Jak wykonano pomiar nowego najniższego punktu Polski?

W ubiegłym tygodniu media obiegła informacja o oficjalnym wyznaczeniu nowego najniższego punktu w Polsce. Postanowiliśmy zatem sprawdzić, jak konkretnie pomierzono ten obiekt.

Widok okolic Marzęcina w Geoportalu

Przypomnijmy, że dotychczas w rocznikach statystycznych czy podręcznikach geografii jako najniższy punkt w kraju figurowała wieś Raczki Elbląskie w województwie warmińsko-mazurskim, gdzie znajdowała się depresja o wartości 1,8 metra pod poziomem morza. Ale w 2013 roku historyk Edmund Łabieniec i geodeta Jacek Gross wykazali, że jeszcze niższy punkt zlokalizowany jest w okolicach Nowego Dworu Gdańskiego, we wsi Marzęcino (województwo pomorskie). Wykonane przez nich precyzyjne pomiary satelitarne udowodniły, że depresja wynosi tu dokładnie 2,07 m p.p.m. To, że nikt wcześniej tego nie stwierdził, mogło wynikać stąd, iż jeszcze w XIX wieku obszar ten był dnem Zalewu Wiślanego – spekulowali odkrywcy.

Na oficjalne uznanie tego rekordu trzeba jednak było czekać blisko dekadę. Dopiero bowiem w wydanym latem tego roku „Małym Roczniku Statystycznym Polski” wskazano, że najniższym punktem w kraju są właśnie okolice Marzęcina z depresją na poziomie 2,2 m.

Jak pomierzono tę wartość?

Z adnotacji zawartej w „Małym Roczniku Statystycznym Polski 2022” wynika, że wielkość tej depresji ustalono na podstawie danych Głównego Urzędu Geodezji i Kartografii. Zwróciliśmy się zatem do GUGiK z pytaniem o szczegóły pomiaru tego miejsca.

Jak wyjaśnia Urząd, depresję zlokalizowano na podstawie danych z lotniczego skanowania laserowego. Wykorzystano do tego celu chmurę punktów w układzie PL-EVRF2007-NH pomierzoną 20 marca 2019 roku o dokładności 0,15 m. Posiłkowano się też ortofotomapą tego miejsca, również z 2019 r. Dokładny wynik pomiaru wyniósł 2,25 m p.p.m. i zaraz po jego wykonaniu, czyli w maju 2020 r., został przekazany do Głównego Urzędu Statystycznego.

GUGiK zdradza jednak, że poszukiwania rekordowej depresji być może wcale nie dobiegły jeszcze końca. Na terenie gminy Nowy Dwór Gdański występują bowiem niżej położone punkty, jednak ich wysokość uzależniona jest od chwilowego stanu wód. „Wyznaczenie ich dokładnego położenia wymaga analiz (wywiadu terenowego) oraz pomiaru w terenie” – zaznacza Urząd.

Chcesz być na bieżąco z wydarzeniami w geodezji i kartografii? Zapisz się na newsletter!

Jerzy Królikowski