współpracy z niezależną grupą badawczą Programa de Investigación „Los valles de Barranca” – PIVAB , którą tworzą archeolodzy Plinio Guillen, Lukasz Majchrzak i Carlos Escobar.

Badania dotyczą wpływu anomalii klimatycznych wynikających z trwającego epizodu El Niño na obecny stan zachowania stanowisk archeologicznych w dolinach Supe, Pativilca i Fortaleza położonych około 200 km na północ od Limy, w okolicy miejscowości Barranca. Obszar ten jest kolebką tzw. cywilizacji Caral, czyli pierwszej wielkiej kultury neolitycznej rozwijającej się w Andach Środkowych w latach 3000–1800 p.n.e.

Ruiny zabudowań o charakterze miejskim, a także nekropolii, które stanowią jedyne źródło informacji na temat biologii, stanu zdrowia i jakości życia ówczesnych mieszkańców tych terenów, ulegają powolnemu niszczeniu zarówno wskutek działalności rabusiów, jak i wywołanych anomaliami klimatycznymi lawin błotnych.

Zapowiadany przez Międzynarodową Organizację Meteorologiczną oraz NASA epizod El Niño w najbliższych miesiącach będzie prawdopodobnie wyjątkowo silny. Zgodnie z tymi prognozami spowoduje on m.in. rekordowe upały na całym świecie, a także gwałtowne i ulewne deszcze w Peru, co może doprowadzić do szeregu katastrof na terenie pustyni peruwiańskiej. W konsekwencji spodziewany epizod El Niño może w znacznym stopniu przyczynić się do niszczenia stanowisk archeologicznych, co może oznaczać utratę ważnych i często jedynych informacji na temat zmian społecznych, a także zmian stanu zdrowia i jakości życia prekolumbijskich populacji zamieszkujących doliny Supe, Pativilca i Fortaleza.

Zadaniem naukowców z WGGiIŚ jest wykonanie dokumentacji stanowisk w dwóch seriach pomiarowych, pomiędzy którymi spodziewane jest wystąpienie największych anomalii klimatycznych. Kolejny wyjazd już w lipcu 2024 r.
Projekt realizowany jest w ramach Grantów Interwencyjnych Narodowej Agencji Wymiany Akademickiej NAWA.

Źródło: WGGiIŚ AGH