Mapa wojennego przejścia ORP "Orzeł" z Tallina do Rosyth odtworzona w pracy inżynierskiej

Student czwartego roku studiów I stopnia na kierunku nawigacja w Akademii Marynarki Wojennej bosmanmat podchorąży Janusz Adrianek w ramach realizacji pracy inżynierskiej odtworzył historyczną mapę wojennego przejścia okrętu podwodnego ORP „Orzeł” z Tallina (Estonia) do Rosyth (Wielka Brytania).

Bsmt pchor. Janusz Adrianek podczas przygotowania mapy (fot. M. Szymkowiak)

Mapa wykonana przez por. M. Mokrskiego (źródło: Muzeum Marynarki Wojennej)

Mapa wykonana przez pchor. Janusza Adrianka (źródło: opracowanie J. Adrianek)

Praca pod tytułem „Projekt mapy nawigacyjnej przejścia okrętu podwodnego z Estonii do Wielkiej Brytanii” zawiera ręcznie wykonane dwie mapy na obszar Morza Bałtyckiego i cieśniny Sund. Wykonana i obroniona 4 lutego 2021 roku praca promuje współczesną wiedzę nawigacyjną i możliwości polskich podchorążych, które nie ustępują wiedzy i doświadczeniu nautycznemu nawigatora ORP „Orzeł” porucznika Mariana Mokrskiego.

„Od historycznego czynu przedarcia się okrętu podwodnego ORP »Orzeł« z Tallina do Rosyth minęło przeszło osiemdziesiąt lat. To wydarzenie wciąż jest symbolem kunsztu, odwagi oraz niezłomności polskich marynarzy. Mimo pozbawienia większości uzbrojenia oraz zapasów, a przede wszystkim profesjonalnych map nawigacyjnych, okręt zdołał patrolować środkowy Bałtyk, by następnie niepostrzeżenie przedostać się do Wielkiej Brytanii. Na szczególną uwagę zasługuje postać porucznika Mariana Mokrskiego. Młody oficer na podstawie współrzędnych geograficznych ze Spisu Latarń (Verzeichniss der Leuchtfeuer und Signalnstellen), tablic nawigacyjnych (Nautische Tafeln), a także dzięki znajomości Bałtyku oraz jego cieśnin, stworzył dwie mapy nawigacyjne od Skaw (Skagen w Danii) do Leningradu oraz dla Cieśnin Bałtyckich. Ponadto przygotował szkic nawigacyjny pomocny w przejściu przez Cieśninę Sund. Legenda o ucieczce »Orła«, choć wciąż żywa, nie została formalnie przeanalizowana pod względem specjalistycznej wiedzy z zakresu dziedzin nawigacji, kartografii oraz przede wszystkim planowania podróży” – czytamy we wprowadzeniu do pracy dyplomowej.

Pod pojęciem historycznej mapy porucznika Mariana Mokrskiego kryją się w rzeczywistości trzy nakresy. Oprócz powszechnie znanej wykonanej wg godła, w skali 1:500 000, Mapy Nr 1 Bałtyk i Cieśniny Duńskie porucznik opracował także mapę Sundu i szkic przejścia Cieśnin Bałtyckich. Druga mapa została wykonana w większej podziałce, plan (szkic) natomiast nie został naniesiony na siatkę kartograficzną.
Celem pracy inżynierskiej było opracowanie map przejścia z Estonii do Wielkiej Brytanii śladami ORP „Orzeł” w warunkach współczesnych możliwości kartograficznych oraz z założeniem ręcznego wykonania map, tak jak zostało to wykonane w 1939 roku. Natomiast inne były dokumenty źródłowe dotyczące pozycji świateł nawigacyjnych.

Praca pchor. J. Adrianka napisana została pod kierunkiem kontradmirała w st. spocz. dr. inż. Czesława Dyrcza. Komisja egzaminacyjna kierowana przez prodziekana Wydziału Nawigacji i Uzbrojenia Okrętowego kmdr. por. dr. inż. Piotra Bekiera, przed którą bronił swoją pracę pchor. J. Adrianek, zakwalifikowała pracę do konkursu o najlepszą pracę inżynierską obronioną na WNiUO w roku akademickim 2020/2021.

Więcej o pracy

Źródło: Akademia Marynarki Wojennej