powrót

Jacek Włodek

Z nowych zdjęć będzie taniej

Modernizacja ewidencji gruntów i budynków na terenach, gdzie funkcjonują mapy ewidencyjne w skali 1:2880

W związku z pracami nad budową Systemu Identyfikacji Działek Rolnych (LPIS) dla Zintegrowanego Systemu Zarządzania i Kontroli (IACS) wzrosła waga modernizacji ewidencji gruntów i budynków, a tempo jej przeprowadzania musi ulec znacznemu przyspieszeniu w stosunku do terminów zawartych w rozporządzeniu. Analiza ekonomiczna wykazała, że wykorzystanie do tego celu archiwalnych zdjęć lotniczych napotyka trudności i pociąga za sobą dodatkowe koszty. Korzystniejsze jest oparcie ewidencji na zdjęciach aktualnych, wykonanych kamerami „nowej generacji”, o dobranej optymalnej skali, z sygnalizacją polowej osnowy fotogrametrycznej przed nalotem i pomiarem środków rzutów w locie.

O ile zastąpienie tradycyjnych rejestrów gruntów odpowiednimi zbiorami komputerowymi już nastąpiło, to w zakresie informatyzacji mapy ewidencyjnej sytuacja jest znacznie trudniejsza. W skali kraju tylko kilkanaście procent tych map prowadzonych jest w formie numerycznej. A w zakresie ewidencji budynków należy raczej mówić nie o procesie modernizacji, ale o zakładaniu takiej ewidencji. W konsekwencji ogromu prac oraz bardzo ograniczonego czasu na ich realizację rodzi się pytanie: jakie przyjąć rozwiązania techniczne i organizacyjne dla sprostania tym wyzwaniom? Stan współczesnych technik pomiarowych i doświadczenia zagraniczne (a w coraz większym stopniu i krajowe) jednoznacznie wskazują na fotogrametrię jako jedyną metodę pomiarową mogącą sprostać temu wyzwaniu w wymiarze technicznym, czasowym i ekonomicznym.

Materiały wyjściowe i cel opracowania
Na około 25% powierzchni województwa małopolskiego funkcjonują mapy ewidencji gruntów w skali 1:2880 sporządzone na podstawie map z byłego katastru austriackiego. Opracowania te powstały w latach 60. przez przerysowanie map katastralnych oraz częściową zmianę oznaczeń nieruchomości i nie spełniają wymagań określonych w rozporządzeniu w sprawie ewidencji gruntów i budynków zarówno co do treści, kartometryczności, stopnia aktualności, jak i sposobu prowadzenia części geometrycznej i opisowej. Występuje na nich dużo błędów, takich jak rozbieżności pomiędzy stanem faktycznym na gruncie, przebiegiem granic działek ukazanych na mapie i stanem hipotecznym w księgach wieczystych. Dla większości obszaru na mapach nie są przedstawione budynki, a granice klasoużytków są często nieczytelne. Nawet dla terenów zurbanizowanych mapa prowadzona jest w skali 1:2880. Jednocześnie w państwowym zasobie geodezyjno-kartograficznym istnieje dla tych obszarów dużo zdjęć lotniczych w skalach 1:4000-1:10 000 wykonanych w latach 1978-1983.
Zadanie zlecone przez GUGiK w ramach przetargu (ramka powyżej) polegało na opracowaniu technologii modernizacji ewidencji gruntów i budynków na tych terenach z wykorzystaniem metod fotogrametrii cyfrowej oraz na zweryfikowaniu jej na wybranym obiekcie pilotowym. W zakresie prac znalazły się także analizy dokładnościowe, ekonomiczne i prawno-administracyjne. Zakłada się, że w technologii modernizacji ewidencji, obok zeskanowanych wtórników map katastralnych (zapisanych w postaci rastrowej) oraz części opisowej ewidencji gruntów, należy wykorzystać również punkty osnów geodezyjnych oraz punkty sytuacyjne z operatów jednostkowych (podziałów, rozgraniczeń), z których część posiada współrzędne zarówno w układzie katastralnym, jak i 1965.
Proponowana technologia i analizy uwzględniły dwa scenariusze techniczne modernizacji:
- na podstawie archiwalnych zdjęć lotniczych,
- na bazie nowych zdjęć lotniczych.

Pełna treść artykułu w sierpniowym wydaniu GEODETY

powrót