AMS: nowe narzędzie cyfrowe do monitorowania upraw

Wdrożony w tym roku przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa System Monitorowania Obszaru (AMS) umożliwia weryfikację stanu pól uprawnych, w tym obserwację przeprowadzanych zabiegów agrotechnicznych oraz przebiegu wzrostu roślin. Monitoring służy już do kontroli administracyjnych w ramach tegorocznej kampanii dopłat bezpośrednich i obszarowych, ale planowane jest jego szersze zastosowanie.

Zgodnie z Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) każda agencja płatnicza działająca w sektorze rolnym począwszy od roku 2023 zobowiązana jest do wdrożenia ASM, który stanowi część systemu zintegrowanego. Na jego podstawie agencja płatnicza, a zatem i ARiMR, udziela dopłat unijnych dla rolników. W szczególności dotyczy to dopłat o charakterze obszarowym związanych z gruntem i prowadzonymi uprawami.

AMS bazuje na wykorzystaniu zobrazowań satelitarnych (w szczególności tych darmowych pochodzących z programu Copernicus – z satelitów typu Sentinel), które są pozyskiwane z dużą częstotliwością, tj. co 3–8 dni, dzięki czemu możliwe jest prowadzenie systematycznych długookresowych obserwacji oraz analiza danych związana z prowadzeniem działalności rolniczej – występowanie uprawy, wegetacji roślin, zabiegi agrotechniczne (żniwa, orka, koszenie). Taka ocena jest możliwa, ponieważ tereny orne na zobrazowaniach wyróżniają się kolorystyką w stosunku do terenów pokrytych roślinnością (stałą lub czasową). Te informacje, po poddaniu automatycznej analizie, ułatwiają sprawdzanie deklaracji zawartych we wnioskach o przyznanie płatności.

System AMS nie będzie natomiast służył do określania granic działek rolnych. Punktem odniesienia w tym zakresie będzie System Identyfikacji Działek Rolnych, który aktualizowany jest co roku dla połowy kraju na podstawie dużo dokładniejszych zdjęć lotniczych oraz innych źródeł informacji (w tym informacji od rolników, danych z ewidencji gruntów i budynków, wyników z kontroli na miejscu). Na tej podstawie aktualizowane są granice działek referencyjnych oraz maksymalny kwalifikowany obszar.

W roku 2024 AMS zostanie rozszerzony o weryfikację upraw i kolejne rodzaje interwencji, gdzie informacja na temat sposobu gospodarowania na gruntach rolnych ma wpływ na spełnienie zobowiązań rolników. Co do zasady AMS znajdzie zastosowanie w odniesieniu do około 35–40% gospodarstw, których działki rolne deklarowane są do wsparcia obszarowego. Pozostałe gospodarstwa, jak i warunki ubiegania się o płatność, które nie mogą zostać zweryfikowane przy wykorzystaniu AMS i narzędzi uzupełniających, będą weryfikowane, na wytypowanej do tego celu reprezentacyjnej próbie, z wykorzystaniem tradycyjnych metod kontroli realizowanych bezpośrednio w terenie.

Źródło: ARiMR