O nowym prawie, danych i usługach na spotkaniu SGiK

Ze statystyk GUGiK wynika, że w ostatnim czasie cyfryzacja geodezji wyraźnie przyspieszyła. By to tempo nie spadało, w planach na najbliższe miesiące są kolejne zmiany przepisów, e-usługi oraz systematyczne aktualizowanie danych PZGiK. O szczegółach dyskutowano na wczorajszym (21 kwietnia) spotkaniu Służby Geodezyjnej i Kartograficznej.

Tarcza Prawna dla geodety i inwestora

Bodaj najważniejszą informacją, jaka padła na tej wideokonferencji, była zapowiedź nowelizacji Prawa geodezyjnego i kartograficznego w ramach rządowego projektu tzw. Tarczy Prawnej. Szczegółów szykowanych zmian nie podano. Wiceminister rozwoju Anna Kornecka wyjaśniła natomiast, że będą one kolejnym krokiem w upraszczaniu i cyfryzacji geodezyjnych procedur urzędowych.

Tarcza ma zresztą wychodzić daleko poza geodezję i wprowadzić analogiczne ułatwienia również w przepisach związanych z procesem inwestycyjnym, w tym z budownictwem czy planowaniem przestrzennym. Konsultacje projektu powinny ruszyć w maju.

Nowe rozporządzenia: 6 gotowych, 8 w drodze

Nim jednak wejdzie w życie Tarcza Prawna, czekają nas nowe rozporządzenia wykonawcze do Prawa geodezyjnego i kartograficznego. Stan prac nad tymi aktami przedstawił główny geodeta kraju Waldemar Izdebski. I tak, w życie weszło już 6 z planowanych 14 rozporządzeń, tj. w sprawie:

• baz danych dotyczących zobrazowań lotniczych i satelitarnych oraz ortofotomapy i NMT,
• wzorów zgłoszenia prac geodezyjnych…,
• uprawnień zawodowych w dziedzinie geodezji i kartografii,
• wniosków o udostępnienie materiałów PZGiK, licencji i DOO…,
• standardów technicznych wykonywania geodezyjnych pomiarów sytuacyjnych i wysokościowych…
• Państwowego rejestru nazw geograficznych.

Na finiszu procesu legislacyjnego jest rozporządzenie ws. PZGiK. Zostało ono już popisane przez ministra rozwoju, a w Dzienniku Ustaw powinno się ukazać najpóźniej 30 kwietnia – w życie wejdzie zatem do końca maja. Jak zapowiedział GGK, w przyszłym miesiącu GUGiK zorganizuje wideokonferencję, w trakcie której przybliży zakres tych zmian.

Zaawansowane są także prace nad rozporządzeniem ws. osnów. Zakończyły się już jego konsultacje, a dziś ma się nim zająć Komisja Wspólna Rządu i Samorządu Terytorialnego.

Cała branża geodezyjna z niecierpliwością czeka na nowe rozporządzenie ws. EGiB. GUGiK kończy już prace nad tym projektem i wkrótce ruszą jego konsultacje wewnątrzresortowe. Kolejnym krokiem będą konsultacje społeczne.

Następne w kolejce jest rozporządzenie ws. Państwowego rejestru granic (PRG). Po nim przyjdzie czas także na przepisy w zakresie: GESUT, BDOT500 i mapy zasadniczej, baz BDOT10k i BDOO oraz ewidencji miejscowości ulic i adresów. Zgodnie z zapisami zeszłorocznej nowelizacji Pgik wszystkie te akty powinny wejść w życie do 31 lipca br. Na spotkaniu SGiK Waldemar Izdebski zapewnił, że termin ten na pewno zostanie dotrzymany.

Pozytywne skutki nowych regulacji

Statystyki zbierane przez GUGiK pokazują, że nowelizacja Pgik wraz z nowymi standardami geodezyjnymi przynoszą widoczne pozytywne efekty w działaniu powiatowej geodezji. Systematycznie rośnie np. wykorzystanie operatu elektronicznego – w skali kraju już 37% dokumentów składanych jest w tej formie. GGK przypomniał jednocześnie, że nowe standardy wprowadziły obowiązek stosowania e-operatu przez wykonawców, a jego wersja papierowa jest dopuszczana tylko jako wyjątek, i to jedynie do końca tego roku. Podkreślił jednocześnie, że już dziś wszystkie PODGiK-i muszą przyjmować tego typu dokumenty.

Poprawę widać także w tempie weryfikacji. Porównując dane z IV kwartału ub.r. oraz I kwartału br., skrócenie tych terminów zanotowano w 14 województwach. Już w 10 regionach średnie opóźnienie względem regulacji ustawowych wynosi nie więcej niż 3 dni. Tymczasem w poprzednich statystykach żadne województwo nie spełniało tego kryterium.

Inne statystyki pokazują, że geodeci polubili oświadczanie o pozytywnym wyniku weryfikacji, które na mapach do celów projektowych oraz z inwentaryzacji powykonawczej może zastępować urzędową klauzulę. Jest ono stosowane już w 85% opracowań.

Wyraźnie postępuje wdrażanie nowego układu wysokościowego. Z obowiązku tego wywiązało się już 58% powiatów, a zdecydowana większość pozostałych deklaruje, że dokona tego w ustawowym terminie, a więc do końca 2023 r. Postęp widać także w naradach koordynacyjnych. Obecnie już 45% powiatów w pełni zinformatyzowało ten proces.

Z danych zebranych przez GUGiK wynika ponadto, że nowelizacja Pgik nie pogorszyła przychodów powiatów z tytułu udostępniania PZGiK, a w wielu przypadkach wpływy te wzrosły o kilka-kilkanaście procent.

Czas na powiatowe WFS-y

GGK sporo miejsca poświęcił udostępnianiu danych EGiB przez powiaty. Od ubiegłorocznej nowelizacji Pgik część tej bazy jest dostępna bezpłatnie, sęk w tym, że w niektórych starostwach ich pozyskanie wymaga złożenia wniosku.

GGK zachęcił geodetów powiatowych, by ułatwić pobieranie tych danych, udostępniając usługę WFS. Jak wynika z Ewidencji zbiorów i usług GUGiK, rozwiązanie takie przygotowała na razie mniej niż połowa starostw. GGK namawiał zatem geodetów powiatowych, by naciskali swoich dostawców oprogramowania do wystawienia takiej usługi.

Podczas Spotkania SGiK Waldemar Izdebski poinformował ponadto, że wkrótce w ramach EGiB bezpłatnie dostępne mają być również dane dotyczące punktów granicznych. Krok ten ma przede wszystkim ułatwić przygotowanie inwestycji. Zmiana ma zostać wprowadzona we wspomnianej wcześniej Tarczy Prawnej.

Otwierania i aktualizowania danych ciąg dalszy

Skoro o rządowej Tarczy Prawnej mowa, pakiet ten ma także uwolnić ostatni płatny zbiór centralnej części PZGiK, czyli zdjęcia lotnicze. GGK poinformował ponadto, że rozważa wprowadzenie zmian, które ułatwią dostęp do usług ASG-EUPOS.

Co do już uwolnionych zbiorów PZGiK, Waldemar Izdebski przedstawił plany ich aktualizacji. I tak, od przyszłego roku ma ruszyć pozyskiwanie ortofotomapy w cyklu dwuletnim. Na zlecenie ARiMR pozyskiwane będą dane dla całego kraju z pikselem 25 cm. GUGiK będzie z kolei zamawiać opracowania w rozdzielczości 5 cm dla wszystkich miast powiatowych.

Dane lidarowe będą z kolei aktualizowane w cyklu ośmioletnim. W tym roku zostaną pozyskane dla województwa lubuskiego, a w przyszłym – dla pomorskiego i zachodniopomorskiego. Rok później przyjdzie zaś kolej na woj. podkarpackie i małopolskie.

W tym roku mają ruszyć prace nad aktualizacją bazy danych obiektów topograficznych (BDOT10k) dla 146 powiatów, z czego dla 79 zleci to GUGiK. Docelowo rejestr ten ma być aktualizowany w trybie dwuletnim. Osiągnięcie tego celu ma ułatwić m.in. nowe rozporządzenie ws. BDOT10k, które uprości model tej bazy oraz poprawi jej błędy, a także zmniejszy jej zakres informacyjny. GUGiK zapowiada także przygotowanie narzędzi informatycznych do zarządzania, aktualizacji, kontroli oraz eksportu BDOT10k.

W spotkaniu SGiK wzięło udział około 750 osób – przedstawicieli starostw, urzędów marszałkowskich i wojewódzkich, a także Głównego Urzędu Geodezji i Kartografii.

Chcesz być na bieżąco z wydarzeniami w geodezji i kartografii? Zapisz się na newsletter!

Jerzy Królikowski