Międzynarodowe sukcesy olsztyńskich geodetów

Podczas wrześniowej konferencji Europejskiej Agencji Kosmicznej poświęconej fundamentalnym i naukowym zastosowaniom systemów nawigacji satelitarnych dwóch naukowców z Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie zdobyło nagrodę za najlepsze prezentacje.

fot. UWM

7. Międzynarodowe Kolokwium na temat Naukowych i Fundamentalnych Aspektów GNSS odbyło się w dniach 4-6 września na ETH Zürich w Szwajcarii. Konferencja składała się z sesji posterowych i ustnych i w każdej przyznawane były nagrody za najlepsze prezentacje. W tym roku uczeni z UWM zdobyli aż 2 nagrody za referaty dotyczące badania jonosfery.

W sesji ustnej nagrodę otrzymał prof. Paweł Wielgosz, dziekan Wydziału Geodezji, Inżynierii Przestrzennej i Budownictwa UWM, który mówił o modelowaniu jonosfery w celu poprawienia usług wyznaczania pozycji oraz transferze opracowanych technologii do przemysłu. – Przedstawiłem referat podsumowujący wyniki 3 projektów realizowanych na UWM, a finansowanych przez ESA – PIOM-FIPP, HORION i ATOMIC. Przedsięwzięcia te dotyczyły zaawansowanego modelowania opóźnienia jonosferycznego w celu poprawienia dokładności i wiarygodności pozycjonowania satelitarnego. Wspomniane projekty skupiały się na modelowaniu średniookresowych zaburzeń w jonosferze, opracowaniu serwisu eliminującego opóźnienie jonosferyczne tzw. wyższych rzędów oraz praktycznego zastosowania tomograficznych modeli jonosfery. W pierwszym projekcie liderem był UWM, a w pozostałych firma Leica Geosystems Poland. Cieszy nas, że wyniki naszych badań zostały wykorzystane przez firmę w jej działalności. Myślę, że poza wynikami naukowymi, właśnie ten model współpracy został doceniony przez ESA – podkreśla dziekan Wielgosz.

Kolejną nagrodę, tym razem w sesji posterowej, zdobył dr hab. inż. Rafał Sieradzki. Tytuł jego posteru to „Zastosowanie sygnałów GNSS do detekcji jonosferycznych łat polarnych na półkuli północnej”. Wymienione w tytule zaburzenia (polar patches) występują wyłącznie na wysokich szerokościach geomagnetycznych i należą do największych zjawisk jonosferycznych charakteryzujących się średnicą do 1000 km. Za ich główne źródło uważa się podwyższoną koncentrację elektronów na dziennej stronie jonosfery, która wnikając do obszarów polarnych, ulega segmentacji i tworzy poszczególne struktury.

– Zaprezentowane wyniki są efektem mojej współpracy z dr. hab. Jackiem Paziewskim i stanowią jednocześnie część składową projektu NCN pt. „Analiza różnoskalowych zaburzeń jonosferycznych na podstawie opracowania wielosystemowych obserwacji GNSS”. Głównym celem przedstawionych badań było wykorzystanie danych z permanentnych stacji GNSS do ciągłego monitorowania łat jonosferycznych oraz ich wstępna statystyka w okresie maksymalnej aktywności słonecznej. Nasze wyniki pokazały wyraźne różnice w ilości oraz intensywności tych struktur dla poszczególnych analizowanych miesięcy. Analizy potwierdziły również zależność ich występowania od orientacji międzyplanetarnego pola magnetycznego (IMF). Przedstawione przez nas wyniki były zgodne z badaniami opartymi o niezależne dane misji Swarm. To potwierdza duże możliwości danych GNSS w tym zakresie. Długie szeregi czasowe danych permanentnych mogą być wykorzystane do kompletnych badań statystycznych łat polarnych obejmujących cały okres aktywności słonecznej – wyjaśnia dr hab. inż. Sieradzki.

Dodajmy, że podczas wrześniowego kolokwium ESA wyróżniono również naukowców z Wrocławia.

To nie jedyne sukcesy olsztyńskich geodetów. Dodatkowo prof. Paweł Wielgosz otrzymał honorowy tytuł Międzynarodowej Asocjacji Geodezji, IAG Fellow. Wyróżnienie to przyznawane jest za działalność organizacyjną i naukową w Asocjacji. Dziekan Wydziału Geodezji, Inżynierii Przestrzennej i Budownictwa od 2007 r. jest członkiem zarządu komisji „Positioning and Applications”, a od 2015 r. przewodniczącym podkomisji „Multiconstallation GNSS”.

Źródło: UWM, JK