WSA o zdrowym rozsÄ…dku przy weryfikacji prac geodezyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie już drugi raz w tej samej sprawie upomniał starostę, że ten przy weryfikacji pracy geodezyjnej powinien geodecie ułatwiać pracę, a nie zastawiać na niego pułapki.

Początki postępowania sięgają jeszcze połowy 2016 r. i dotyczą pracy polegającej na wyznaczeniu punktów granicznych. Starosta odmówił przyjęcia do PZGiK materiałów związanych z tym zleceniem, wskazując geodecie szereg nieprawidłowości w jego dokumentacji. Urzędnik zwrócił m.in. uwagę, że do wyznaczenia punktów wykonawca wykorzystał dane EGiB udostępnione mu przez starostwo w postaci pliku SWDE. Geodeta nie przeprowadził jednak wymaganej prawem analizy tych materiałów i nie opisał jej w sprawozdaniu technicznym. Jak zauważa urzędnik, punkty graniczne w udostępnionym pliku mają atrybut pozyskania ZRD=7 (zatem zostały pozyskane w wyniku digitalizacji mapy lub wektoryzacji rastra mapy z jednoczesnym wykorzystaniem wyników geodezyjnych pomiarów terenowych). Zdaniem weryfikatora powinno to budzić wątpliwości wykonawcy co do słuszności przeprowadzania wyznaczenia punktów granicznych. W jego ocenie nie można bezkrytycznie przyjmować danych z mapy numerycznej do wyznaczenia punktów granicznych, gdy dane te nie posiadają odzwierciedlenia w materiale źródłowym.

WSA o zastawianiu pułapek na geodetów

W wyroku WSA w Krakowie z 30 sierpnia 2018 r. (sygn. akt. III SA/Kr 319/18), który szerzej opisaliÅ›my na Geoforum.pl, sÄ™dziowie nie zgodzili siÄ™ ze stanowiskiem starosty oraz WINGiK-a. Stwierdzili m.in., że dziaÅ‚ania organów I i II instancji stanowiÅ‚y swego rodzaju zastawianie puÅ‚apki na obywatela. Organy administracyjne wiedzÄ…c, że majÄ…ce być udostÄ™pnione skarżącemu dane mogÄ… nie pozwalać na wiarygodne wyznaczenie punktów granicznych, powinny nie tylko go o tym zawiadomić bez ponoszenia przez geodetÄ™ kosztów, ale przede wszystkim z urzÄ™du je uaktualnić – orzekÅ‚ WSA. SÄ…d podkreÅ›liÅ‚ ponadto, że to na staroÅ›cie spoczywa obowiÄ…zek utrzymywania operatu ewidencyjnego w stanie aktualnoÅ›ci i nie może on przerzucać go na strony, które dziaÅ‚ajÄ… w zaufaniu do EGiB.

Na tym sprawa się jednak nie skończyła

Po roku sprawa ponownie trafiła do krakowskiego WSA. Tym razem jej przedmiotem było postanowienie WINGiK w przedmiocie odmowy wszczęcia postępowania administracyjnego dotyczącego odmowy przyjęcia dokumentacji do PZGiK.

Zgodnie z wczeÅ›niejszym wyrokiem sÄ…du starosta przekazaÅ‚ geodecie dodatkowe materiaÅ‚y zwiÄ…zane z jego pracÄ…. NastÄ™pnie zweryfikowano jego operat z wynikiem negatywnym i zwrócono do poprawy. W sprawie kluczowe jest to, że geodeta – wg starosty – nie odniósÅ‚ siÄ™ do jego uwag oraz nie poprawiÅ‚ dokumentów. W zwiÄ…zku z tym urzÄ™dnik uznaÅ‚, że brak pisemnego stanowiska wykonawcy do negatywnego wyniku weryfikacji uniemożliwia „dalsze procedowanie”, a to uniemożliwia wydanie decyzji administracyjnej o odmowie przyjÄ™cia dokumentacji do PZGiK. Ze stanowiskiem starosty zgodziÅ‚ siÄ™ WINGiK, podkreÅ›lajÄ…c, że decyzja o odmowie przyjÄ™cia opracowaÅ„ do PZGiK zostaÅ‚a w Pgik zastrzeżona jako forma rozstrzygniÄ™cia tylko w sytuacji nieuwzglÄ™dnienia przez organ pisemnego stanowiska wykonawcy, zÅ‚ożonego w terminie.

Geodeta nie zgodził się jednak z tym argumentami. Stwierdził m.in., że jego dokumentacja powinna zostać przyjęta do PZGiK, tym bardziej że przesłał weryfikatorowi współrzędne przeliczone do innego układu, na co urzędnik zwrócił mu wcześniej uwagę w korespondencji. Podkreślił ponadto, że postępowanie dotyczące przyjęcia dokumentacji do PZGiK regulują przepisy art. 12b Pgik jako przepisy szczególne, a nie Kodeks postępowania administracyjnego.

Starosta powinien wszelkimi sposobami ułatwiać pracę geodetom

Tak sprawa ponownie trafiła przed oblicze WSA w Krakowie, a ten wyrokiem z 15 października br. (sygn. akt III SA/Kr 862/19) uchylił zaskarżone postanowienie WINGiK-a. Sąd stwierdził, że starosta i WINGiK, ponownie rozpoznając sprawę, popełnili bezdyskusyjne liczne uchybienia. W uzasadnieniu zwrócił uwagę na pismo wystosowane przez starostę do geodety w dniu 10 stycznia br. Urząd przekazał w nim wykonawcy prac dodatkowe informacje celem wykorzystania przy ewentualnej poprawie operatu, na co dał geodecie 14 dni. Jak jednak zauważa sąd, po pierwsze, przedmiotową pracę zweryfikowano przed upływem tego terminu. Po drugie, z pisma nie wynika dość jasno, czego termin 14 dni dotyczy i jakim rygorem jest opatrzony. Po trzecie, organy całkowicie pominęły nadesłany przez skarżącego plik ze współrzędnymi, przekazany przed upływem wspomnianego 14-dniowego terminu. Po czwarte, organ wydał postanowienie o odmowie pomimo braku pouczenia skarżącego o ewentualnych konsekwencjach w przypadku określonego zachowania lub braku działania. Sąd zwrócił ponadto uwagę, że oba organy niezgodnie z prawdą napisały, że geodeta w żaden sposób nie ustosunkował się do wyników negatywnej weryfikacji oraz nie poprawił operatu.

Jak czytamy w tezach wyroku WSA:

1. Postępowanie dotyczące przyjęcia zbiorów danych i innych materiałów do PZGiK jest uregulowane w art. 12b Pgik jako przepisy szczególne, wyłączające w tym zakresie Kodeks postępowania administracyjnego.
2. Przepis art. 12b Pgik – jak każdy przepis prawa – należy interpretować przede wszystkim wzglÄ™dami celowoÅ›ciowymi (nazywanymi też zwykÅ‚ym zdrowym rozsÄ…dkiem), a celem prawidÅ‚owej weryfikacji zbiorów danych lub innych materiałów stanowiÄ…cych wyniki prac geodezyjnych jest – w ogólnoÅ›ci – utrzymywanie PZGiK w stanie aktualnoÅ›ci. Jest to także zadanie starosty, który albo na ten cel przeznacza pieniÄ…dze paÅ„stwowe (dziaÅ‚ajÄ…c „z urzÄ™du"), albo korzysta z operatów – wyników prac geodezyjnych wykonanych przez uprawnionych geodetów na koszt obywateli. PatrzÄ…c przez taki pryzmat, starosta powinien wszelkimi sposobami uÅ‚atwiać pracÄ™ geodetom wykonujÄ…cym prace geodezyjne „na wniosek”, czyli na zlecenie i koszt osób fizycznych lub prawnych.
3. Co najmniej dyskusyjne jest wywodzenie obowiÄ…zku wykonawcy prac geodezyjnych pisemnego ustosunkowania siÄ™ do wyników weryfikacji z uprawnienia, które wykonawcy przysÅ‚uguje na mocy art. 12b ust. 7 Pgik i uzależnianie od niego wydania decyzji, o której mowa w art. 12b ust. 8 Pgik. Przepis art. 12b ust. 8 takiego uzależnienia nie zawiera, albowiem nie jest sformuÅ‚owany np. „jeżeli organ nie uwzglÄ™dni pisemnego stanowiska wykonawcy” lub „jeżeli organ nie uwzglÄ™dni stanowiska wykonawcy wyrażonego na piÅ›mie”, a jedynie stanowi o nieuwzglÄ™dnieniu „stanowiska wykonawcy”. To oznacza, że stanowisko to może być wyrażone w jakiejkolwiek formie, w tym w formie ponownego przesÅ‚ania tych samych zbiorów danych lub innych materiałów czy częściowego ich uzupeÅ‚nienia.
4. Co najmniej dyskusyjny jest pogląd, że postępowanie weryfikacyjne z art. 12b Pgik nie jest postępowaniem administracyjnym w ust. 1-7 tego przepisu, a zaczyna być takim dopiero wówczas, gdy wykonawca prac skorzysta z uprawnienia (nie obowiązku) zawartego w ust. 8 tego artykułu.

Orzeczenie jest nieprawomocne

Jerzy Królikowski