Precyzyjny model 3D Starego Miasta w Warszawie gotowy

Podczas prezentacji realistycznego modelu 3D Starego Miasta, jaka odbyła się dzisiaj (21 lutego) w Urzędzie Miasta Warszawy, Włodzimierz Paszyński, zastępca prezydenta miasta, powiedział, że model ten będzie służył przede wszystkim fachowcom, którzy projektują i remontują miasto, a w dalszej perspektywie zostanie wykorzystany także jako materiał do edukacji i turystyki.

Mirosław Majewski, dyrektor spółki Fotokart, realizującej model dla obszaru Starego Miasta, zaznaczył, że trójwymiarowy przekaz jest bardziej czytelny dla odbiorcy niż tradycyjna mapa ukazująca obraz terenu w postaci symboli, a budowa takich modeli jest tendencją obserwowaną na całym świecie.

Z kolei Ewa Nekanda-Trepka, stołeczny konserwator zabytków, stwierdziła, że model pomoże konserwatorom w dokumentowaniu stanu miasta i podejmowaniu prawidłowych decyzji oraz skutecznej ochronie zabytków. Posłuży on chociażby do prac związanych ze zmianą rodzaju nawierzchni na Starym Mieście czy doboru koloru elewacji budynków. Biuro SKZ będzie wykorzystywać model także do prowadzenia analiz, np. dotyczących lokalizacji nowych obiektów architektonicznych (by nie zaburzały panoramy miasta).

Szczegółowy model zabytkowej części stolicy obejmuje powierzchnię 0,27 km2 i został wykonany z dokładnością 0,2 m. Obszar podzielono na 22 części, a materiałem wyjściowym dla opracowania były zdjęcia lotnicze z 2005 r. Na ich bazie wykonano trójwymiarowy szkielet. Realistyczny obraz otrzymano po nałożeniu tekstury. Dla jej uzyskania wykonano ponad 1600 fotografii elewacji budynków i nawierzchni ulic Starego Miasta. Zdjęcia łączono ze sobą, tak by objęły całą powierzchnię elewacji oraz przetwarzano w celu usunięcia zniekształceń geometrycznych, widoków tablic informacyjnych, znaków drogowych, pojazdów i ludzi. O szczegółowości opracowania świadczy chociażby wyróżnienie 8 rodzajów nawierzchni ulic i 5 rodzajów chodników. Model uwzględnia nie tylko kształty dachów, kominy i lukarny, ale pokazuje także fontanny, pomniki, mury obronne itp. obiekty.

Prace wykonywano w oprogramowaniu MicroStation. Dla zastosowań inżynierskich model dostępny będzie w formatach DGN i SHP. Formatem wyjściowym jest także KMZ. Według planów Urzędu Miasta za kilka miesięcy trójwymiarowe Stare Miasto powinno znaleźć się w Google Earth. Model dostępny będzie w formatach zapisanych z małą i dużą kompresją obrazu, pierwsze posłużą do przygotowania np. promocyjnych materiałów o mieście, drugie – do wykonywania opracowań specjalistycznych (studiów, projektów, analiz).

Jak wiadomo, Stare Miasto, będące przykładem rekonstrukcji zabytkowego zespołu urbanistycznego po zniszczeniach wojennych, zostało wpisane na listę Światowego Dziedzictwa Kulturowego UNECO. Artur Zbiegieni, zastępca dyrektora Biura Stołecznego Konserwatora Zabytków, stwierdził, że fakt tan zobowiązuje administrację do stosowania nowoczesnych metod zarówno dla prezentacji tego zabytkowego zespołu architektonicznego, jak i do bieżącej pracy.

Wykonane z brązu modele Starego Miasta (52 cm x52 cm) opracowane na podstawie jego cyfrowej trójwymiarowej wersji, staną niebawem na granitowych cokołach w czterech miejscach Starego Miasta i będą atrakcją turystyczną. Każdy będzie mógł je dotknąć, a płytka z tekstem zapisanym w języku Braille’a ułatwi poznanie tego rejonu stolicy osobom niewidomym.

Realizacja projektu jest fragmentem większego zadania, budowy trójwymiarowego cyfrowego modelu stolicy. Prace rozpoczęto w 2006 roku, właśnie od terenu Starego Miasta. Mniej dokładny model o dokładności 0,4 m (i bez tekstur) wykonano dla całej Warszawy (w jej granicach administracyjnych). Prace dla Starego Miasta zleciło Biuro Stołecznego Konserwatora Zabytków, dla pozostałej części – Biuro Geodezji i Katastru.
Opracowanie dla obszaru Starego Miasta zrealizowała firma Fotokart Sp. z o.o. ze Szczecina. Opracowanie fotogrametryczne zajęło 9 miesięcy (31 km2, Śródmieście), a prace nad teksturami 4 miesiące (wykonywał je zespół 6-8 osób). Wykonanie modelu 3D dla obszaru Śródmieścia kosztowało 200 tys. zł, teksturowanie – 59 tys. Z udostępnianiem modelu mogą być jednak kłopoty. Co prawda, stołeczny konserwator zabytków zapewnia, że nie ma problemów z wycięciem odpowiedniego fragmentu modelu i przekazaniem go firmie zajmującej się np. opracowaniem architektonicznym dla jakiegoś rejonu miasta, jednak, jak zaznaczyła Justyna Szkutnik z Biura Geodezji i Katastru trwają prace nad określeniem sposobu przekazywania modelu (płatny, bezpłatny). Problemem jest to, że pozycji takiej nie przewidziano w państwowym zasobie geodezyjnym i kartograficznym. Nie zmienia to faktu, że Warszawa jest jednym z nielicznych miast W Europie, które taki model posiadają.

Więcej o modelu 3D w marcowym numerze GEODETY.

Jerzy Przywara