Ryszard Pażus
Start ASG
Aktywna Sieć Geodezyjna dla województwa śląskiego (założenia techniczne i porównania zagraniczne).
Na wstępie warto przypomnieć, że GUGiK w swoich działaniach związanych z technologią GPS kieruje się głównie jej użytecznością dla krajowej służby geodezyjnej i kartograficznej. Idea budowy Aktywnej Sieci Geodezyjnej (ASG-PL) na terenie Polski jest realizacją tej polityki. Po burzliwych i niekiedy nazbyt gwałtownych dyskusjach nad techniczno-ekonomicznym badaniem wykonalności systemu geodezyjnych stacji permanentnych GPS i projektem technicznym ASG-PL nadeszła pora na realizację tego zamierzenia.
|
Projekt ASG będzie w swej pilotażowej fazie realizowany z budżetu GUGiK. W końcowych warunkach technicznych do projektu znalazła się znaczna część propozycji wysuwanych przez środowisko, chociaż nie wszystkie mogły być uwzględnione (dotyczy to zwłaszcza tych, które rzutowały na wzrost kosztów). Wobec bardzo różnych opinii i wyobrażeń o tym, jak ten system powinien wyglądać, do jego wykonania należy przystąpić ze szczególną rozwagą. Stąd też GUGiK podjął decyzję o ograniczeniu pilotażu do obszaru jednego województwa. Zakłada się, że ASG-PL będzie wykonana w bardzo popularnej ostatnio technologii informatycznej, tzw. otwartego standardu. Stąd ogromne zainteresowanie tym projektem ze strony Śląskiego Urzędu Marszałkowskiego, który zamierza wkrótce po uruchomieniu ASG-PL rozbudować sieć o moduł przetwarzania w czasie rzeczywistym. W tej sprawie zostało już nawet zawarte porozumienie między głównym geodetą kraju i marszałkiem województwa śląskiego o wspólnym finansowaniu projektu. W czasie, kiedy ukaże się ta publikacja, uruchomiona już będzie procedura zamówienia publicznego.
Technologia otwartego standardu
Zastosowanie otwartego standardu w technologii geodezyjnej nie jest tylko marketingowym sloganem. Warto w tym miejscu posłużyć się przykładem takiego standardu w informatyce. W dużym skrócie polega on na tym, że rozwiązanie opracowane za pomocą jednej technologii (np. systemu operacyjnego Windows) funkcjonuje również w innych środowiskach technicznych. Przykładem standardu otwartego jest np. stosowany w Internecie protokół transmisji danych TCP/IP. Dzięki niemu w globalnej sieci mogą porozumiewać się zarówno komputery MacIntosh, pecety, jak i stacje robocze pracujące w systemie operacyjnym Unix. Technologię otwartego standardu można też zastosować w ASG-PL. Uniknie się w ten sposób strat wynikających z szybkich zmian technologicznych. Z tego typu problemem borykają się zagraniczne systemy geodezyjnych stacji permanentnych. W swych pierwotnych założeniach były one dalekie od stosowania standardu otwartego. Dzisiaj, chociaż ciągle są w fazach wdrożeniowych, muszą być modernizowane przy sporych nakładach finansowych. Mówiąc o systemach zagranicznych, mamy przede wszystkim na myśli: brytyjski (Active GPS Network), amerykański (CORS), szwajcarski (AGNES), niemiecki (SAPOS), szwedzki (SWEPOS) i system japoński. Zostały one wymienione w kolejności wykorzystania doświadczeń służb geodezyjnych tych krajów przy przygotowywaniu założeń systemu polskiego. Należy jednak podkreślić oryginalność polskiego projektu uwzględniającego właśnie zastosowanie technologii otwartego standardu.
Postprocessing a czas rzeczywisty
W wielu publikacjach dotyczących systemów pracujących w czasie rzeczywistym (real time) brak istotnych informacji powoduje często dezorientację czytelnika. Zasadniczą różnicą dla użytkownika GPS jest moment otrzymania wyniku pomiaru. Załóżmy, że tym wynikiem są współrzędne określonych punktów. W postprocessingu uzyskuje się je po powrocie z terenu. Wtedy obliczenia mogą być odpowiednio przetworzone, a co najważniejsze, właściwie skontrolowane. Kontrolę taką można wykonać na wiele sposobów. W geodezji bowiem, jak w ruchu drogowym, obowiązuje zasada ograniczonego zaufania. Stąd wywodziło się klasyczne wykonywanie kontroli sumowych czy też „sprawdzanie na drugą rękę”. Tego komfortu nie daje system pracujący w czasie rzeczywistym, chociaż i w tym przypadku można projektować pomiar z wystarczającym prawdopodobieństwem niepopełnienia błędów grubych (omyłek). Jednakże od wykonawcy takich pomiarów wymaga się większych umiejętności i zaangażowania. Pomiar taki wymaga zdecydowanie droższego wyposażenia niż w przypadku postprocessingu. Dodatkowo dochodzą do tego koszty transmisji w sieci GSM, którymi obarcza się użytkowników. W ASG-PL nie bierze się pod uwagę użycia sieci radiowej (konwencjonalnej) z uwagi na bardzo wysoki koszt takiej inwestycji i późniejszej konserwacji systemu. Takie przedsięwzięcie byłoby całkowicie nieopłacalne. Skoro tak, to należy zapytać, kiedy niezbędne są pomiary w czasie rzeczywistym? Okazuje się, że taka potrzeba nie występuje zbyt często. Najczęściej zdarza się to w ramach geodezyjnej obsługi inwestycji. Nasuwa się więc wątpliwość, czy takie pomiary powinny być wykonywane w ramach systemu finansowanego z kieszeni podatnika. Czy nie powinien tego zapewniać typowy system komercyjny?
Pełna treść artykułu w czerwcowym wydaniu GEODETY
powrót
|
