Miliony na ZSIN i K-GESUT pod znakiem zapytania

GUGiK rozważa poważne ograniczenie zakresu projektów ZSIN faza II oraz K-GESUT – wynika z dokumentacji opublikowanej na stronie Komitetu Rady Ministrów ds. Cyfryzacji (KRMC).

W zeszłym tygodniu GUGiK poinformował o unieważnieniu jednej z części w III transzy przetargu na dostosowanie powiatowych baz EGiB do wymagań zintegrowanego systemu informacji o nieruchomościach (ZSIN). Potraktowaliśmy to jako okazję do podsumowania wcześniejszych transz tych przetargów – rezultaty nie są imponujące.

Warta 44 mln zł III transza zamówienia na dostosowanie baz EGiB w 39 samorządach do wymagań ZSIN została ogłoszona w kwietniu 2017 r., a w sierpniu GUGiK dokonał wyboru najkorzystniejszych ofert. Z Suplementu do Dziennika Urzędowego UE i rozmów z wykonawcami wynika jednak, że do dziś żadne kontrakty nie zostały podpisane. Nie inaczej jest z wartą 20 mln zł III transzą zamówienia na bazy GESUT dla 20 powiatów. Tu również przetarg ogłoszono na wiosnę ubiegłego roku, a latem dokonano wyboru ofert. Umów nie podpisano do dziś.

Optymizmem nie napawają też dotychczasowe efekty realizacji wcześniejszych transz ZSIN. Jak dowiedzieliśmy się od jednego z wykonawców, prace mocno się przeciągają m.in. przez problemy ze schematami danych, a to wymusiło to na GUGiK aneksowanie umów. O marnych postępach prac świadczy chociażby niski stopień zasilenia ZSIN-u przez powiaty. Do dziś swoje dane przesłało do centralnego repozytorium ZSIN tylko 38 powiatów, a więc znacznie mniej niż liczba uczestników projektów ZSIN faza I oraz II.

Nieco światła na to, co się dzieje w projektach ZSIN II oraz K-GESUT, rzuca dokumentacja opublikowana na stronie KRMC. Czytamy w niej, że opóźnienia w realizacji projektów spowodowane są „nasyceniem rynku zadaniami związanymi z opracowaniem danych przestrzennych poziomu powiatowego (w tym zadaniami finansowanymi z Regionalnych Programów Operacyjnych) oraz obserwowanym niskim poziomem jakości danych przekazywanych przez wykonawców do kontroli”.

Jak czytamy dalej, w związku z tymi problemami GUGiK planuje ograniczyć zakres rzeczowy projektu ZSIN faza II, tj. zrezygnować z transz III oraz planowanej IV, a także zrezygnować z III transzy K-GESUT. Jeśli chodzi o prace w ramach transzy II projektu ZSIN II, to dwa etapy techniczne, tj. wyłożenie projektu operatu opisowo-kartograficznego oraz zasilenie systemu teleinformatycznego funkcjonującego w samorządach, mają być wykonane poza projektem, w IV kw. 2018 r. oraz I kw. 2019 r.

W dokumentacji wskazano ponadto, że istotnym zagrożeniem dla obu projektów jest niemożność unieważnienia wartego około 50 mln zł przetargu na dostawę, utrzymanie oraz zapewnienie ciągłości działania infrastruktury informatycznej GUGiK. Przypomnijmy, że we wrześniu ubiegłego roku GUGiK chciał unieważnić to postępowanie, ponieważ najtańsza oferta przekraczała jego budżet. W związku z tym, że przekroczenie to było nieznaczne (0,7%) Krajowa Izba Odwoławcza, a następnie sąd okręgowy nakazali GUGiK-owi unieważnić unieważnienie, co w styczniu br. Urząd uczynił.

Do dokumentów dotyczących ZSIN II dołączono opinię zespołu zadaniowego ds. oceny projektów informatycznych pod przewodnictwem Andrzeja Pieczunko z Centralnego Ośrodka Informatyki. Eksperci zwracają uwagę, że z jednej strony planowane jest zmniejszenie środków na utworzenie powiatowych baz (czyli na najważniejszy element projektu) o 55 mln zł, a z drugiej strony na niezmienionym poziomie pozostają dość wysokie koszty elementu centralnego razem z kontrolą danych (28 mln zł). Zespół wskazuje także na wysokie koszty utrzymania projektu wynoszące 13 mln zł. Będą one poważnie obciążać budżet, ale bez żadnych korzyści, bo przecież ZSIN nie funkcjonuje – zwracają uwagę eksperci. Twierdzą też, że budowa centralnego repozytorium w czasach powszechnego funkcjonowania usług sieciowych jest drogą w złym kierunku. Zamiast tego należy w pierwszej kolejności wprowadzić integrację usług przeglądania (WMS) danych EGiB pochodzących z usług powiatowych.

Podobne zarzuty kierowane są wobec projektu K-GESUT. Tu środki na powiatowe bazy mają zostać zmniejszone o ponad 38 mln zł, podczas gdy koszt elementu centralnego nadal ma wynosić ponad 12 mln zł. Z kolei koszty utrzymania projektu szacowane są na blisko 11 mln zł. „Aby realizacja projektu była uzasadniona, a wykonanie realne, powinno się diametralnie zmienić jego założenia, bo o ile idea pozyskiwania danych w powiatach jest słuszna i powinna być realizowana, o tyle tworzenie systemu zarządzającego, który już raz był zrobiony i niestety nie spełnił pokładanych oczekiwań, jest niewłaściwe i nieuzasadnione” – czytamy w opinii ws. K-GESUT.

Podczas ostatniego posiedzenia (tj. z 9 lutego) KRMC uznał za zasadne dokonanie zmian w ww. projektach i zalecił jednocześnie, aby szczegółowa analiza zakresu tych zmian została przeprowadzona przez ekspertów Centrum Projektów Polska Cyfrowa. Należy przy tym uwzględnić, by proces zmniejszenia wydatków na zadania merytoryczne (pozyskanie danych) został w takim samym stopniu zastosowany w pozostałych kategoriach wydatków. Komitet wskazał ponadto ministrowi inwestycji i rozwoju na konieczność opracowania we współpracy z GUGiK-iem programu, w którym przedstawiony zostanie plan faktycznego pozyskania wszystkich brakujących danych geodezyjno-kartograficznych, ustalając, aby w terminie dwóch tygodni od dnia posiedzenia Komitetu MIiR zadeklarował termin, do którego przedmiotowy program będzie mógł zostać przedstawiony. Wskazano także na konieczność ustalenia formuły bieżącego nadzoru nad realizacją projektów po zmianach.

O precyzyjne informacje dotyczące stanu realizacji projektów K-GESUT oraz ZSIN II, a także o przyszłość tych przedsięwzięć zapytaliśmy pod koniec zeszłego tygodnia GUGiK. Wciąż czekamy na odpowiedź.

JK