Co zmienić w zmianie standardów geodezyjnych?

W toku konsultacji nowelizacji rozporządzenia ws. standardów geodezyjnych swoje uwagi przedstawiło 24 organizacji i instytucji.

Zostawmy podpis zaufany

Przypomnijmy, że projekt przewiduje cztery zasadnicze zmiany. Zgodnie z pierwszą operat elektroniczny nie będzie już mógł być sygnowany podpisem zaufanym, a jedynie osobistym lub kwalifikowanym. W konsultacjach wiele podmiotów postuluje jednak zrezygnowanie z tej zmiany. Są wśród nich m.in.: Stowarzyszenie Geodetów Polskich, Polskie Towarzystwo Geodezyjne, Ogólnopolski Związek Zawodowy Geodetów, Polska Izba Inżynierów Budownictwa, a nawet Ministerstwo Klimatu i Środowiska. Jak zgodnie argumentują, podpis zaufany jest powszechnie stosowany w kontaktach z administracją publiczną i ma w tym przypadku taką samą moc prawną jak pozostałe e-podpisy. Nie ma zatem uzasadnienia, by wyłączać jego użycie w geodezji.

Zmianę najbardziej krytykuje OZZG. W ocenie tej organizacji propozycja ta jest nieracjonalna, niesprawiedliwa, a przede wszystkim niekonstytucyjna. Stawia bowiem geodetów w bardziej niekorzystnej pozycji niż przedstawicieli innych branż. SGP zauważa z kolei, że taka zmiana byłaby wbrew dotychczasowym intencjom rządu.

Paragraf 31: zostawmy stary zapis czy idźmy za ciosem?

W projekcie nowelizacji standardów zaproponowano również wyłączenie stosowania kontrowersyjnego § 31 dla inwestycji liniowych. Z lektury uwag wynika, że branża budowlana jest zadowolona z tej zmiany, a nawet chce iść krok dalej. PIIB proponuje bowiem, by przepis ten w ogóle nie dotyczył „innych obiektów budowlanych”.

Wielu przedstawicieli branży geodezyjnej przestrzega jednak przed wyłączeniem inwestycji liniowych spod tego paragrafu. Dolnośląski WINGiK twierdzi np., że w wyniku tej zmiany przepis stanie się martwy. Małopolski WINGiK podkreśla natomiast, że to właśnie dla inwestycji liniowych paragraf ten ma największy sens. Zmianę tę krytykuje także OZZG, określając ją ostro jako „działanie dywersyjne wobec wszelkich inwestycji drogowych, torowych i uzbrojenia terenu”. W ocenie związku nowy zapis w połączeniu z kiepską jakością EGiB w wielu regionach kraju spowoduje poważne problemy z realizacją inwestycji, a winą za skutki ewentualnych błędów będą niesłusznie obarczani geodeci. Z kolei PTG twierdzi, że zmiana tego zapisu nie rozwiązuje problemów z jego stosowaniem, za to pogłębi chaos związany z niespójnością regulacji dotyczących ustalania i dokumentowania przebiegu granic nieruchomości.

Co w takim razie zrobić z problematycznym zapisem? W konsultacjach pojawiły się m.in. propozycje pozostawienia dotychczasowego brzmienia (tak chce chociażby OZZG oraz Mazowiecki i Pomorski WINGiK). Ale nie brak też postulatów, by pójść dalej i wprowadzić zapis, by stosować ten paragraf dla obiektów liniowych w odległości mniejszej lub równej 1,0 m od granicy nieruchomości (tak chce chociażby Kujawsko-pomorski WINGiK czy Urząd Miasta Szczecin).

Z kolei Małopolski WINGiK twierdzi, że podane w paragrafie odległości 4 i 3 metry w jednych przypadkach mogą być za małe, a w innych za duże. Dlatego warto wprowadzić do przepisu sformułowanie, że „wykonawca określa położenie punktów wyznaczających przebieg granic działek ewidencyjnych wskazanych przez inwestora lub projektanta”.

Kiedy załączać szkic polowy i mapę z wywiadu?

Resort rozwoju proponuje ponadto, by mapa porównania z terenem i szkice polowe musiały być załączane do operatu technicznego nie wtedy, „jeżeli zostały wykonane”, ale wówczas, „jeżeli wykonywany był pomiar”. Nie brak jednak głosów, że zmiana ta jest niepotrzebna bądź niespójna.

Pozostawienia dotychczasowego składu operatu domaga się m.in. OZZG. W ocenie tej organizacji w proponowanym brzmieniu przepis ten jest pozbawiony celu i sensu, natomiast przysporzy geodetom dodatkowej pracy i utrudni weryfikację prac. Związek pyta się też, jaki jest sens sporządzania tych opracowań w przypadku skanowania laserowego czy pomiarów na podstawie zdjęć z dronów. Podobną opinię ma PTG, które proponowany przepis określa jako zaprzeczenie idei postępu technologicznego.

Niektóre podmioty zwracają natomiast uwagę na niespójność tego zapisu z innymi fragmentami nowych standardów. Proponują zatem rozbicie zmienianego punktu w następujący sposób:

• mapę porównania z terenem, jeżeli została wykonana,
• szkic polowy, jeżeli wykonywany był pomiar.

Z kolei SGP sugeruje rozszerzenie składu operatu o dane obserwacyjne dotyczące znaków lub punktów granicznych pozyskane w trakcie geodezyjnych pomiarów sytuacyjnych metodą biegunową. „Brak tych pierwotnych danych uniemożliwia wznowienie znaków granicznych lub wyznaczenie punktów granicznych zgodnie z zasadami określonymi w § 17 ust. 1 nowelizowanego rozporządzenia” – argumentuje organizacja.

Kiedy modyfikować współrzędne punktów granicznych?

Sporo uwag zgłoszono do § 40 ust 2., który reguluje zakaz modyfikacji współrzędnych punktów granicznych, „jeżeli pochodzą z dokumentów geodezyjnych zasobu, które stanowiły podstawę ustalenia przebiegu granic w postępowaniu administracyjnym lub sądowym”. Np. zdaniem SGP takie ograniczenie jest nielogiczne i szkodliwe. Dlatego organizacja proponuje następujące brzmienie: „2. Współrzędne punktów granicznych pozyskane z zasobu: 1) podlegają modyfikacji, jeżeli pomiar będący przedmiotem opracowania wykonany został z większą dokładnością niż pomiar będący źródłem danych wykazanych w zasobie; 2) nie podlegają modyfikacji, jeżeli pomiar będący przedmiotem opracowania oraz pomiar będący źródłem danych wykazanych w zasobie wykonane były z tą samą dokładnością, a odchylenie liniowe między matematycznym przedstawieniem tego samego punktu granicznego ustalonym na podstawie danych z pomiaru oraz danych pozyskanych z zasobu nie przekracza 0,14 m”. Dodajmy, że zmiany idące w podobnym kierunku postuluje także kilka innych urzędów.

Poprawmy przepisy przejściowe

Jak pisaliśmy wcześniej, w ocenie OZZG, czytając literalnie przepisy przejściowe, można uznać, że nowe standardy geodezyjne de facto nigdy nie zaczną obowiązywać. Przy okazji niniejszej nowelizacji organizacja proponuje zatem naprawić ten błąd. Z podobnym postulatem wystąpił też Mazowiecki WINGiK.

Pełna treść uwag dostępna jest na stronie Rządowego Centrum Legislacji

Jerzy Królikowski

Chcesz być na bieżąco z wydarzeniami w geodezji i kartografii? Zapisz się na newsletter!