powrót

Robert Rydz, Grzegorz Stępień

Teoria relatywistyczna a nawigacja

Artykuł recenzowany

Satelitarne wyznaczanie pozycji nie tylko stanowi podstawę rozwoju nawigacji, ale daje również odpowiedź na odwieczne poszukiwania człowieka dotyczące czasu i przestrzeni. Nie wszyscy wiedzą jednak, że geodezja satelitarna nie może się obejść bez teorii względności Einsteina, a nawet stanowi jej doskonałe potwierdzenie.

Nasze postrzeganie świata (natura czasu i przestrzeni)
Wytłumaczenie efektów relatywistycznych nastąpiło stosunkowo niedawno, bo na początku XX w. Nie ma w tym nic dziwnego, ponieważ w „normalnych” warunkach, z jakimi stykamy się codziennie, są one niezauważalne. Dopiero użycie precyzyjnych narzędzi pomiarowych do obserwacji zjawisk wokół ciał o dużej masie (gwiazdy, czarne dziury) czy też zjawisk zachodzących przy prędkościach zbliżonych do prędkości światła (zderzenia cząstek w akceleratorze) wystawia nasze „logiczne” myślenie na ciężką próbę. Postrzeganie świata fizycznego opieramy bowiem na wyciąganiu wniosków z prowadzonych przez nas obserwacji. A nie podróżujemy przecież samochodem z prędkościami zbliżonymi do prędkości światła ani nie udajemy się w pobliże masywnych gwiazd.
Kiedyś trudny do zrozumienia był fakt, że fala elektromagnetyczna (energia) niesie ze sobą barwę. Ale to możliwość rejestracji przez oko ludzkie różnych długości (częstotliwości) fali (światła) sprawia, że świat nie jest czarno-biały. Z kolei orbity eliptyczne (opisujące ruch planet wokół Słońca) były dla Keplera tylko hipotezą. W dodatku trudną do przyjęcia, ponieważ burzącą idealistyczno-religijne postrzeganie świata (elipsy były w oczywisty sposób mniej doskonałe niż koła). Jednak dopiero dokładne obserwacje ruchów Merkurego, w połączeniu z niezgodnością przewidywań Newtona, stanowiły jeden z najważniejszych dowodów słuszności teorii względności.

Pełna treść artykułu w kwietniowym wydaniu GEODETY

powrót

KOMENTARZE Komentarze są wyłącznie opiniami osób je zamieszczających i nie odzwierciedlają stanowiska redakcji Geoforum. Zabrania się zamieszczania linków i adresów stron internetowych, reklam oraz tekstów wulgarnych, oszczerczych, rasistowskich, szerzących nienawiść, zawierających groźby i innych, które mogą być sprzeczne z prawem. W przypadku niezachowania powyższych reguł oraz elementarnych zasad kultury wypowiedzi administrator zastrzega sobie prawo do kasowania całych wpisów. Użytkownik portalu Geoforum.pl ponosi wyłączną odpowiedzialność za zamieszczane przez siebie komentarze, w szczególności jest odpowiedzialny za ewentualne naruszenie praw lub dóbr osób trzecich oraz szkody wynikłe z tego tytułu.