Bogdan Ney
Monitoring rozwoju regionalnego w Polsce
Monitoring rozwoju regionalnego może i powinien być przedmiotem zainteresowania i działalności służby geodezyjnej i kartograficznej oraz firm i innych jednostek wykonawstwa, uprawiających nasz zawód.
Rozwój regionalny
Rozwój regionalny wyodrębnionych części kraju, wykorzystujący właściwości tego obszaru oraz inicjatywy jego mieszkańców i wybieranych przez nich władz (samorządowych), jest doktryną i praktyką przyjętą i stosowaną w państwach należących do Unii Europejskiej, a także w wielu innych państwach w świecie. Właściwości regionu to: zasoby naturalne, cechy geograficzne, struktura i stan gospodarki (przemysłu, rolnictwa, usług), infrastruktura komunikacyjna i techniczna, gęstość i struktura zaludnienia, więzi i tradycje mieszkańców oraz szczególne funkcje i możliwości rozwojowe tego regionu, wynikające z jego położenia i roli w danym kraju i w Europie. Istota rozwoju regionalnego polega na efektywnym spożytkowaniu faktycznych i potencjalnych atrybutów danego regionu w celu optymalnego przyrostu majątku w tym regionie oraz podnoszenia poziomu życia mieszkańców. W tym ostatnim składniku zawartych jest wiele cech, które determinują poziom życia.
Polityka regionalna składa się z doktryny dopuszczającej, a nawet promującej pewną autonomię regionów, strategii rozwoju regionów oraz z podstawowych narzędzi prawnych, zawartych w ustawach danego państwa. Natomiast głównym podmiotem polityki regionalnej jest społeczność danego regionu, w której imieniu prowadzi tę politykę władza samorządowa regionu, wyłaniana – w państwie demokratycznym – w wyborach samorządowych.
Warunkiem skuteczności polityki regionalnej jest wyposażenie jej w narzędzia prawne, ekonomiczne, organizacyjne, instytucjonalne i wykonawcze. Obok prawa państwowego, które sankcjonuje doktrynalnie i kierunkowo politykę regionalną, istotną rolę odgrywa prawo miejscowe i prawo regionalne, stanowione w formie uchwał i decyzji przez kompetentne organa samorządowe. Ważnym motywem zmian struktury administracyjnej w Polsce, wprowadzonych od początku 1999 roku, było stworzenie warunków do prowadzenia polityki regionalnej, stymulującej rozwój regionalny. Ten motyw był szczególnie eksponowany w podziale kraju na niewielką liczbę województw, zdolnych do prowadzenia własnej polityki regionalnej. Za główne wskaźniki (indykatory) rozwoju regionalnego przyjmuje się (por.: „Koncepcja polityki przestrzennego zagospodarowania kraju Polska 2000 Plus”, RCSS, lipiec 1997, kier. zespołu – prof. Jerzy Kołodziejski oraz „Projekt raportu okresowego dla lat 1988-1998 o stanie zagospodarowania przestrzennego kraju”, IGPiK, listopad 1998, prof. Elżbieta Wysocka): strukturę zagospodarowania przestrzennego, zaludnienie i zjawiska demograficzne, osadnictwo, użytkowanie terenów, środowisko przyrodnicze, majątek trwały, gospodarkę (przemysł i usługi), rolnictwo, mieszkalnictwo, komunikację, energetykę i inne media, kształcenie i badania naukowe, zatrudnienie, zdrowie mieszkańców i warunki ich życia.
Pełna treść artykułu w lipcowym wydaniu GEODETY
powrót
|
