Poznaliśmy propozycję nowych standardów geodezyjnych

GUGiK opublikował do konsultacji społecznych projekt nowego rozporządzenia ws. standardów technicznych wykonywania geodezyjnych pomiarów sytuacyjnych i wysokościowych oraz opracowywania i przekazywania wyników tych pomiarów do PZGiK.

Skomplikowana historia zmiany standardów

Przymiarki do zmiany rozporządzenia z 2011 roku ws. standardów technicznych… prowadzone są już przynajmniej od 7 lat. Dostrzegając niedoskonałość tych przepisów, Główny Urząd Geodezji i Kartografii wystąpił wówczas do środowiska geodezyjnego z prośbą o zgłaszanie uwag do tego aktu. W odpowiedzi otrzymał aż blisko pół tysiąca propozycji zmian, które zostały wstępnie rozpatrzone przez wewnętrzny zespół powołany przez GGK.

Pod koniec 2016 r. Ministerstwo Infrastruktury i Budownictwa zwróciło się do organizacji geodezyjnych z ponowną prośbą o uwagi do standardów. Resort zapowiedział ponadto, że zmienione rozporządzenie powinno wejść w życie pod koniec 2017 r. W listopadzie 2017 r. termin ten przesunięto z kolei na wrzesień 2018 r. W międzyczasie prace nad zmianą rozporządzenia rozpoczął jeden z podzespołów działający w ramach Zespołu doradczego ds. rozwiązań systemowych w geodezji i kartografii. Na początku 2018 roku zlikwidowano jednak MIB (a wraz z nim zespół doradczy), zaś odpowiedzialność za sprawy geodezji i kartografii przeniesiono do Ministerstwa Inwestycji i Rozwoju.

Kolejne podejście do zmiany standardów podjęto we wrześniu 2018 r., gdy nowy GGK Waldemar Izdebski powołał zespół doradczy, który miał zająć się tymi przepisami. Gremium to oficjalnie zakończyło prace rok później, przedstawiając GGK swoje rekomendacje.

Liczy się dokładność, a nie technologia

Jak czytamy w uzasadnieniu projektu rozporządzenia, proponowane przepisy umożliwią wykorzystanie danych pomiarowych oraz wykonanych na ich podstawie obserwacji geodezyjnych i kartograficznych pozyskanych przy pomocy nowych technologii, np. danych z bezzałogowych statków powietrznych, z zastrzeżeniem, że będą one spełniać wymagane dokładności. Dotychczasowe przepisy takiej możliwości wprost nie dawały. Generalną zasadą przyjętą przy tworzeniu nowych standardów było założenie, że priorytet stanowi jakość wyników, w szczególności dokładność pomiarów sytuacyjnych i wysokościowych, a nie sposób ich realizacji oraz zastosowane technologie – wyjaśnia GUGiK.

W projekcie rozporządzenia przyjęto, że wykonawca otrzymuje wszystkie dokumenty w zakresie zgłoszonej pracy znajdujące się w PZGiK, natomiast o sposobie i zakresie ich wykorzystania oraz metodach, technikach i technologiach pomiarowych decyduje osoba kierująca pracami geodezyjnymi po przeprowadzeniu analizy ich dokładności, aktualności, kompletności i zgodności z zasadami pomiaru i określonymi w rozporządzeniu standardami dokładnościowymi geodezyjnych pomiarów sytuacyjnych i wysokościowych.

Z uwagi na rozwój systemów nawigacji satelitarnej i możliwości szerszego ich wykorzystania w pomiarach geodezyjnych w projektowanych przepisach zawarto szczegółowe zasady wykonywania pomiarów sytuacyjnych i wysokościowych z wykorzystaniem technologii GNSS.

Szczegółowo o różnych kategoriach prac

Projekt przewiduje ponadto określenie zasad i dokładności pomiarów geodezyjnych, a także dokumentowania wyników pomiarów:

• osnów sytuacyjnych i wysokościowych: pomiarowej i realizacyjnej;
• sposobu dokumentowania pomiarów wykonywania typowych opracowań geodezyjnych i związanych z tym niezbędnych czynności, w tym:
• wykonywania terenowych pomiarów sytuacyjnych i wysokościowych;
• opracowania map do celów projektowych;
• tyczenia obiektów budowlanych;
• pomiarów obiektów budowlanych w toku budowy, a także geodezyjnej obsługi budowy i montażu oraz pomiarów przemieszczeń lub odkształceń;
• geodezyjnej inwentaryzacji powykonawczej.
• sposobu dokumentowania wyników pomiarów w szczególności:
• osnów pomiarowych;
• pomiarów dla potrzeb ewidencji gruntów i budynków;
• pomiarów dla potrzeb wznowienia znaków granicznych.

Forma cyfrowa i GML przede wszystkim, ale nie od razu

Przyjęto zasadę, że wyniki pomiarów oraz dodatkowe informacje o obiektach objętych pomiarami utrwala się w postaci raportów, dzienników pomiarowych oraz szkiców polowych z zastosowaniem symboli graficznych określonych w rozporządzeniu ws. BDOT500 i mapy zasadniczej, stanowiących dokumenty elektroniczne w jednym z formatów określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 18 ustawy z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne [chodzi o rozporządzenie ws. Krajowych Ram Interoperacyjności…].

W projektowanym rozporządzeniu utrzymano zasadę, według której operat techniczny, w którego skład wchodzą wyłącznie dokumenty elektroniczne, jest przekazywany do zasobu za pośrednictwem środków komunikacji elektronicznej.

Według planów GUGiK rozporządzenie ma wejść w życie już 31 lipca br., a więc razem z uchwaloną w maju nowelizacją Prawa geodezyjnego i kartograficznego. Co istotne, przewidziano jednak przepisy przejściowe. W okresie 6 miesięcy od dnia wejścia w życie rozporządzenia dopuszcza się przekazywanie operatów w formie papierowej, jednak po tym terminie jedyną dopuszczalną formą będzie już tylko elektroniczna. Natomiast w okresie 24 miesięcy od wejścia w życie rozporządzenia zamiast plików GML, w których przekazywany jest rezultat opracowania wyników prac geodezyjnych, dane mogą być przekazywane w innym formacie uzgodnionym między wykonawcą a organem prowadzącym zasób.

Pozostałe proponowane zmiany mają przede wszystkim charakter dostosowujący, porządkujący i doprecyzowujący, m.in. w zakresie pojęć używanych w przepisach dotyczących architektury i budownictwa.

Dyskusję czas zacząć!

Projekt rozporządzenia z pewnością wzbudzi wśród geodetów ożywione dyskusje – czasu na nie ma jednak zbyt wiele. Konsultacje mają potrwać dwa tygodnie, a więc do 6 lipca. „Ponieważ jest to jeden z ważniejszych aktów wykonawczych do ustawy Prawo geodezyjne i kartograficzne, w przyszłym tygodniu – w ramach konsultacji społecznych” odbędzie się wideokonferencja poświęcona jego szczegółowemu omówieniu. Termin wideokonferencji podamy w najbliższym czasie” – zapowiada Główny Urząd Geodezji i Kartografii.

Projekt rozporządzenia wraz z załącznikami

Jerzy Królikowski