powrót

Janusz Śledziński

W tyglu narodów

140 lat Katedry Geodezji na Politechnice Lwowskiej

W 1749 roku w jezuickim Collegium Nobilium we Lwowie do wykładów matematyki wprowadzono geometrię i miernictwo. 122 lata później na Akademii Technicznej powstała Katedra Geodezji Wyższej, a 170 lat później narodziła się lwowska szkoła geodezyjna, której twórcami byli: Lucjan Grabowski, Kasper Weigel i Władysław Wojtan.

Od XVIII w. miernictwo i geodezja były w lwowskiej uczelni jednymi z głównych przedmiotów nauczania. W wyniku pierwszego rozbioru Polski (1772) Lwów został włączony do zaboru austriackiego i dalszy rozwój szkolnictwa wyższego wzorowany był na organizacji uniwersytetów austriackich. W roku 1787 wprowadzono na uniwersytecie naukę miernictwa, a w 1825 wykłady z zakresu budownictwa i miernictwa. W 1844 powstała Akademia Techniczna, w której wykładano geometrię praktyczną. W wyniku reorganizacji Akademii (1871-76) utworzono Katedrę Geodezji i Astronomii Sferycznej prowadzoną przez geodetę Dominika Zbrożka. Już wówczas geodezja wykładana na Wydziale Inżynierii i Budownictwa podzielona była na geodezję niższą (miernictwo) i geodezję wyższą. Dzisiejsze władze Politechniki Lwowskiej za początek Katedry Geodezji Wyższej przyjęły właśnie rok 1871.

Wroku 1867 wprowadzono autonomię Galicji, co dawało szanse szybszej polonizacji lwowskich uczelni i umożliwiło wprowadzanie zmian organizacyjnych. W roku 1870 dekret cesarski wprowadził oficjalnie w Akademii Technicznej język polski. W roku 1877 cesarz nadał jej prawo używania nazwy „Technische Hochschule”. Jednak kierownictwo uczelni nie chciało używać obcej nazwy i w korespondencji krajowej pisano „Szkoła Politechniczna”, a język niemiecki był stosowany jedynie w kontaktach z Wiedniem. W latach 1894-95 wydzielono Katedrę Miernictwa (geodezji niższej), którą objął Seweryn Widt, i Katedrę Geodezji Wyższej i Astronomii, której prowadzenie powierzono Wacławowi Lasce – Czechowi z pochodzenia władającemu piękną polszczyzną. W roku 1909 profesorem geodezji wyższej został Lucjan Grabowski, a wykłady z miernictwa przejął Kasper Weigel, późniejszy twórca polskiej szkoły rachunku wyrównawczego i teorii błędów...

Pełna treść artykułu w październikowym wydaniu GEODETY

powrót

KOMENTARZE Komentarze są wyłącznie opiniami osób je zamieszczających i nie odzwierciedlają stanowiska redakcji Geoforum. Zabrania się zamieszczania linków i adresów stron internetowych, reklam oraz tekstów wulgarnych, oszczerczych, rasistowskich, szerzących nienawiść, zawierających groźby i innych, które mogą być sprzeczne z prawem. W przypadku niezachowania powyższych reguł oraz elementarnych zasad kultury wypowiedzi administrator zastrzega sobie prawo do kasowania całych wpisów. Użytkownik portalu Geoforum.pl ponosi wyłączną odpowiedzialność za zamieszczane przez siebie komentarze, w szczególności jest odpowiedzialny za ewentualne naruszenie praw lub dóbr osób trzecich oraz szkody wynikłe z tego tytułu.