Czyje dane adresowe kontroluje GUGiK?

Główny Urząd Geodezji i Kartografii od września br. prowadzi kontrolę jakości danych adresowych w ewidencji miejscowości, ulic i adresów. W pismach kierowanych do wybranych gmin, a także do wojewodów, wskazywane są błędy wymagające niezwłocznej weryfikacji i poprawy. Postanowiliśmy więc przyjrzeć się bliżej, jak wygląda stan numeracji adresowej i jakie błędy występują najczęściej.

W tym celu wystąpiliśmy do GUGiK-u o udostępnienie pism, a następnie – zestawienia pism wysłanych do gmin. Niestety, w obu przypadkach otrzymaliśmy odpowiedź, że wnioskowane materiały posiadają charakter informacji publicznej przetworzonej. Tym samym powinniśmy wykazać, że ich udostępnienie jest szczególnie istotne dla interesu publicznego. Sprawa jest w toku.
Niniejszy artykuł przygotowaliśmy więc na podstawie odpowiedzi uzyskanych od wojewodów, którzy otrzymali kopie pism z wynikami kontroli.

Zgodnie z odpowiedziami, które otrzymaliśmy z urzędów wojewódzkich, pisma trafiły do ponad 200 gmin z 15 województw – najwięcej z województwa dolnośląskiego (66), a najmniej ze świętokrzyskiego, warmińsko-mazurskiego i wielkopolskiego (po 2). Jedynie do wojewody zachodniopomorskiego nie wpłynęły żadne kopie pism.

Najczęściej wskazywane przez GUGiK błędy dotyczą:
• znaków specjalnych w numerach (881 błędów w 39 gminach);
• polskich znaków diaktrytycznych w numerach (284 błędów w 129 gminach);
• błędnie uzupełnionych pól z nazwą ulic (173 błędów w 14 gminach);
• identyfikatorów TERYT, cech lub nazw ulic (158 błędów w 12 gminach);
• numeracji adresowej do części miejscowości (105 błędów w 28 gminach);
• zdublowanych numerów porządkowych (73 błędy w 9 gminach).

Co warte podkreślenia, we wszystkich pismach, poza lakonicznym akapitem stwierdzającym wykrycie błędów oraz wskazującym krótki termin na ich usunięcie, znajduje się informacja o udostępnieniu nowej wersji aplikacji EMUiA (o czym pisaliśmy TUTAJ) wraz z opisem korzyści z jej użytkowania. Same błędy znalazły się w osobnym załączniku.

Taka treść korespondencji skłoniła nas do zestawienia adresatów pism z wykazem zasileń Państwowego Rejestru Granic. W efekcie zauważyliśmy, że pisma skierowane zostały wyłącznie do gmin korzystających z komercyjnych aplikacji do prowadzenia numeracji adresowej. Ani jedno nie trafiło do gminy, która pracuje w aplikacji GUGiK-EMUiA. Czy to oznacza, że w bazach jednostek korzystających z aplikacji udostępnianej przez GUGiK nie występują wspomniane wyżej błędy?

Łatwo to sprawdzić. Jeszcze w październiku br., gdy GUGiK wysyłał pisma, w Państwowym Rejestrze Granic pojawiały się nowe adresy o strukturze niezgodnej z rozrządzeniem. Co istotne, głównie w gminach korzystających z aplikacji GUGiK-EMUiA – np. adresy z literą „Ł” w gminie Sarnaki (Mierzwice-Kolonia 13BŁ, Sarnaki ul. Marii Konopnickiej 8Ł), a także z literami wyłączonymi z numeracji na mocy rozporządzenia w sprawie ewidencji miejscowości, ulic i adresów z 2021 r., np. gmina Radzanowo (Stróżewko 10AO i 10BO). Ma się to zatem nijak z przyjętą w korespondencji GUGiK-u narracją, że „aplikacja EMUiA ma wbudowane mechanizmy kontrolne, które pomogą Państwu uniknąć ewentualnych błędów przy nadawaniu numeru porządkowego jak i również przy wprowadzaniu nowej ulicy do rejestru”.

Nie ulega wątpliwości, że dbanie o jakość danych adresowych jest niezwykle ważne ze względu na ich charakter informacyjny, powszechne wykorzystanie oraz kluczową rolę w codziennej pracy służb ratunkowych. Pytaniem otwartym pozostaje natomiast kwestia, co powinno być przedmiotem działań GUGiK-u – poprawa adresów już nadanych, które funkcjonują od lat i w znacznej części są zgodne z prawem, czy zapewnienie właściwych mechanizmów kontroli, które zapobiegną powstawianiu nowych błędów w PRG?

Podczas przeglądania najświeższych błędów nasuwa się pytanie, czy, zgodnie z treścią pisma, stosowne mechanizmy kontrolne w aplikacji GUGiK-EMUiA funkcjonują poprawnie, czy też nie? Trudno oprzeć się wrażeniu, że nadrzędnym celem korespondencji mogło być przekazanie treści o charakterze marketingowym.

Wszystkie pisma do gmin uzyskane od wojewodów można pobrać TUTAJ.

Oliwia Horbaczewska