Co warto zmienić w nowych standardach geodezyjnych?

Aż blisko 700 osób wzięło udział w dzisiejszej wideokonferencji Głównego Urzędu Geodezji i Kartografii poświęconej projektowi nowego rozporządzenia ws. standardów geodezyjnych. Choć nikt z uczestników otwarcie nie kwestionował kierunku proponowanych zmian, to podczas spotkania padło sporo próśb o modyfikację lub doprecyzowanie zapisów.

Jak na wstępie streścił ideę projektu główny geodeta kraju Waldemar Izdebski, celem nowych przepisów jest: dostosowanie ich do znowelizowanego Prawa geodezyjnego i kartograficznego, dopuszczenie do użycia nowych technologii pomiarowych, przyspieszenie weryfikacji operatów, a także informatyzacja realizacji prac geodezyjnych i funkcjonowania PZGiK. – To bardzo przyszłościowe rozporządzenie, które nie będzie ograniczać geodetów, ale daje im możliwość sprawnej realizacji prac geodezyjnych – powiedział Waldemar Izdebski. – Chcemy, aby to wykonawca był odpowiedzialny za jakość swojej pracy, a jednocześnie, by nie był inwigilowany w kwestii tego, jak wykonał swoje pomiary. Chcemy ponadto odejść od traktowania tych przepisów jako swego rodzaju podręcznika na temat wykonywania pomiarów – podkreślił.

Konkretne propozycje zmian

Podczas wideokonferencji padło kilkadziesiąt różnorodnych propozycji zmian w projekcie lub pytań do tych przepisów. Poniżej prezentujemy wybrane z nich.

• Chociażby w komentarzach na Geoforum.pl wątpliwości wzbudził obowiązek wykonywania pomiarów kontrolnych na „najbliższym punkcie osnowy”. Co jeśli np. jest on wątpliwej jakości? Jeszcze nim podczas wideokonferencji padło pytanie na ten temat, GGK zapewnił, że zapis ten zostanie poprawiony.
• Nowe standardy mają umożliwić szersze wykorzystanie w pracach geodezyjnych zdjęć z dronów. Czy jednak wykonawca będzie potrzebował do tego uprawnień zawodowych zakresu 7? GGK zdecydowanie odpowiedział, że takiego wymogu nie będzie.
• Zgodnie z proponowanymi standardami „mapę do celów projektowych wykonuje się dla obszaru zamierzenia budowlanego powiększonego o pas otaczający obszar o szerokości co najmniej 30 m”. W dyskusji padły argumenty, aby zrezygnować z obowiązku trzymania się owych 30 metrów. Zamiast tego zakres tego opracowania powinien być uzgadniany z projektantem, inwestorem czy organem odpowiedzialnym za wydanie pozwolenia na budowę.
• Zgodnie z § 35. 1 projektu „w przypadku gdy w planowanej inwestycji przewiduje się usytuowanie budynków w odległości mniejszej lub równej 4 m od granicy nieruchomości, a w zasobie brak jest danych określających położenie punktów granicznych tej granicy z dokładnością właściwą dla szczegółów terenowych I grupy, wykonawca określa położenie tych punktów w drodze pomiaru”. Jak zwrócił uwagę jeden z uczestników konferencji, w obecnie obowiązujących standardach mamy zapis „4,0 m”. Czy ta zmiana jest celowa? Adolf Jankowski z GUGiK wyjaśnił, że tak, co związane jest z brzmieniem przepisów wykonawczych do Prawa budowlanego.
• Były doradca GGK Witold Radzio zwrócił uwagę, że w § 16. 1 projektu (określa dokładność pomiaru szczegółów terenowych) zabrakło sposobu obliczenia ww. dokładności. Stwierdził ponadto, że błędem jest usunięcie ze standardów § 69, który regulował harmonizację danych o różnej dokładności. – Wykonawcy to osoby z dużym doświadczeniem, zatem to im zostawmy odpowiedzialność za jakość pomiarów. Nie próbujmy ich na każdym kroku sprawdzać, bo będzie to prowadzić do wydłużenia weryfikacji. Weryfikacja powinna się koncentrować na sprawnym przyjęciu materiałów do zasobu, a nie na walce z wykonawcą – oponował Waldemar Izdebski.
• § 16. 2 reguluje wykonywanie pomiarów kontrolnych dla szczegółów I grupy. W ocenie jednego z wykonawców w proponowanym brzmieniu zapis ten będzie kłopotliwy chociażby w przypadku pomiaru wielu takich szczegółów w ramach jednej pracy bądź przy pracy na danych z dronów.
• Proponowane przepisy przewidują, że do operatu nie trzeba będzie załączać oryginałów dokumentów, ale wystarczą „poświadczone za zgodność z oryginałem kopie” – ma to przede wszystkim umożliwić szersze wykorzystanie operatu elektronicznego. W związku z tym padło pytanie, jak długo wykonawca powinien przetrzymywać u siebie oryginały dokumentów, których kopie przekazał do zasobu. – Celowo nie uregulowaliśmy tej kwestii w rozporządzeniu, mając na względzie, że część dokumentów będzie sporządzona do rąk zamawiającego, a część pozostanie własnością geodety. Z tzw. ewentualnej ostrożności procesowej sugeruję, by przechowywać je przez 3 lata od złożenia operatu – stwierdził GGK.
• Projekt przewiduje, że do operatu nie trzeba już będzie załączać kopii dokumentów przeznaczonych dla zamawiającego. Jednak zdaniem Izabeli Wiecheć ze Starostwa w Brzegu kopia mapy do celów prawnych powinna stanowić tu wyjątek. Często dochodzi bowiem do rozbieżności między treścią operatu a zawartością tego typu map. Wprzypadku wyroków sądowych bazujących na tej dokumentacji może prowadzić to do problemów, które później trudno wyeliminować z obiegu prawnego. GGK obiecał, że kwestia za zostanie jeszcze rozważona.
• Padła propozycja, by dopuścić pomiar przy użyciu stacji referencyjnych GNSS, które nie zostały zgłoszone do PZGiK. GGK nie odniósł się jednak do tego postulatu przychylnie, argumentując, że wymóg ten jest istotny z punktu widzenia powiązania tych instalacji z krajowym układem współrzędnych.
• Zgodnie z § 8 „geodezyjne pomiary sytuacyjne i wysokościowe można poprzedzić wywiadem terenowym”. W ocenie Jana Schnercha z Łódzkiego Ośrodka Geodezji warto tu zrezygnować z fakultatywności. Z propozycją tą nie zgodził się jednak GGK, argumentując, że przy niektórych pracach wywiad terenowy jest zbędny.
• Zgodnie z § 36 treścią MdcP są m.in. „miary liniowe pozyskane w wyniku geodezyjnych pomiarów terenowych określające w szczególności odległości między charakterystycznymi punktami sytuacyjnymi”. Czy jest to element obowiązkowy tego opracowania? GGK odpowiedział, że jest fakultatywny i zapowiedział, że zapis ten zostanie najprawdopodobniej doprecyzowany.
• § 32. 4 reguluje obliczanie powierzchni działek przy podziale nieruchomości „przez odjęcie” („przez potrącenie”). Uczestnicy dyskusji zwracali uwagę, że nie jest jasne, czy zapis ten dotyczy wyłącznie podziałów nieruchomości rolnej lub leśnej. GGK obiecał, że zapis ten zostanie doprecyzowany.
• § 10. 4 w praktyce eliminuje z wykonywania określonych pomiarów wysokościowych techniki GNSS, co w niektórych przypadkach wydaje się nieuzasadnione – zwrócił uwagę śląski WINGiK Mirosław Puzia (zgodnie z tym zapisem „średni błąd wysokości punktów pomiarowej osnowy wysokościowej wykorzystywanej do określenia wysokości szczegółów terenowych, o których mowa w § 19 ust. 3 pkt. 1 i 2 [są to dna studzienek kanalizacyjnych oraz dna wlotów i wylotów przewodów kanalizacyjnych oraz przyłączy – red.], nie może być większy niż 0,02 m”).
• Czy operat elektroniczny powinien stanowić jeden plik PDF? – padło pytanie. – Tak i uważam, że dzielenie go na odrębne pliki jest nadinterpretacją – odpowiedział GGK.
• Zgodnie z §40 operat powinien zawierać „oryginały lub poświadczone za zgodność z oryginałem kopie innych dokumentów pozyskanych i wykorzystanych przez wykonawcę”. Zapis ten można zinterpretować, jakoby do operatu trzeba włączać również te dokumenty, które już znajdują się w PZGiK – zwrócił uwagę Krzysztof Szczepanik z Lokalnych Stowarzyszeń Geodezyjnych. – Chodzi tu oczywiście tylko o dokumenty nowe, których nie ma w zasobie. Zapis ten zostanie doprecyzowany – odpowiedział GGK.
• Zgodnie z § 44. 3 „współrzędne punktów granicznych ujawnione w EGiB nie podlegają modyfikacji, jeżeli pomiar będący przedmiotem opracowania i pomiar będący źródłem danych EGiB wykonane były z jednakową dokładnością, a odchylenie liniowe między tymi samymi punktami nie przekracza 0,25 m”. Padło pytanie, czy świadomie ujednolicono tu odchyłki względem obecnie obowiązujących standardów (określono je na poziomie 15 cm dla punktów stabilizowanych i 25 cm dla niestabilizowanych).

Konsultacje wciąż trwają

W podsumowaniu wideokonferencji Waldemar Izdebski podkreślił, że konsultacje trwają jeszcze do 6 lipca, zatem do projektu rozporządzenia wciąż można zgłaszać uwagi. Zapewnił jednocześnie, że postara się, aby nowe standardy weszły w życie razem w nowelizacją Pgik, a więc 31 lipca. Warto jednocześnie przypomnieć, że w projekcie przewidziano 6-miesięczny okres przejściowy na przekazywanie operatów w formie papierowej oraz 2-letni na wdrożenie przekazywania wyników prac w formacie GML.

Jerzy Królikowski