Jan J. Konieczny
Wykorzystać szansę
Przedstawiamy artykuł Jana Koniecznego, eksperta ONZ i Unii Europejskiej ds. katastru, zawierający m.in. wnioski raportu profesora Theo Bogaertsa z badań nad możliwościami modernizacji systemu katastralnego w naszym kraju. Kiedy referat o podobnej treści został wygłoszony w ub.r. na konferencji katastralnej w Kaliszu, opinia profesora Bogaersta spotkała się z głosami krytycznymi [patrz. GEODETA 10/96]. Dziś poddajemy ją ocenie czytelników.
Warunkiem stawianym krajom Europy Środkowej ubiegającym się o przystąpienie do Unii Europejskiej jest dostosowanie
struktur gospodarczych tych krajów do struktur i regulacji prawnych obowiązujących w krajach zrzeszonych w Unii. Od kilku lat podejmowane są inicjatywy kompetentnych gremiów Unii Europejskiej, a także Europejskiej Komisji Ekonomicznej Narodów Zjednoczonych (ECE), zmierzające do udzielania Polsce pomocy merytorycznej i finansowej w procesie dostosowania gospodarki ziemią do zasad obowiązujących w krajach Unii.
W roku 1993 Europejska Komisja Ekonomiczna Narodów Zjednoczonych podjęła inicjatywę restrukturyzacji gospodarki ziemią, szczególnie w krajach Europy Środkowej przystępujących do procesu dostosowawczego do struktur Unii Europejskiej. Na seminarium zorganizowanym w Kopenhadze z udziałem przedstawicieli zainteresowanych krajów Europy Środkowej i Unii Europejskiej wytyczone zostały główne kierunki reform w zakresie: własności nieruchomości, rejestrów nieruchomości i ksiąg wieczystych oraz katastru jako systemu gromadzącego w bazach danych informacje dotyczące wyżej wymienionych zagadnień. Wytyczne specyfikują czynniki, które muszą być brane pod uwagę przy tworzeniu podstaw prawnych, struktur organizacyjnych, baz danych oraz map, a także wskazują mechanizmy finansowania przedsięwzięć zmierzających do utworzenia trwałych systemów zarządzania ziemią w formie systemów katastralnych. Ustalono, że koszty tworzenia nowych systemów zarządzania ziemią w krajach Europy Środkowej będą wynosiły wiele milionów dolarów i że proces ten będzie trwał 5-10 lat. W seminarium tym uczestniczyły m.in. Węgry, Chorwacja, Litwa, Rumunia, Czechy i Słowacja. W dokumentach oficjalnych Europejskiej Komisji Ekonomicznej Narodów Zjednoczonych brak jest danych o udziale przedstawicieli Polski.
W praktyce system administracji ziemią lub nieruchomościami skupia w sobie szereg różnych obiektów, z czego nieruchomości gruntowe są najbardziej rozpowszechnione. W wielu krajach oprócz nieruchomości gruntowych wyróżnia się nieruchomości budynkowe i lokalowe. Bazy danych, zawierające informacje i dane dotyczące różnych typów nieruchomości, zróżnicowane pod względem funkcjonalnym, nazywane są systemami katastralnymi. Niezawodny system zarządzania nieruchomościami powinien: - gwarantować własność i obrót nieruchomości; - wspomagać opodatkowanie nieruchomości; - gwarantować bezpieczeństwo kredytowania hipotecznego; - stymulować rozwój i monitorowanie rynku ziemi; - redukować spory o prawa do nieruchomości; - ułatwiać scalenia; - poprawiać jakość planowania urbanistycznego i rozwoju infrastruktury; - generować dane statystyczne.
Bazy danych tak rozumianego systemu katastralnego gromadzą informacje: - geometryczne, - adresowe nieruchomości;
- o sposobie użytkowania; - o stanie prawnym nieruchomości; - dotyczące konstrukcji budynków i lokali; - o ludności,
- o wartości nieruchomości.
Dane zawarte w takim systemie katastralnym wykorzystywane są do wspierania prywatnych transakcji dotyczących nieruchomości, rynku ziemi oraz różnych rodzajów działalności gospodarczej.
Pełna treść artykułu w marcowym wydaniu miesięcznika GEODETA
powrót
|
