Ciekawe Tematyarchiwum Geodetywiadomościnewsletterkontaktreklama
Najnowsze wydarzenia z dziedziny geodezji, nawigacji satelitarnej, GIS, katastru, teledetekcji, kartografii. Nowości rynkowe, technologiczne, prawne, wydawnicze. Konferencje, targi, administracja.
blog
|2011-05-13| Mapy, Kataster

Wojsko - nowy dział na Geoforum.pl

Od dziś na Geoforum.pl można zapoznać się z bogatą historią geodetów i kartografów w mundurach. Dzieje wojskowej służby kartograficznej to ciekawy przyczynek do rozważań o historii Polski. Poniższy fragment, pochodzący z pracy „Historia Służby Geograficznej i Topograficznej Wojska Polskiego” płk. rez. dr. Eugeniusza Sobczyńskiego (szefa Zarządu Geografii Wojskowej w latach 1999-2005), odnosi się do mało znanych faktów z naszej historii.


Wojsko - nowy dział na Geoforum.pl

Początek tworzenia w wojsku oficjalnych struktur kartograficznych w Europie przypada na XVIII wiek. Pierwsza była Francja, gdzie utworzono Korpus Inżynierów Geografów. Jednym z jego pierwszych zadań było wykonanie planów fortec w bardzo dużych skalach. Działalność korpusu stała się wzorem dla podobnych inicjatyw w innych krajach. W Polsce mimo kilku projektów nie doszło do utworzenia podobnego korpusu. Zgodnie z uchwałą Sejmu w 1775 r. powstał jedynie bardzo skromny 12-osobowy Korpus Inżynierów, który w 1789 r. rozszerzono do 112 etatów. Już w 1776 r. brał udział w pracach demarkacyjnych na granicy galicyjskiej. Ppłk Jan Bakałowicz, ppłk Tadeusz Tłubicki i kpt. Karol Sierakowski w ciągu pięciu miesięcy skartowali pas graniczny w skali 1:28 800, wykonując tzw. zdjęcia józefińskie.

Szczególnym momentem w dziejach polskiej kartografii wojskowej było powołanie przez Sejm w 1776 r. w ramach Komisji Wojskowej urzędu pułkownika do kart geograficznych. Pierwszym Polakiem wyznaczonym na ten urząd był płk Jan Bakałowicz (1740-1794), autor m.in. pracy pt. „Czynności wojenne” wydanej w Warszawie w 1771 r., w której omawiał zadania inżynierów wojskowych związane z prowadzeniem rozpoznania dróg podczas marszów, urządzaniem obozowisk i sporządzaniem szkiców terenowych. W rozdziale „O marszu, czyli ciągnieniu” zalecał wysyłanie pojazdów z udziałem inżynierów, którzy powinni przygotować mapy i szkice sytuacyjne. Bakałowicz był przeciwnikiem używania ogólnych map geograficznych, uważał je bowiem za niedokładne, zalecał dowódcom, aby posługiwali się wyłącznie „geometrycznymi mapami robionymi przez inżynierów”.

Należy podkreślić, że pod koniec XVIII w. działalność wydawnicza związana z popularyzacją i nauką kartografii stała w wojsku na wysokim poziomie. Oprócz pracy płk. Bakałowicza w 1790 r. ukazał się w Warszawie przetłumaczony z języka angielskiego podręcznik kpt. P. Hogrewe’a „Teoretyczna i praktyczna nauka żołnierskich pomiarów, czyli miernictwo wojenne do użycia oficjerom i początkowym Inżenierom ułożona”, do którego jeden rozdział dopisał Józef Łęski – oficer, wykładowca Szkoły Rycerskiej. Podręcznik omawiał zasady opracowywania map, planów i szkiców przez inżynierów wojskowych, wskazując jednocześnie, jak je wykorzystywać do planowania marszów i rozmieszczenia wojsk. Książka zawierała tablice poglądowe z przykładowymi mapami. Inny podręcznik opracowany przez dyrektora Szkoły Rycerskiej gen. Franciszka Kinskiego pt. „Elementarze służby wojskowej” szczegółowo omawiał wykorzystanie map podczas kierowania marszami wojsk.

Redakcja


«« powrót

Udostępnij:    

dodaj komentarz

KOMENTARZE Komentarze są wyłącznie opiniami osób je zamieszczających i nie odzwierciedlają stanowiska redakcji Geoforum. Zabrania się zamieszczania linków i adresów stron internetowych, reklam oraz tekstów wulgarnych, oszczerczych, rasistowskich, szerzących nienawiść, zawierających groźby i innych, które mogą być sprzeczne z prawem. W przypadku niezachowania powyższych reguł oraz elementarnych zasad kultury wypowiedzi administrator zastrzega sobie prawo do kasowania całych wpisów. Użytkownik portalu Geoforum.pl ponosi wyłączną odpowiedzialność za zamieszczane przez siebie komentarze, w szczególności jest odpowiedzialny za ewentualne naruszenie praw lub dóbr osób trzecich oraz szkody wynikłe z tego tytułu.

ładowanie komentarzy



wiadomości

słowo kluczowe
kategoria
rok
archiwum
Geospatial Revolution, odc. 3
czy wiesz, że...
© 2023 - 2024 Geo-System Sp. z o.o.

O nas

Geoforum.pl jest portalem internetowym i obszernym kompendium wiedzy na tematy związane z geodezją, kartografią, katastrem, GIS-em, fotogrametrią i teledetekcją, nawigacją satelitarną itp.

Historia

Portal Geoforum.pl został uruchomiony przez redakcję miesięcznika GEODETA w 2005 r. i był prowadzony do 2023 r. przez Geodeta Sp. z o.o.
Od 2 maja 2023 roku serwis prowadzony jest przez Geo-System Sp. z o.o.

Reklama

Zapraszamy do kontaktu na adres
redakcji:

Kontakt

Redaktor prowadzący:
Damian Czekaj
Sekretarz redakcji:
Oliwia Horbaczewska
prześlij newsa

facebook twitter linkedIn Instagram RSS