Zdecydowana większość za samorządem

Aż trzy czwarte uczestników badania Geoforum.pl zadeklarowało, że jest za utworzeniem samorządu zawodowego geodetów uprawnionych.

Opublikowaną na Geoforum.pl ankietę w dniach 11–17 czerwca wypełniło blisko 500 osób. Zdecydowana większość z nich – 76% – posiada uprawnienia geodezyjne.
Bardzo dziękujemy wszystkim za udział!

74,7% ankietowanych podało, że jest za utworzeniem samorządu zawodowego geodetów uprawnionych.

Co warte podkreślenia, idea powołania samorządu cieszy się równie wysokim poparciem wśród osób posiadających uprawnienia (75,1%) i bez uprawnień (73,4%).

W przypadku kolejnego pytania, dotyczącego inicjatora utworzenia samorządu, rozkład odpowiedzi był już bardziej wyrównany.
Zdaniem 35,0% badanych, którzy odpowiedzieli na to pytanie, takim inicjatorem powinien być Główny Geodeta Kraju. Niewiele mniej osób, bo 34,6%, wskazało na istniejące geodezyjne organizacje zawodowe, natomiast 30,4% – na osoby niezrzeszone wykonujące zawód geodety.

Wyniki dla ankietowanych posiadających uprawnienia geodezyjne są zbliżone do tych całościowych wskazanych wyżej. Z kolei najwięcej osób bez uprawnień wybrało odpowiedź „osoby niezrzeszone wykonujące zawód geodety” – 41,7%.

Tradycyjnie już wielu uczestników badania zdecydowało się zostawić komentarz. Poniżej prezentujemy wybrane uwagi podzielone tematycznie (wybór i skróty Redakcji).

Na koniec przypomnijmy jeszcze, że w ostatnich latach na Geoforum.pl ukazały się trzy inne ankiety dotyczące samorządu. Badania przeprowadzane były w latach 2021, 2015 i 2013 i za każdym razem ponad 70% ankietowanych opowiadało się za utworzeniem samorządu. W związku z tym na usta ciśnie się pytanie, na które chyba nie ma prostej odpowiedzi: Dlaczego zatem do tej pory nie udało się powołać samorządu?

Damian Czekaj

• Samorząd jest potrzebny

• Samorząd zawodowy jest konieczny do sprawnego funkcjonowania zawodu. Obecnie funkcjonowanie zawodu jest deformowane przez urzędników, którzy z różnych powodów utrudniają geodetom uprawnionym realizację prac geodezyjnych.

• Nie mam jeszcze uprawnień, ale patrząc na inne branże, samorząd z prawdziwego zdarzenia jest nam potrzebny, inaczej zdominują nas leśne dziadki mówiące, że „kiedyś to było”.

• Samorząd zawodowy to jedyny sposób na podniesienie prestiżu zawodu geodety, podniesienie poziomu wiedzy geodetów poprzez wprowadzenie obowiązku doskonalenia zawodowego, również przez eliminowanie z zawodu osób, które łamią prawo, są niekompetentne, a także nie kierują się etyką zawodu.

• Byłaby to silna przeciwwaga dla tego, co w różnych powiatach wyprawia z wykonawcami administracja, nielicząca się de facto z przepisami, choć powinna być pomocą.

• Utworzenie samorządu pozwoli na scalenie środowiska zawodowego i pilnowanie naszych interesów.

• Samorząd nie jest potrzebny

• Powstałaby kolejna organizacja, gdzie teoretycy będą mówić wykonawcom, jak mają robić robotę i komu co wolno. Już mamy GGK, który obecnie w żaden sposób nie reprezentuje geodetów. A inna sprawa, że geodeci sami nie szanują swojego zawodu. Przykre to.

• Samorząd jest niepotrzebny. Wystarczy zabronić używania czyichś uprawnień. Czy lekarz może leczyć na papierach kolegi? Nie. A czemu geodeci udostępniają swoje uprawnienia innym? Samorząd nic tu nie zmieni. Będzie jeszcze gorzej.

• Nie potrzeba kolejnego utrudnienia, kolejnych osób do opłacenia. Wystarczy administracja – tylko żeby działała chociaż na poziomie dostatecznym, to system organizacyjny geodezji jest wystarczający.

• Samorząd to będzie kolejna instytucja do wyciągania pieniędzy od wykonawców, już teraz dość nas doją. Opłata za ośrodek, opłata za podpis elektroniczny, opłata za uprawnienia. Wszystko z roku na rok coraz bardziej drenuje przedsiębiorców. Tak zwany samorząd zawodowy to będą etaty dla swoich, dla emerytowanych urzędników albo tych, którym się opcja polityczna w urzędzie zmieniła.

• Jaki powinien być samorząd?

• Art. 7. ust. 1. Pgik: „Do zadań Służby Geodezyjnej i Kartograficznej należy w szczególności: (…) 8) nadawanie, do czasu utworzenia odpowiednich samorządów zawodowych, uprawnień zawodowych w dziedzinie geodezji i kartografii”, a zatem to GGK jest w tym zakresie władny. Utworzenie samorządu powinno być jednak uzgadniane w ramach konsultacji społecznych. Nie samo utworzenie samorządu jest kontrowersyjne, tylko jego forma i uprawnienia. Nie jest prawdą twierdzenie, że wszystkie izby i samorządy mają taki sam zakres uprawnień i obowiązków. Obecnie całość kosztów związanych z uprawnieniami zawodowymi, komisjami dyscyplinarnymi oraz kontrolą wykonawców obciąża wyłącznie Skarb Państwa. Z chwilą powołania samorządu wszystkie te koszty solidarnie i po równo będą musieli pokryć członkowie samorządu – niezależnie od tego, czy byli kontrolowani, karani, czy też uczestniczyli w postępowaniach o uzyskanie uprawnień.

• Pierwsze posiedzenie Samorządu Zawodu Geodetów Uprawnionych powinien poprowadzić GGK, który w ten sposób symboliczny przekazałby władzę nowemu organowi. Obecnie tylko GGK posiada moce organizacyjne i kadrowe niezbędne do utworzenia samorządu. Środowisko geodezyjne jest bardzo podzielone i trudno szukać wspólnego stanowiska wszystkich organizacji.

• By mówić o samorządzie zawodowym, należałoby określić zakres jego działalności. Z tego co obserwuję, to przeciętny geodeta nie ma na ten temat zdania.

• Przykłady z innych branż

• Posiadam uprawnienia 1, 2, 4. Jestem od dawna za utworzeniem samorządu. Zawsze daję za przykład inżynierów budownictwa, architektów lub adwokatów – ich samorządy dbają skutecznie o to, aby nie stała im się krzywda przy zmianach przepisów, bo są traktowane poważnie w procesie legislacyjnym, w przeciwieństwie do geodezyjnych klubów, kół zainteresowań albo grup rekonstrukcyjnych mierniczych.

• To jest wręcz konieczne, wszyscy narzekają, że trzeba będzie płacić składki itp., ale w izbie IB w tym jest już ubezpieczenie i nie kosztuje to nic więcej. Zauważcie, że zrobienie uprawnień budowlanych to jest nobilitacja, a geodezyjnych? Albo samorząd, albo likwidacja uprawnień. Od lat murem za samorządem

• Utworzenie poprzez ustawę – podobnie jak samorząd zawodowy architektów oraz inżynierów budownictwa.

• Samorząd zawodowy powinien być na wzór Krajowej Rady Notarialnej.

• Organizacje od lat nie utworzyły samorządu, może trzeba to zrobić odgórnie, coś jak obowiązkowa izba uprawnionych w budownictwie. Opłacasz – podtrzymujesz uprawnienia, a Izba dba o zawód, przepisy branżowe, etc. W ramach opłaty polisa OC.

• Jak pokazują przykłady innych zawodów (sędziowie, prokuratorzy, adwokaci, lekarze), ich samorządy przekształcają się w kliki i kasty.

• Jestem przeciw. Wiem, jak to wygląda w środowisku notariuszy, i nie wygląda to dobrze dla notariuszy prowadzących własne kancelarie. Rada notarialna zbiera składki zależne od dochodów kancelarii. Z tego co wiem, jest to jakiś procent, który, gdy kancelaria przekroczy pewien próg dochodów, wzrasta. Składki idą m.in na wynagrodzenia dla Rady. Jeśli taki nasz samorząd by powstał i np. nadawał uprawnienia zawodowe, to członkowie takiej komisji nie powinni być przedsiębiorcami (wykonawcami prac), żeby uniknąć oskarżeń o utrudnianie zdobywania uprawnień z powodu własnych interesów. Mamy dużo organizacji, ludzie się udzielają, piszą opracowania czy interpretacje. Wiele osób pomaga sobie nawzajem. Nie widzę sensu powołania grupy ludzi z władzą w rękach.

• Kto w samorządzie?

• Samorząd musi obejmować całe środowisko geodezyjne: wykonawców, pracowników służby geodezyjnej i kartograficznej oraz pracowników uczelni.

• Samorząd powinien być dla geodetów wykonujących zawód – nie dla urzędników.

• Samorząd tylko dla wykonywujących samodzielnie w terenie, NIE dla urzędników.

• Kto inicjatorem?

• Utworzenie samorządu powinno być zainicjowane przez GGK, ale po konsultacjach/we współpracy z istniejącymi geodezyjnymi organizacjami zawodowymi.

• Samorząd nie powinien być tworzony przez GUGiK i inne organizacje, bo każda z tych stron i tak ma swoje interesy w uprawnieniach itd. Osoby niezrzeszone i na pewno nie związane z urzędami i starostwami (zarówno pracownicy, jak i ich rodziny).

• Uważam, że inicjatorem utworzenia samorządu powinien być GGK, gdyż to on odpowiada za geodezję „CAŁĄ”. Nadaje uprawnienia, prowadzi zasób i w zamyśle ma stać na straży obrony geodezji i geodetów uprawnionych. Jednak zarówno obecny GGK, jak i wcześniejsi tego nie robili.

• Próby utworzenia samorządu przez organizacje już były, GGK nie chciał. Zostają tylko zwykli geodeci. Ale oni muszą być tak zmęczenie absurdami, że nie będą widzieć innego rozwiązania, co się prędko nie wydarzy.

• Inicjatorem powinien być minister.

• Biorąc pod uwagę aktualne poczynania i decyzje GGK, raczej nie będzie za utworzeniem samorządu, który jednak jest bardzo potrzebny jako realny głos przede wszystkim osób wykonujących prace geodezyjne. SGP dla przykładu albo nie ma „siły przebicia”, albo nie widzi potrzeby/korzyści we wspieraniu inicjatyw związanych z rozwojem branży. Potrzebna jest alternatywa.

• Konieczne dodatkowe zmiany

• Samorząd wraz z nowym Pgik, ustawą o zawodzie geodety, powołaniem izby itd. Coś na wzór budowlańców.

• Żeby mógł być samorząd zawodowy, to przede wszystkim musi istnieć ZAWÓD! W dodatku tenże zawód musi być USTAWOWO umocowany poprzez określenie jednoznacznego zakresu UPRAWNIEŃ i związanej z nimi odpowiedzialności. Stosownie do art. 17 Konstytucji – samorząd zawodowy musi przecież mieć NAD CZYM sprawować pieczę! Zamiast wymyślać koło na nowo, należałoby raczej z uwagą prześledzić, w jaki sposób takie rozwiązania funkcjonują w innych branżach (już od ćwierć wieku).

• Powinno się jasno doprecyzować, kto to jest geodeta w Polsce. Czyli wprowadzić ustawowe zapisy, że „geodeta” czy też „mierniczy” to osoba wykonująca samodzielne funkcje posiadająca uprawnienia zawodowe, która odbyła aplikacje geodezyjną (nabyła odpowiednie uprawnienia) w okręgowych izbach geodezyjnych, które byłyby częścią samorządu z Naczelna Radą Geodezyjna na czele, której Prezesa i członków Rady powoływałby na wniosek samorządu (by wykluczyć polityków) Prezydent RP. Wtedy byłby powołany Samorząd Zawodowy Geodetów Rzeczypospolitej Polskiej. Konieczne jest w tym zakresie uchwalenie stosownej ustawy, a dla samorządu – statutu działania. Zająć się tym powinny organizacje geodezyjne przy udziale GGK jako doradcy.

• Stworzenie samorządu zawodowego nic nie zmieni. Potrzebne są zmiany na poziomie kształcenia.