powrót

Adam Linsenbarth

Mierniczy polskich granic

Jan Medyński (1889-1961)

Młodość
Jan Stanisław Medyński urodził się 1 maja 1889 roku w Jabłonowie koło Tarnopola. Rodzicami jego byli Bazyli Medyński (syn Stefana i Anny Jezienieckiej) oraz Józefa Ewa (córka Wincentego Zażulińskiego i Marii Szczepkowskiej). Z metryki chrztu datowanej 12 maja 1889 r. wynika, że rodzicami chrzestnymi zostali Antoni Kuhl oraz Teodozja Jezieniecka.
Do wyższej szkoły realnej uczęszczał w Tarnopolu, następnie we Lwowie i ponownie w Tarnopolu, gdzie ukończył siódmą klasę. Na ilustracji obok widnieje specjalny list do dyrekcji szkoły z prośbą o „przypuszczenie” do egzaminu dojrzałości. Piękna jest forma graficzna tego podania, zawierającego także adnotację ojca Bazylego Medyńskiego, iż pozwala swojemu synowi przystąpić do egzaminu. Na świadectwie dojrzałości wydanym 2 lipca 1909 roku stwierdzono, że Jan Stanisław Medyński zdał egzamin dojrzałości w myśl rozporządzenia „ministeryalnego” z 29 lutego 1908 r. i że na podstawie tego egzaminu uznano go „jednomyślnie dojrzałym do studyów w Szkole Politechnicznej”.
W czasie nauki w wyższej szkole realnej Jan Medyński otrzymywał stypendium familijne imienia Jezienickich ustanowione testamentem z 6 lipca 1880 r. przez ks. Marka Jezienickiego, proboszcza w Chorostkowie, zmarłego 24 czerwca 1886 roku. Fundator cały swój majątek zapisał rodzonej siostrze Teodozji Jezienickiej (matce chrzestnej Medyńskiego) z jednoczesnym zastrzeżeniem, aby spadkobierczyni przeznaczyła kwotę 6 tys. koron na stypendium rodzinne dla uzdolnionych krewnych fundatora. W akcie fundacyjnym czytamy: „Czynię to dlatego ażeby mojej familii po sobie przyjść w pomoc i im pamiątkę zostawić – wyszedłszy bowiem jako syn ludu na wyższe stanowisko w społeczeństwie (...) walczyłem z wielkimi trudnościami bez żadnej pomocy”. W dokumencie spisanym we Lwowie 3 września 1887 r. przez Radę Wydziału Krajowego Królestwa Galicji i Londomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskim bardzo szczegółowo okreś­lono warunki przyznawania tego stypendium.

Studia na Politechnice Lwowskiej
Następnie Medyński rozpoczyna studia na Politechnice Lwowskiej. W karcie immatrykulacji, wystawionej 12 października 1909 r., stwierdzono, że „Pan Medyński Stanisław Jan wpisany jest jako słuchacz zwyczajny Wydziału Inżynieryi w c.k. Szkole Politechnicznej (...) i zapłacił taksę immatrykulacyjną w kwocie 10 koron”. W ramach studiów ukończył 2-letni Kurs Geometrów. Z zachowanych świadectw wystawianych z poszczególnych przedmiotów wynika, że program obejmował m.in.: matematykę, fizykę ogólną i techniczną (z optyką), geometrię wykreślną (wykładaną przez prof. Bartla), encyklopedię rolnictwa, bonitację gleby, encyklopedię leśnictwa oraz ekonomię społeczną. Większość tych egzaminów Medyński zaliczył z wynikiem celującym.
9 lutego 1912 roku zdał egzamin, otrzymując świadectwo wystawione przez C.K. komisję egzaminu państwowego dla Kursu Geometrów. Widnieją na nim podpisy m.in. Lucjana Grabowskiego oraz Kaspra Weigla, znanych profesorów Politechniki Lwowskiej. Warto podkreślić, że w czasie tych studiów Jan Medyński nadal pobierał stypendium familijne Jezienickich.

W monarchii austro-węgierskiej
Pierwszą pracę otrzymał w Krajowej Dyrekcji Skarbu we Lwowie, która skierowała go jako elewa ewidencyjnego do Zbaraża. 12 października 1912 roku został powołany do jednorocznej służby wojskowej w armii austriackiej i po jej zakończeniu powrócił do pracy w Zbarażu. W grudniu 1915 roku Galicyjska Krajowa Dyrekcja Skarbu w Białej – ze względu na ukończoną pomyślnie 26 lutego 1915 trzyletnią praktykę przygotowawczą – mianowała Medyńskiego geometrą ewidencyjnym II klasy w XI klasie rangi z ważnością od 27 lutego 1915 roku. W latach 1915-16 pracował w Biurze Triangulacyjnym w Wiedniu.
W chwili wybuchu I wojny światowej Jan Medyński został przydzielony do wojsk kolejowych, a 1 sierpnia 1916 r. awansował na podporucznika. Kierował wtedy m.in. budową linii kolejowej na Bałkanach i został odznaczony przez cesarza Austro-Węgier Złotym Krzyżem Zasługi (1917). Rok później otrzymał Złoty Krzyż Zasługi z Koroną. Z dokumentu przyznającego to odznaczenie wynika, że w roku 1918 był komendantem kompanii nr 2014 wojsk kolejowych. Służbę wojskową w armii austriackiej zakończył w roku 1918.
W związku z upływem kolejnych trzech lat pracy C.K. Galicyjska Krajowa Dyrekcja Skarbu z siedzibą w Białej od 1 marca 1918 roku przeniosła Jana Medyńskiego do X klasy rangi poborów. W piśmie informującym o tym fakcie widnieje wzmianka, że w czasie zmobilizowania będą wypłacane tzw. pobory restryngowane. W kwietniu 1918 roku Ministerstwo Pracy w Wiedniu wydało orzeczenie, że geometrzy państwowi, którzy ukończyli studia w Wyższej Szkole Technicznej (politechnicznej) oraz zdali egzamin państwowy, mają prawo używać tytułu inżyniera. 28 sierpnia 1919 roku prezes Dyrekcji Skarbu we Lwowie mianował inżyniera Medyńskiego geometrą ewidencyjnym I klasy.

Pełna treść artykułu w kwietniowym wydaniu GEODETY

powrót

KOMENTARZE Komentarze są wyłącznie opiniami osób je zamieszczających i nie odzwierciedlają stanowiska redakcji Geoforum. Zabrania się zamieszczania linków i adresów stron internetowych, reklam oraz tekstów wulgarnych, oszczerczych, rasistowskich, szerzących nienawiść, zawierających groźby i innych, które mogą być sprzeczne z prawem. W przypadku niezachowania powyższych reguł oraz elementarnych zasad kultury wypowiedzi administrator zastrzega sobie prawo do kasowania całych wpisów. Użytkownik portalu Geoforum.pl ponosi wyłączną odpowiedzialność za zamieszczane przez siebie komentarze, w szczególności jest odpowiedzialny za ewentualne naruszenie praw lub dóbr osób trzecich oraz szkody wynikłe z tego tytułu.