Co jeszcze warto zmienić w przepisach ws. EGiB?

Do projektu zmiany rozporządzenia ws. ewidencji gruntów i budynków zgłoszono blisko 100 propozycji zmian, ale tylko niewielka ich część została zaakceptowana przez resort rozwoju.

Przypomnijmy, że projekt nowelizacji tego rozporządzenia opublikowano do konsultacji i uzgodnień na początku grudnia ubiegłego roku. Kluczowa zmiana w tym akcie dotyczyła zasad ustalania linii brzegowej, ale oprócz tego zaproponowano modyfikacje w zakresie m.in.: wypisów i wyrysów z EGiB, dodania w EGiB adresu korespondencyjnego, a także wymagań dla usług sieciowych czy zapisów dotyczących jednostek rejestrowych.

Nie czas na głębsze zmiany

W ocenie części uczestników konsultacji społecznych i uzgodnień międzyresortowych zmiany w rozporządzeniu ws. EGiB powinny iść znacznie dalej, niż zapisano w tej noweli. Zgłoszone propozycje dotyczyły chociażby: obowiązku trwałej stabilizacji znaków granicznych podczas ustalania granic, dodania nowych użytków czy modyfikacji definicji użytków B, Bi oraz Ba.

Ale odpowiedź autorów przepisów na te i inne postulaty była ta sama: uwaga nie odnosi się do projektu rozporządzenia, ale będzie rozpatrywana przy kolejnych pracach legislacyjnych.

Ustalanie linii brzegowej po staremu

Jak już wspomnieliśmy, bodaj najważniejsza proponowana przez resort rozwoju zmiana w tym akcie dotyczy ustalania granic przebiegu naturalnych śródlądowych cieków i zbiorników wodnych. Obowiązujące od 31 lipca 2021 r. rozporządzenie ws. EGiB dopuszczało wykonywanie tych czynności na podstawie wyników geodezyjnych pomiarów zgodnie z art. 220 ust. 1–4 Prawa wodnego, ale tylko do końca 2022 roku. Po tym terminie miał być stosowany wyłącznie tryb określony w art. 220 ust. 5 tej ustawy, zatem działoby się to w drodze decyzji, na wniosek podmiotu mającego interes prawny lub faktyczny.

Najbardziej obszerną uwagę do tej propozycji zgłosiło Ministerstwo Infrastruktury. Resort ten twierdzi, że przedłużenie obowiązywania dotychczasowej uproszczonej procedury będzie rozwiązaniem niezgodnym z Prawem wodnym, Prawem geodezyjnym i kartograficznym oraz orzecznictwem sądów administracyjnych. MI wskazuje tu przede wszystkim na zamknięty katalog źródeł aktualizacji informacji zawartych w EGiB oraz na techniczno-deklaratoryjny charakter tego rejestru. Resort uważa także, że projektowany przepis stanowi namiastkę decyzji ustalającej linię brzegu i jako taki powinien zostać wykreślony z projektu zmiany rozporządzenia.

Ministerstwo Rozwoju i Technologii nie zgodziło się jednak z tymi argumentami. Wskazuje bowiem, że proponowana nowelizacja nie zmienia filozofii oraz zasad ustalania linii brzegowej, a jednocześnie nie stanowi przeszkody w stosowaniu art. 220 ust. 5 Prawa wodnego. Z kolei pozostawienie przepisów w dotychczasowym brzmieniu mogłoby uniemożliwić obrót nieruchomościami obejmującymi w części grunty tworzące dno i brzegi cieków, jezior oraz innych naturalnych zbiorników, nieujawnionych w EGiB jako odrębne działki ewidencyjne. Może ponadto zablokować toczące się postępowania scaleniowe, podziały nieruchomości oraz procesy inwestycyjne – przestrzega resort rozwoju.

Ponadto do wspomnianej propozycji kilka podmiotów złożyło różne sugestie uszczegółowienia w rozporządzeniu ws. EGiB procedury ustalania linii brzegowej. Ale w ocenie MRiT taka zmiana nie jest wskazana, gdyż mogłoby to zostać odczytane jako próba ustanowienia alternatywnej i konkurencyjnej procedury względem tej określonej Prawie wodnym.

Co z adresem korespondencyjnym?

Kilka postulatów odnosiło się do zmiany polegającej na dodaniu w EGiB adresu korespondencyjnego (jeżeli jest znany) jako dodatkowego adresu właściciela, obok obecnie ujawnianego adresu zameldowania na pobyt stały. Padły m.in. propozycje, by zrezygnować z tej modyfikacji, gdyż brak jest do tego podstawy prawnej. Resort rozwoju nie zgodził się jednak z tym argumentem, przypominając, że adres ten był wykazywany w EGiB przed 2021 rokiem.

Na wniosek Urzędu Ochrony Danych Osobowych doprecyzowano natomiast, że adres korespondencyjny będzie ujawniany w EGiB wyłącznie na wniosek uprawnionych podmiotów. Przychylono się ponadto do propozycji Geodezyjnej Izby Gospodarczej, aby zapisać w rozporządzeniu obowiązek stosowania adresu korespondencyjnego przy zawiadamianiu o czynnościach ustalania granic – oczywiście tylko wtedy, gdy adres ten ujawniono w EGiB.

Jakie jeszcze zmiany uwzględniono?

W toku konsultacji i uzgodnień w projekcie rozporządzenia wprowadzono ponadto zmiany dotyczące:

• poprawki w załączniku nr 1 dotyczącej odwołań do uchylanego użytku gruntowego – gruntów leśnych pod rowami,
• wykreślenia obowiązku określania przez starostę udziałów w samoistnym posiadaniu,
• zmiany w definicji użytku dr (drogi) w zakresie definicji pasa drogowego, zgodnie z którą pas drogowy nie jest wyznaczany tylko dla istniejącej drogi, ale także dla drogi, która będzie w przyszłości,
• rezygnacji ze zmiany polegającej na rozszerzeniu wykazu działek o dane określające pola powierzchni i rodzaje użytków (jak argumentował jeden z uczestników konsultacji spowodowałoby to, że byłby to dokument konkurencyjny do „wypisu z rejestru gruntów bez danych osobowych”).

Rozporządzenie powinno wejść w życie 14 dni po opublikowaniu w Dzienniku Ustaw.

Ze wszystkimi zgłoszonymi postulatami można się zapoznać na stronie Rządowego Centrum Legislacji.

Chcesz być na bieżąco z wydarzeniami w geodezji i kartografii? Zapisz się na bezpłatny newsletter!

Jerzy Królikowski