RPO o gleboznawczej klasyfikacji: obecny stan jest nie do zaakceptowania

W związku z niedawną kontrolą NIK nowy rzecznik praw obywatelskich po raz kolejny apeluje do rządu o prawne uregulowanie wymagań dla osób przeprowadzających gleboznawczą klasyfikację gruntów.

Problemem tym kolejni RPO zajmują się już od 2008 roku, a teraz na pilność jego rozwiązania uwagę zwrócił urzędujący na tym stanowisku od lipca br. Marcin Wiącek. Powodem są opublikowane niedawno wyniki kontroli NIK, w której kontrolerzy stwierdzili, że gleboznawcza klasyfikacja to dziś w dużej mierze fikcja. Jest to związane przede wszystkim z luką w Prawie geodezyjnym i kartograficznym, w którym nie określono wymagań dla klasyfikatorów gruntów. W efekcie prace klasyfikacyjne mogą przeprowadzać zarówno osoby dobrze przygotowane, jak i bez kompetencji. Tymczasem właściwe sklasyfikowanie gruntów jest podstawą m.in.: planowania przestrzennego, wymiaru podatków, oznaczania nieruchomości w księgach wieczystych, statystyki publicznej, gospodarki nieruchomościami czy ewidencji gospodarstw rolnych.

Dlaczego od tylu lat problem pozostaje nierozwiązany? Głównym powodem jest spór kompetencyjny między resortami rolnictwa i rozwoju (a wcześniej innymi ministerstwami nadzorującymi sprawy geodezji i kartografii) o to, kto miałby te przepisy napisać. Co ciekawe, z najnowszego pisma RPO wynika, że spór ten został ponoć rozwiązany już dwa lata temu. Z informacji przekazanych rzecznikowi przez Polskie Stowarzyszenie Klasyfikatorów Gruntów wynika bowiem, że w 2019 r. podczas posiedzenia Komitetu Stałego Rady Ministrów ustalono, iż to resort rolnictwa zajmie się stosowną nowelizacją Pgik. Mimo to problem do dziś nie doczekał się prawnego uregulowania.

W ocenie RPO istniejący stan jest nie do zaakceptowania z punktu widzenia art. 92 Konstytucji RP, a także budzi wątpliwość z punktu widzenia art. 65 ust. 1 Konstytucji RP. Adresaci ustawy Prawo geodezyjne i kartograficzne nie są w stanie określić na podstawie jej przepisów, jakie wymagania kwalifikacyjne muszą spełnić, aby uzyskać uprawnienie do wykonywania projektów gleboznawczej klasyfikacji gruntów.

RPO ponownie wskazuje zatem na zasadność pilnego podjęcia interwencji legislacyjnej zmierzającej do uregulowania wymogów kwalifikacyjnych dla osób wykonujących gleboznawczą klasyfikację gruntów i zwraca się do premiera z prośbą o przedstawienie informacji o stanie procesu legislacyjnego w tej sprawie. Pomimo rozstrzygnięcia negatywnego sporu kompetencyjnego pomiędzy resortami w 2019 r., dotychczas, pomimo działań podjętych w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi, kwestia nie została rozwiązana, ponieważ wymaga trudnego do osiągnięcia współdziałania dwóch resortów – stwierdza w komunikacie Biuro RPO.

Chcesz być na bieżąco z wydarzeniami w geodezji i kartografii? Zapisz się na newsletter!

JK