powrót

Sabina Łyszkowicz

EUREF - nowy układ współrzędnych w Europie i jego związek z WGS84

Podstawowe sieci geodezyjne odgrywają kluczową rolę w procesie poznawania i kartowania fizycznej powierzchni Ziemi. Do najstarszych podstawowych sieci zaliczana jest triangulacja, a historia jej powstawania jest dobrze znana. Wiadomo, że około 1600 roku Tycho de Brahe i Snellius wynaleźli metodę wyznaczania pozycji punktu zwaną triangulacją, a polegającą na pomiarze kątów i co najmniej jednego boku. Metoda ta została wykorzystana przez słynnych francuskich geodetów XVIII wieku do wyznaczenia kształtu Ziemi przez pomiar łuku południka. Począwszy od tego momentu krajowe sieci triangulacyjne służą za podstawę (osnowę) dla wszystkich rodzajów prac geodezyjnych i mierniczych.

Po drugiej wojnie światowej przystąpiono w Europie do łączenia krajowych sieci triangulacyjnych w sieci o zasięgu regionalnym. Wówczas to powstały dwie regionalne sieci, a mianowicie: Jednolita Sieć Astronomiczno-Geodezyjna (JSAG) obejmująca swym zasięgiem Europę Centralną i Wschodnią oraz sieć European Datum (ED) obejmująca Europę Zachodnią. Sieć JSAG została odniesiona do elipsoidy Krasowskiego o parametrach a=6 378 245 m; f=1:298,3. Elipsoida ta została obliczona w 1940 roku z danych pochodzących z obszaru ZSRR, Europy Zachodniej i Stanów Zjednoczonych. Wyznaczone w 1942 roku dla centralnego punktu w obserwatorium w Pułkowie parametry orientujące elipsoidę Krasowskiego względem bryły ziemskiej dały początek układowi „42”. W tym to układzie przeprowadzono dwa wyrównania sieci JSAG: pierwsze w 1957, a drugie w 1983 roku.

Europejski układ współrzędnych ED powstał wkrótce po drugiej wojnie światowej pod nazwą European Datum 1950. Był on oparty na pomiarach naziemnych i został odniesiony do elipsoidy Hayforda o parametrach a=6 378 388 m; f=1:297,0. Punkt główny sieci znajdował się w słynnej wieży Helmerta w Poczdamie, który to zresztą Poczdam wraz z całą NRD znalazł się wkrótce poza obszarem ED50. Przez następne lata trwały ciągłe prace nad ulepszaniem i modernizacją systemu ED50, koordynowane przez komisję Międzynarodowej Asocjacji Geodezji o nazwie RETrig (Réseaux Européens de la Triangulation). Ostatnia wersja tego układu pojawiła się w 1987 roku już z wykorzystaniem danych satelitarnych. Tak ujednolicona kontynentalna sieć triangulacyjna ED87 charakteryzuje się dokładnością rzędu 1×10-6, co odpowiada błędowi bezwzględnemu położenia skrajnych punktów Europy Zachodniej rzędu ±2 m.

Pełna treść artykułu w majowym wydaniu miesięcznika GEODETA

powrót

KOMENTARZE Komentarze są wyłącznie opiniami osób je zamieszczających i nie odzwierciedlają stanowiska redakcji Geoforum. Zabrania się zamieszczania linków i adresów stron internetowych, reklam oraz tekstów wulgarnych, oszczerczych, rasistowskich, szerzących nienawiść, zawierających groźby i innych, które mogą być sprzeczne z prawem. W przypadku niezachowania powyższych reguł oraz elementarnych zasad kultury wypowiedzi administrator zastrzega sobie prawo do kasowania całych wpisów. Użytkownik portalu Geoforum.pl ponosi wyłączną odpowiedzialność za zamieszczane przez siebie komentarze, w szczególności jest odpowiedzialny za ewentualne naruszenie praw lub dóbr osób trzecich oraz szkody wynikłe z tego tytułu.